Question

Ewolucyjne przystosowanie roślin do życia w różnych środowiskach.

Answer 1

Są najliczniejszą grupą zwierząt. Liczba opisanych gatunków sięga 750 00, a wiadomo, że nie opisano wszystkich żyjących obecnie na Ziemi. Są nieduże – ich rozmiary wahają się od części milimetra do kilku centymetrów. Owady żyją na lądzie, ale niektóre wtórnie przystosowały się do życia w wodach słodkich. Wielu badaczy twierdzi, że owady rozwinęły się z prymitywnych wijów. Owady podzielone są na dwie grupy: pierwotne bezskrzydłe i uskrzydlone. Te drugie przeszły bardzo szeroką radiację adaptacyjną, której skutkiem było powstanie wielu bardzo zróżnicowanych grup. Przede wszystkim odnóża gębowe przekształciły się w aparaty gębowe. Liczne modyfikacje pozwoliły znacznie poszerzyć bazę pokarmową. Wyodrębniały się trzy rodzaje aparatu gębowego, który zależy od rodzaju pokarmu i sposobu jego pobierania: Aparat kłująco – ssący posiadają owady, które odżywiają się sokami roślinnymi lub płynami ciała zwierząt (np. mszyce czy komary) Aparat gryząco – liżący spotyka się u owadów drapieżnych oraz takich, które pobierają kęsy pokarmu stałego, również pochodzenia roślinnego, a także u larw (np. mucha, pszczoła). Aparat ssący posiadają owady, które bezpośrednio pobierają pokarm płynny np. motyl, który wysysa nektar kwiatów. Tułów owadów zaopatrzony jest w trzy pary członowanych odnóży krocznych, często zmodyfikowanych, w zależności od prowadzonego trybu życia. Owady wodne mają odnóża spłaszczone, często zaopatrzone w rząd włosków, które powiększają powierzchnię tak utworzonej „płetwy” (np. u pływaka żółtobrzeżka). Niektóre owady drapieżne mają zmodyfikowaną pierwszą parę odnóży. Przypomina ona scyzoryki i dobrze służy do przytrzymywania ofiar (np. u modliszki). Owady grzebiące pod ziemią mają odnóża skrócone, przystosowane do kopania (np. turkuć podjadek) Z kolei owady wykonujące skoki (np. pasikonik zielony) mają odnóża silnie umięśnione. Odnóża mogą pełnić wiele innych, szczególnych funkcji na przykład u pszczół służą do zbierania i przenoszenia pyłku, u wszy ludzkiej pełnia funkcje czepną. Na drugim i trzecim segmencie tułowia u większości owadów uskrzydlonych rozwijają się skrzydła (dwie pary). Skrzydła mogą różnić się wielkością, kształtem i ubarwieniem, w zależności od środowiska życia. Wiele owadów dzięki barwom na skrzydłach, może kamuflować się i skutecznie wtapiać w tło, co pomaga w ochronie przed napastnikami. Skrzydła mogą być szczepione parami jak u osy dla lepszej synchronizacji ruchu. I niektórych owadów (np. komara, muchy) druga para skrzydeł przekształca się w przezmianki, pełniące funkcję zmysłu równowagi. Układ pokarmowy ma budowę typową dla stawonogów. Owady mają dobrze rozwinięte gruczoły ślinowe, pełnią funkcję gruczołów trawiennych. Układ oddechowy tworzą tchawki rozchodzące się w całym ciele owada oplatające wszystkie narządy. Wymiana gazowa zachodzi przez wilgotne powierzchnie chitynowych ścianek najcieńszych tchawek. Układ ten jest bardzo efektywny, gdyż tlen dostaje się do wszystkich tkanek. Obecność rozbudowanego układu tchawkowego, w którym odbywa się transport gazów oddechowych, sprawia, że owadom wystarcza otwarty układ krążenia. Narządem wydalniczym są cewki Malpighiego. Układ nerwowy ma formę łańcuszka. Owady mają liczne i różnorodne komórki zmysłowe, najczęściej umieszczone na czułkach, odpowiadające na węch, dotyk i słuch. Bardzo