Pojęcia „zimna wojna” używa się dla określenia stosunków panujących w polityce dwóch antagonistycznych mocarstw USA i ZSRR. Za początek „zimnej wojny” zazwyczaj przyjmuje się wystąpienie W. Churchilla w Fulton (5 marca 1946 r.). W maju 1947 prezydent Stanów Zjednoczonych Harry Truman przedstawił doktrynę opartą na przekonaniu o podziale świata na strefy amerykańską i radziecką oraz odpowiedzialności USA za utrzymanie zasad kapitalizmu na świecie. Ta doktryna znana była jako Doktryna Trumana. Dotychczasową politykę „łagodzenia” Moskwy miała zastąpić polityka „powstrzymywania” ZSRR, obowiązująca do 1953 r. Bezpośrednimi następstwami doktryny było : organizowanie paktów militarnych (NATO), budowa sieci amerykańskich baz wojskowych, zaangażowanie w konflikty oraz pomoc wojskowa i ekonomiczna dla państw zagrożonych komunizmem. W kwietniu 1948 r. gdy został zatwierdzony Europejski Program Odbudowy opracowany przez sekretarza stanu USA Marshalla. Miał on na celu : zniwelować skutki drugiej wojny światowej, wspomagać rozwój gospodarczy państw i zatrzymać postęp komunizmu w Europie Zachodniej. Łączna kwota pomocy wynosiła 17 mld. dolarów – najwięcej otrzymały Wiel. Brytania , Francja , Włochy i RFN.
Integracja polityczna i militarna Europy Zachodniej była spowodowana przeciwstawieniem się siłom komunistycznym. W 1948 r. Belgia , Francja , Holandia , Luksemburg i Wielka Brytania podpisały tzw. Pakt Brukselski. We wrześniu utworzono Sztab Obrony Zachodu , który przewidywał włączenie do paktu Stanów Zjednoczonych. 4 kwietnia 1949 r. w Waszyngtonie 10 krajów europejskich oraz USA i Kanada powołały do życia Organizację Paktu Północnoatlantyckiego (NATO). Pakt Północnoatlantycki podporządkował Europę Zachodnią amerykańskiej doktrynie „powstrzymywania”.