Dyspozycja-podstawowy element normy prawnej
person
brightness_auto
1 odpowiedź
Powiem szczerze, że nie wiem o co chodzi w tej dyspozycji, ale jako, że się tego uczysz to może na podstawie tego coś zrozumiesz ^^
Norma prawna i przepis prawny
Norma prawna jest to obowiązująca reguła zachowania się adresatów (osób, których dotyczy) w sytuacji w niej określonej, zabezpieczona środkami państwowego przymusu.
W budowie normy prawnej wyróżnia się trzy elementy:
1 ) hipotezę,
2) dyspozycję,
3) sankcję.
Hipoteza jest tą częścią normy prawnej, która określa stan faktyczny (sytuację) uzasadniający jej zastosowanie do konkretnego podmiotu (osoby).
Dyspozycja normy prawnej ustala jak winien zachować się podmiot w sytuacji określonej w hipotezie.
Sankcja jest ujemnym skutkiem, jaki staje się udziałem osoby, której zachowanie się nie jest zgodne z dyspozycją normy.
Normy prawne wyrażane są w przepisach prawnych. Nie oznacza to, że oba te pojęcia są równoznaczne. Przepis prawny jest to część aktu prawnego (np. ustawy) wyodrębniona przez ustawodawcę jako artykuł, paragraf lub w innej postaci. Przepis prawny jest pojęciem szerszym niż norma prawna. Są bowiem w aktach ustawodawczych takie sformułowania (zdania), które w swojej istocie są normami prawnymi (jeżeli zawierają w swojej treści obowiązujące reguły postępowania skierowane do określonych adresatów) - wtedy przepis prawny i norma prawna są pojęciami równoważnymi - ale są w nich też zawarte zdania wyodrębnione w artykuły, paragrafy czy w inną formę, które nie zawierają żadnych reguł postępowania określonych podmiotów prawa i jako takie nie są normami prawnymi - są wszakże zdaniami mającymi znaczenie przepisów prawnych.
Nie zawsze też właściwe normie prawnej elementy zawarte są w jednym przepisie. Są przepisy prawne, które zawierają hipotezę i dyspozycję a sankcja znajduje się w innych przepisach prawnych np. w przepisach o postępowaniu zabezpieczającym i egzekucyjnym. Są też przepisy, które zawierają w swojej treści tylko dyspozycję i sankcję. Pierwszą grupę przepisów (zawierających hipotezę i dyspozycję) stanowią w znacznej mierze przepisy prawa cywilnego, handlowego, pracy, a drugą przepisy prawa administracyjnego, finansowego, karnego.
Przykłady norm prawnych:
1 ) "W razie wypadku przy pracy, zakład pracy jest obowiązany niezwłocznie ustalić jego okoliczności i przyczyny oraz zastosować odpowiednie środki zapobiegawcze" (art. 228 § 1 Kodeksu pracy
).
Słowa: "W razie wypadku przy pracy" stanowią hipotezę normy, a pozostała część zdania jej dyspozycję. Sankcja, w przypadku niezgodnego z normą zachowania się zakładu pracy, zostaje wymierzona na podstawie odrębnych przepisów.
2) "Funkcjonariusz publiczny, który przekraczając swoje uprawnienia lub nie dopełniając obowiązku, działa na szkodę dobra społecznego lub jednostki, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 5 lat" (art. 24& § 1 Kodeksu karnego).
Elementami tej normy prawnej są dyspozycja określająca konkretne, zakwalifikowane jako przestępne, zachowanie funkcjonariusza publicznego i sankcja.
Oto kilka przykładów przepisów prawnych nie będących w swojej istocie normami prawnymi z właściwymi dla nich elementami:
"Prezydent jest najwyższym zwierzchnikiem Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej" (art. 35 Ustawy Konstytucyjnej z dnia 17.10.1992 r.)
