"Potop szwedzki", czyli kolejna wojna polska szwedzka (bo chyba zdajesz sobie sprawę, że nie była to pierwsza wojna ze Szwecją w tym okresie), miała złożone przyczyny wybuchu:
- Szwecja w wyniku wojny trzydziestoletniej otrzymała znaczne tereny w Niemczech i nad Bałtykiem. Wojsko szwedzkie, żyjące z wojny, było bezrobotne i należało je odpowiednio wykorzystać,
- Szwedzi dążyli do zajęcia Kurlandii i Prus, co dałoby im absolutnie panowanie nad Bałtykiem, a morze zmieniło w wewnętrzne jezioro szwedzkie,
- Król Jan Kazimierz nie cieszył się poważaniem wśród szlachciców, dlatego niektórzy magnaci skłóceni z królem, liczyli po cichu, że król Szwcji nie ograniczy przywilejów szlacheckich, dlatego byli skłonni go zaakceptować,
- Jan Kazimierz używał tytułu króla szwedzkiego podkanclerzy koronny Hieronim Radziejowski , który był skłócony z królem i przebywał w Szwecji spiskując zarazem przeciw Polsce, był swego rodzaju pośrednikiem.