Krytyka obyczajów szlacheckich w znanych Ci utworach baroku i oświecenia

Question

Rozprawka "Krytyka obyczajów szlacheckich w znanych Ci utworach baroku i oświecenia"

Answer 1

Pisarze oświecenia jako ludzie mądrzy, pragnęli dobra państwa i obywateli, a zagrożenie widzieli w wadach polskiej szlachty, która faktycznie sprawowała władzę w państwie. Obyczaje szlacheckie szkodzące społeczeństwu przedstawił w swoich utworach I. Krasicki i J. U. Niemcewicz w komedii politycznej „Powrót posła”.Złym obyczajem było pijaństwo, traktowane jako część gościnności. Skrytykował je Krasicki w satyrze „Pijaństwo”, gdzie przedstawił portret nałogowego alkoholika, dla którego każda okazja jest dobra do napicia się wódki.Zamiłowanie do goszczenia się, nadużywanie jadła i napojów ośmieszył też Krasicki w I części swojej powieści „Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki”, pokazując tryb życia rodziców Mikołaja.Sarmackie obyczaje również krytykuje Niemcewicz w utworze„Powrót posła”, przedstawiając postać Starosty Gadulskiego, który płacze, że nowy sejm chce odebrać Polakom (szlachcie)liberum veto i prawo do wolnej elekcji, gdyż dawały one przecież tyle korzyści materialnych. Jest rozmiłowany w czasach saskich, gdyż mówi, że wtedy „człek jadł, pił, nic nie robił i suto w kieszeni”. Autor poddaje krytyce też ciemnotę i zacofanie szlacheckie, gdyż Starosta np. chwali się: „ja co nigdy nie czytam lub przynajmniej mało, wiem, że tak jest najlepiej, jak dawniej bywało”.Podobną ciemnotę i przywiązanie do dawnych przywilejów skrytykował też Krasicki w satyrze „Do króla”, gdzie ośmieszył konserwatywną szlachtę, a wychwalił zalety króla Stanisława Augusta.Jeszcze jednym złym obyczajem było bezmyślne naśladowanie obcych wzorów, tzw. pogoń za cudzoziemszczyzną, którą ośmieszył Krasicki w satyrze „Żona modna”, a także Niemcewicz w utworze „Powrót posła” w osobie Starościny Gadulskiej, która podobnie jak żona modna Krasickiego jest zachwycona tym, co obce i wprowadza różne przeróbki do domu męża i ogrodu.Męskim odpowiednikiem takiej modnej żony jest modny kawaler,czyli fircyk Szarmancki. W „Mikołaja...”przykładem pogoni za cudzoziemszczyzną przez polską szlachtę jest nauczyciel Mikołaja, przyjęty tylko dlatego, że jest cudzoziemcem –Francuzem, a już nie uczy się, bo niewiele potrafi nauczyć swojego wychowanka.Pisarze oświeceniowi wierzyli, że walcząc z tymi wadami narodowymi, z jej złymi obyczajami, uratują państwo przed ostatecznym upadkiem.

Źródło: Krytyka obyczajów szlacheckich w znanych ci utworach oświecenia. http://ofu.pl/xxq0z7eg