SENAT
Do obowiązków senatora w Senacie należą:
1. Złożenie ślubowania senatorskiego.
2. Obecność i czynny udział w pracach Senatu oraz jego organów w tym przynajmniej w jednej komisji stałej
3. Przestrzeganie Regulaminu Senatu.
4. Składanie oświadczeń o stanie majątkowym oraz zgłaszanie informacji do Rejestru Korzyści.
5. Senator bez ważnej przyczyny nie może uchylić się od przyjęcia funkcji w organach Senatu.
Obowiązki senatora poza senatem:
1. Przestrzeganie zasady zakazującej łączenia mandatu przedstawicielskiego ze sprawowaniem określonych stanowisk i funkcji państwowych,
2. Przestrzeganie ograniczonego prawa do prowadzenia działalności gospodarczej: senator nie może prowadzić działalności gospodarczej na własny rachunek z wykorzystaniem mienia państwowego, komunalnego (a także zarządzać taką działalnością lub być jej przedstawicielem).
3. Informowanie wyborców o swojej pracy oraz działalności organu, do którego został wybrany (przy czym dyżury senatorskie i spotkania środowiskowe nie mogą kolidować z pracami Senatu).
Prawa Senatorów:
1. Prawa senatorów w Senacie:
a) prawo do udziału w pracach Senatu i jego organów (jest to jednocześnie obowiązek senatorów);
b) prawo wybierania i bycia wybieranym do organów Senatu;
c) prawo zrzeszania się w klubach i kołach oraz zespołach senackich lub parlamentarnych.
2. Prawa senatorów poza Senatem:
a) immunitet senatorski, nietykalność;
b) prawo do informacji, do interwencji, do wszechstronnej pomocy ze strony organów rządowych i samorządowych.
3. Uprawnienia socjalne:
a) prawo do uposażenia i do dodatków do uposażenia;
b) prawo do otrzymywania diety parlamentarnej;
c) prawo do diety związanej ze służbowym wyjazdem za granicę;
d) prawo do korzystania z funduszu świadczeń socjalnych;
e) prawo do odprawy parlamentarnej.
3. Uprawnienia pracownicze:
a) prawo do otrzymania bezpłatnego urlopu w miejscu pracy dla umożliwienia wykonywania mandatu;
b) prawo do zatrudnienia po zakończeniu urlopu bezpłatnego;
c) prawo do świadczeń zdrowotnych.
4. Inne przywileje parlamentarne:
a) prawo do bezpłatnego otrzymywania dzienników urzędowych i innych oficjalnych wydawnictw;
b) prawo do otrzymywania kopert potrzebnych do korespondencji związanej z wykonywaniem mandatu;
c) prawo do bezpłatnych przejazdów publicznymi środkami komunikacji;
d) prawo do otrzymania paszportu dyplomatycznego i legitymacji senatorskiej;
e) prawo do zakwaterowania w Warszawie;
f) prawo do korzystania z samochodów służbowych Kancelarii Senatu;
g) prawo do tworzenia biura senatorskiego oraz do ryczałtu na jego prowadzenie.
RADA MINISTRÓW
Rada Ministrów prowadzi politykę wewnętrzną i zagraniczną Rzeczypospolitej Polskiej, kieruje administracją rządową w zakresie i na zasadach określonych w Konstytucji i ustawach, w szczególności:
1. Kieruje wykonaniem budżetu państwa oraz uchwala zamknięcie rachunków państwowych i sprawozdanie z wykonania budżetu;
2. Zapewnia bezpieczeństwo wewnętrzne państwa oraz porządek publiczny;
3. Zapewnia bezpieczeństwo zewnętrzne państwa;
4. Sprawuje ogólne kierownictwo w dziedzinie stosunków z innymi państwami i organizacjami międzynarodowymi;
5. Zawiera umowy międzynarodowe wymagające ratyfikacji oraz zatwierdza i wypowiada inne umowy międzynarodowe;
6. Sprawuje ogólne kierownictwo w dziedzinie obronności kraju oraz określa corocznie liczbę obywateli powoływanych do czynnej służby wojskowej;
7. Określa organizację i tryb swojej pracy;
8. Zapewnia wykonanie ustaw;
9. Wydaje rozporządzenia;
10. Koordynuje i kontroluje prace organów administracji rządowej;
11. Chroni interesy Skarbu Państwa;
12. Uchwala projekt budżetu państwa.
Członkowie Rady Ministrów inicjują i realizują politykę ustaloną przez Radę Ministrów, a w szczególności:
1. Zapewniają, każdy w zakresie swojej właściwości, należyte przygotowanie i wszechstronne rozważenie spraw wnoszonych przez nich do rozpatrzenia i rozstrzygnięcia przez Radę Ministrów,
2. Przed wniesieniem sprawy do rozpatrzenia przez Radę Ministrów uzgadniają swoje stanowiska ze stanowiskami innych członków Rady Ministrów,
3. Współdziałają w realizacji ustaleń Rządu,
4. Powstrzymują się od działań osłabiających wewnętrzną spójność polityki Rządu.
Członkowie Rady Ministrów w swoim działaniu kierują się interesem publicznym, oddzielając sprawy osobiste od obowiązków służbowych.
5. Rada Ministrów działa na podstawie programów prac Rządu ustalonych przez Prezesa Rady Ministrów na okres danego roku lub krótsze okresy. Opierając się na programie prac Rządu, Prezes Rady Ministrów może ustalać programy szczegółowe, w tym program prac legislacyjnych Rządu oraz harmonogramy realizacyjne programów.