ważną cechą przystosowania się owadów do środowiska życia, są oczy złożone, znajdujące się na głowie owada. Zmysł ten jest ważny w warunkach lądowych. Zapewnia, bowiem możliwość błyskawicznego odbioru sygnałów, ulegających małym zniekształceniom. Takie oko zbudowane jest z wielu oczek prostych – omatidiów, które ciasno przylegają do siebie. Każde omatidium jest perfekcyjnie dopracowaną sensyllą (technicznie zaś fotokomórką). Wyróżniamy dwa rodzaje oczu: · Oczy apozycyjne przystosowane jest do światła dziennego. Omatidia nie „kontaktują” się ze sobą, a dodatkowo otoczone barwnikami wychwytują nadmiar promieni świetlnych. · Oczy superpozycyjne występuje u owadów nocnych. „Kontaktują” się ze sobą, dzięki czemu mogą widzieć w świetle bardzo rozproszonym, chociaż odbywa się to kosztem dokładności widzenia. Owady przejawiają wiele złożonych zachowań instynktownych. Niektóre na przykład opiekują się potomstwem czy prowadzą życie społeczne. Owady są rozdzielnopłciowe, niekiedy z dobrze zaznaczonym dymorfizmem płciowym. U niektórych zachodzi zjawisko partenogenezy (np. samiec pszczoły). W bardzo nielicznych przypadkach rozwój przebiega bez przeobrażenia. Większość jednak owadów przechodzi rozwój złożony, z przeobrażeniem niezupełnym bądź zupełnym. Dzięki temu doszło u owadów do silnego rozwoju powłoki ciała grzbietowej części tułowia. Umożliwiło to wykształcenie skrzydeł i zdolności do aktywnego lotu. Bardzo ważnym osiągnięciem owadów było rozwinięcie osłon jajowych, a także larw zdolnych do życia na lądzie. Ze względu na sztywny szkielet zewnętrzny, wzrost i rozwój takich zwierząt odbywał się skokowo. Przystosowanie owadów do różnych środowisk zadziwia biologów, którzy stykają się z wieloma ciekawymi zjawiskami, takimi jak mimetyzm, życie społeczne, polimorfizm. Przykładem owada, który w jednej z faz swojego życia przemierza ogromne odległości, jest szarańcza wędrowna, duży, osiągający 6 cm owad, podobny do pasikonika. Wędrują chmarami zarówno larwy („pieszo”), jak i latające postacie dorosłe. W nocy migrują wolniej, gdyż wiąże się to z niższą temperaturą panującą w nocy. Bardzo przydatnym przystosowaniem jest „niewidoczność”. Wiele owadów jest prawie niewidoczna na tle swego naturalnego środowiska, dzięki obecności ubarwienia ochronnego. Bywa i tak, że owad nie tylko kolorem i wzorem ubarwienia, ale kształtem oraz sposobem zachowania, na przykład znieruchomieniem, upodabnia się do środowiska. Takie przystosowanie nazywamy mimetyzmem, którego przykładem są patyczaki, które do złudzenia przypominają cienkie gałązki, na których zresztą lubią przebywać. Owady, które mają specjalne przystosowania zapewniające im bezpieczeństwo, na przykład gruczoły jadowe lub zapachowe, żądło, nieprzyjemny smak lub substancje trujące dla drapieżnika, nie muszą się ukrywać. Ich jaskrawe i kontrastowe w stosunku do środowiska ubarwienie (żółcie, czerwienie) ma charakter ostrzegawczy. Inne owady, które nie mają struktur obronnych, mogą naśladować to ubarwienie, czy nawet pokrój ciała. Takie przystosowanie nazywamy mimikrą, a jej przykładem mogą być niektóre muchówki, które przypominają szerszenie. Polimorfizm (wielopostaciowość) występuje między innymi wśród owadów żyjących społecznie, na przykład mrówek czy pszczół. Owady są grupą zwierząt, która uległa najsilniejszej modyfikacji i najlepiej przystosowała się do środowiska i warunków życia, jakie zamieszkuje.