"Zgromadzenia wspólników odbywają się w miejscu siedziby spółki jeżeli umowa spółki nie wskazuje innych miejsc w granicach Państwa" (art. 225 Kodeksu handlowego)
"Karę pozbawienia wolności poniżej roku wymierza się w miesiącach, a powyżej roku - w latach i w miesiącach".
W przytoczonych przykładowo przepisach nie widać typowych dla norm prawnych elementów. Zawierają wszakże informacje mające istotne znaczenie w całokształcie funkcjonowania prawa.
W swojej treści normy prawne mogą zawierać zakaz, nakaz lub upoważnienie do określonego zachowania się. Z tego punktu widzenia dzielą się one na:
- normy zakazu - określają jakie zachowania są zakazane, np. "Kobiety w ciąży nie wolno zatrudniać w godzinach nadliczbowych, ani w porze nocnej" (zdanie pierwsze art. 178 § 1 Kodeksu pracy);
- normy nakazu - mówią, jak w danych okolicznościach należy się zachować np. "Dziecko pozostające pod władzą rodzicielską winno rodzicom posłuszeństwo" (art. 95 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego);
- normy upoważniające - zezwalają na dowolny sposób zachowania się albo regulując dyrektywnie ich zachowania, pozostawiają im możliwość zachowania innego niż w normie określone np. "Jeżeli w gwarancji nie zastrzeżono innego terminu", termin wynosi jeden rok licząc od dnia, kiedy rzecz została kupującemu wydana" (art. 577 § 2 Kodeksu cywilnego).
Normy prawne nie dopuszczające zmian w ich treści nazywamy normami prawa bezwzględnie obowiązującego (iuris cogentis), a normy dopuszczające możliwość dokonania innych ustaleń niż w nich wyrażonych, normami prawa względnie obowiązującego (iuris dispositivi).
Prawne ramy aktualizowania się praw podmiotowych stwarzają normy prawa względnie obowiązującego. Wykluczają je normy prawa bezwzględnie obowiązującego. Te ostatnie nie stwarzają żadnych możliwości dowolnego zachowania się osób w sytuacjach tymi normami określonych.
A jak Cię zainteresowało to masz linka do źródła: http://ofu.pl/xxu3kdwq
Norma prawna i przepis prawny
Norma prawna jest to obowiązująca reguła zachowania się adresatów (osób, których dotyczy) w sytuacji w niej określonej, zabezpieczona środkami państwowego przymusu.
W budowie normy prawnej wyróżnia się trzy elementy:
1 ) hipotezę,
2) dyspozycję,
3) sankcję.
Hipoteza jest tą częścią normy prawnej, która określa stan faktyczny (sytuację) uzasadniający jej zastosowanie do konkretnego podmiotu (osoby).
Dyspozycja normy prawnej ustala jak winien zachować się podmiot w sytuacji określonej w hipotezie.
Sankcja jest ujemnym skutkiem, jaki staje się udziałem osoby, której zachowanie się nie jest zgodne z dyspozycją normy.
Normy prawne wyrażane są w przepisach prawnych. Nie oznacza to, że oba te pojęcia są równoznaczne. Przepis prawny jest to część aktu prawnego (np. ustawy) wyodrębniona przez ustawodawcę jako artykuł, paragraf lub w innej postaci. Przepis prawny jest pojęciem szerszym niż norma prawna. Są bowiem w aktach ustawodawczych takie sformułowania (zdania), które w swojej istocie są normami prawnymi (jeżeli zawierają w swojej treści obowiązujące reguły postępowania skierowane do określonych adresatów) - wtedy przepis prawny i norma prawna są pojęciami równoważnymi - ale są w nich też zawarte zdania wyodrębnione w artykuły, paragrafy czy w inną formę, które nie zawierają żadnych reguł postępowania określonych podmiotów prawa i jako takie nie są normami prawnymi - są wszakże zdaniami mającymi znaczenie przepisów prawnych.