6. Członek Rady Ministrów w swoich wystąpieniach reprezentuje stanowisko zgodne z ustaleniami przyjętymi przez Radę Ministrów.
7. Członek Rady Ministrów nie może podejmować publicznej krytyki Rządu oraz projektów wnoszonych przez innych członków Rady Ministrów albo decyzji podjętych przez nich w zakresie swoich właściwości.
8. Wypowiedzi publiczne członka Rady Ministrów dotyczące istotnych spraw z zakresu działania innego członka Rady Ministrów powinny być z nim uzgodnione. W razie nieuzgodnienia stanowisk, członek Rady Ministrów przedstawia sprawę Prezesowi Rady Ministrów.
SEJM
Sejm jest od końca XV w. najwyższym organem władzy ustawodawczej w Polsce. Składa się on z 460 posłów, wybieranych w wyborach powszechnych, równych, bezpośrednich i proporcjonalnych, w głosowaniu tajnym (wybory pięcioprzymiotnikowe). Kadencja Sejmu, zgodnie z Konstytucją, trwa 4 lata; biegnie od dnia pierwszego posiedzenia nowo wybranego Sejmu i trwa do dnia poprzedzającego dzień zebrania się Sejmu następnej kadencji.
Funkcje Sejmu:
1. Ustanawianie ustroju państwa;
2. Stanowienie prawa przez uchwalanie ustaw oraz ogłaszanie uchwał, w tym budżetu państwa;
3. Określanie podstawowych kierunków działalności państwa;
4. Powoływanie na stanowiska i zatwierdzanie składu rządu;
5. W szczególnym wypadku – prawo do samodzielnego powołania rządu (w przypadku uchwalenia wotum nieufności);
6. Wybór i powoływanie na stanowiska: zastępcy przewodniczącego i członków Trybunału Stanu, sędziów Trybunału Konstytucyjnego, członków Krajowej Rady Sądownictwa (spośród posłów), członków Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, Rady Polityki Pieniężnej, Rzecznika Praw Obywatelskich, Rzecznika Praw Dziecka, prezesów Najwyższej Izby Kontroli, Narodowego Banku Polskiego, Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych, prezesa i członków kolegium Instytutu Pamięci Narodowej, powoływanie osób na niektóre inne stanowiska państwowe przez Marszałka Sejmu w porozumieniu z odpowiednimi organami.
Rada Ministrów (rząd) jest organem władzy wykonawczej, który na co dzień kieruje państwem. Rada Ministrów prowadzi politykę wewnętrzną i zagraniczną. Stoi na czele całego systemu administracji rządowej. Do Rady Ministrów należą decyzje we wszystkich sprawach polityki państwa, których ustawy nie zastrzegły (ha Prezydenta, albo innego organu administracji państwowej lub samorządu terytorialnego. W szczególności Rada Ministrów:
1) zapewnia wykonanie ustaw,
2) wydaje rozporządzenia,
3) koordynuje i kontroluje prace organów administracji rządowej,
4) chroni interesy Skarbu Państwa,
5) uchwala projekt budżetu państwa i kieruje jego wykonaniem,
6) zapewnia bezpieczeństwo wewnętrzne i zewnętrzne państwa oraz porządek publiczny,
7) sprawuje ogólne kierownictwo w dziedzinie stosunków z innymi państwami t organizacjami międzynarodowymi,
8) zawiera umowy międzynarodowe,
9) sprawuje ogólne kierownictwo w dziedzinie obronności kraju.
Rada Ministrów składa się z Prezesa Rady Ministrów (premiera) i ministrów. Ponadto mogą być powołani wiceprezesi Rady Ministrów. Premier i wicepremierzy mogą zarazem sprawować funkcje ministrów. Przedstawicielem rządu w województwie jest wojewoda.
Premier kieruje pracami rządu i zapewnia realizację jego polityki, wydaje rozporządzenia, sprawuje nadzór nad samorządem terytorialnym w granicach przewidywanych prawem, jest zwierzchnikiem pracowników administracji rządowej.
Ministrowie kierują określonymi działami administracji rządowej, czyli resortami, bądź wypełniają inne zadania powierzone im przez premiera. Zakres zadań ministrów resortowych określają ustawy, natomiast zadania pozostałych ministrów wyznacza premier. Minister kierujący resortem może wydawać rozporządzenia. Rząd na wniosek premiera może uchylić rozporządzenie ministra.
Sejm może spowodować dymisję Rady Ministrów, wyrażając jej wotum nieufności. Wymaga to jednak wniosku, zgłoszonego przez co najmniej 46 posłów, imiennie wskazującego nowego kandydata na stanowisko premiera. Jeśli Sejm uchwali wniosek, premier składa dymisję rządu, Prezydent ją przyjmuje i powierza zgłoszonej przez Sejm osobie misję sformułowania nowego rządu.
Skład rządu może też ulegać zmianom bez udziału i wyrażania wotum nieufności,
niejako w zwyczajnym, roboczym trybie. Polega on na tym, że premier kieruje
(10 Prezydenta wniosek o odwołanie ministra i powołanie na to miejsce innej osoby,
a Prezydent jest zobowiązany taki wniosek uwzględnić.
Rada Ministrów podaje się do dymisji w następujących wypadkach:
l) po wyborach, na pierwszym posiedzeniu Sejmu,
2) w razie nie uchwalenia przez Sejm wotum zaufania,
3) wyrażenia przez Sejm wotum nieufności,
4) rezygnacji Prezesa Rady Ministrów.
Prezydent przyjmuje wówczas dymisję rządu i powierza mu dalsze sprawowanie
obowiązków do czasu utworzenia nowego rządu.