Nie zawsze też właściwe normie prawnej elementy zawarte są w jednym przepisie. Są przepisy prawne, które zawierają hipotezę i dyspozycję a sankcja znajduje się w innych przepisach prawnych np. w przepisach o postępowaniu zabezpieczającym i egzekucyjnym. Są też przepisy, które zawierają w swojej treści tylko dyspozycję i sankcję. Pierwszą grupę przepisów (zawierających hipotezę i dyspozycję) stanowią w znacznej mierze przepisy prawa cywilnego, handlowego, pracy, a drugą przepisy prawa administracyjnego, finansowego, karnego.
Przykłady norm prawnych:
1 ) "W razie wypadku przy pracy, zakład pracy jest obowiązany niezwłocznie ustalić jego okoliczności i przyczyny oraz zastosować odpowiednie środki zapobiegawcze" (art. 228 § 1 Kodeksu pracy
).
Słowa: "W razie wypadku przy pracy" stanowią hipotezę normy, a pozostała część zdania jej dyspozycję. Sankcja, w przypadku niezgodnego z normą zachowania się zakładu pracy, zostaje wymierzona na podstawie odrębnych przepisów.
2) "Funkcjonariusz publiczny, który przekraczając swoje uprawnienia lub nie dopełniając obowiązku, działa na szkodę dobra społecznego lub jednostki, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 5 lat" (art. 24& § 1 Kodeksu karnego).
Elementami tej normy prawnej są dyspozycja określająca konkretne, zakwalifikowane jako przestępne, zachowanie funkcjonariusza publicznego i sankcja.
Oto kilka przykładów przepisów prawnych nie będących w swojej istocie normami prawnymi z właściwymi dla nich elementami:
"Prezydent jest najwyższym zwierzchnikiem Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej" (art. 35 Ustawy Konstytucyjnej z dnia 17.10.1992 r.)
"Zgromadzenia wspólników odbywają się w miejscu siedziby spółki jeżeli umowa spółki nie wskazuje innych miejsc w granicach Państwa" (art. 225 Kodeksu handlowego)
"Karę pozbawienia wolności poniżej roku wymierza się w miesiącach, a powyżej roku - w latach i w miesiącach".
W przytoczonych przykładowo przepisach nie widać typowych dla norm prawnych elementów. Zawierają wszakże informacje mające istotne znaczenie w całokształcie funkcjonowania prawa.
W swojej treści normy prawne mogą zawierać zakaz, nakaz lub upoważnienie do określonego zachowania się. Z tego punktu widzenia dzielą się one na:
- normy zakazu - określają jakie zachowania są zakazane, np. "Kobiety w ciąży nie wolno zatrudniać w godzinach nadliczbowych, ani w porze nocnej" (zdanie pierwsze art. 178 § 1 Kodeksu pracy);
- normy nakazu - mówią, jak w danych okolicznościach należy się zachować np. "Dziecko pozostające pod władzą rodzicielską winno rodzicom posłuszeństwo" (art. 95 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego);
- normy upoważniające - zezwalają na dowolny sposób zachowania się albo regulując dyrektywnie ich zachowania, pozostawiają im możliwość zachowania innego niż w normie określone np. "Jeżeli w gwarancji nie zastrzeżono innego terminu", termin wynosi jeden rok licząc od dnia, kiedy rzecz została kupującemu wydana" (art. 577 § 2 Kodeksu cywilnego).
Normy prawne nie dopuszczające zmian w ich treści nazywamy normami prawa bezwzględnie obowiązującego (iuris cogentis), a normy dopuszczające możliwość dokonania innych ustaleń niż w nich wyrażonych, normami prawa względnie obowiązującego (iuris dispositivi).
Prawne ramy aktualizowania się praw podmiotowych stwarzają normy prawa względnie obowiązującego. Wykluczają je normy prawa bezwzględnie obowiązującego. Te ostatnie nie stwarzają żadnych możliwości dowolnego zachowania się osób w sytuacjach tymi normami określonych.
A jak Cię zainteresowało to masz linka do źródła: http://ofu.pl/xxu3kdwq