REFERAT
person
brightness_auto
1 odpowiedź
Już kiedyś odpowiadałam na to pytanie więc skopiowałam..!
Miłego pisania;)
Na wstępie pracy należy przytoczyć kilka podstawowych pojęć definiujących patriotyzm i nacjonalizm. Konieczne będzie tu podanie bardzo encyklopedycznych informacji, aby móc zrozumieć ich znaczenie, a następnie wyliczyć różnice.
Należy zadać tu pewne pytania:
1. Czym jest patriotyzm?
2. Czym jest nacjonalizm?
3. Czy są jakieś cech wspólne?
4. Czy są jakieś różnice?
Patriotyzm - (łac. patria = ojczyzna) – postawa charakteryzująca się poczuciem szacunku, umiłowania oraz oddaniem względem własnej ojczyzny i możliwością ponoszenia ofiar. Charakteryzuje się też przedkładaniem celów ważnych dla ojczyzny nad osobistymi, a w skrajnych przypadkach gotowością do poświęcenia własnego zdrowia lub życia. Patriotyzm w Polsce często od czasów potopu szwedzkiego łączono lub utożsamiano z religijnością katolicką (por. kult Maryi Królowej Polski), stąd patriotyczna, narodowa rola przypisywana jest często wybranym świątyniom – Jasnej Górze i Ostrej Bramie.
Nacjonalizm - (łac. natio 'urodzenie; rasa; lud; naród) - postawa społeczno-polityczna uznająca interes własnego narodu za nadrzędny wobec interesu grup społecznych, społeczności regionalnych czy wyznań religijnych. Ideologia ta uznaje państwo narodowe za najwłaściwszą formę organizacji społeczności złączonej wspólnotą pochodzenia, języka, historii i kultury. W dziewiętnastowiecznym nacjonalizmie istotnym elementem był darwinizm społeczny, który zakładał, że życiem społeczeństw rządzą te same zasady, co światem przyrody. Według nacjonalistycznej interpretacji historii świat był i jest areną walk pomiędzy różnymi narodami, z których tylko najsilniejsze mają prawo do przetrwania. Ważnym aspektem nacjonalizmu jest zerwanie z wewnętrznymi podziałami społeczeństwa, odrzucenie przeżytków (takich jak klasy społeczne), modernizacja i rozwój. Jednakże nie było to niczym nowym w tamtych czasach. Dla nich był to patriotyzm. Skrajną formą nacjonalizmu jest szowinizm. Nierzadko konsekwencją nacjonalizmu był antysemityzm, które to zjawisko należy jednak rozumieć z całą jego złożonością, zwłaszcza w odniesieniu do czasów przed drugą wojną światową.
Cechy:
Patriotyzm to niestety, tak jak nieprzeciętna inteligencja, bardzo rzadka cecha charakteru. W silnej postaci występuje u zaledwie kilku procent populacji. U nas w kraju jest to trochę ponad 10 % i powinniśmy wszyscy być z tego dumni. W stosunku do innych krajów jest to, bowiem bardzo wysoki wskaźnik. Jest to cecha, należąca do najważniejszych dla danego społeczeństwa. Prawdziwy patriota kocha swoją Ojczyznę i jest w stanie dla niej poświęcić swoje życie. Rozumie potrzeby jej mieszkańców, jej historię, (choć niekoniecznie musi ją dokładnie znać) i stara się aktywnie uczestniczyć w jej rozwoju, traktując to działanie, jako służbę dla niej. Doskonale rozpoznaje zagrożenia dla jej bytu. Zależy mu na rozwoju kulturalnym i oświatowym społeczeństwa. Bardzo boli go wszelka niesprawiedliwość społeczna, a szczególnie, gdy krajem rządzą karierowicze, nieudacznicy, aferzyści i osoby odpowiedzialne za prześladowanie, torturowanie i mordowanie niewinnych ludzi.
W jego oczach Ojczyzna powinna być suwerenna i sprawiedliwa, a rządzący nią patriotyczni, szlachetni, mądrzy i o wysokim marale, a słowa "Bóg, Honor, Ojczyzna", ich wewnętrznym przykazaniem. Ponieważ patriotyzm jest cechą wrodzoną i na dodatek sterowaną - idealizmem, niemożliwością jest zdobycie jej w szkole, czy na wszelkiego rodzaju kupletach. Oczywiście nie powinno istnieć kształcenie młodzieży bez mówienia o naszych wspaniałych bohaterach i autorytetach moralnych, ale ma to tylko znaczenie wtórne. Ludzie obdarzeni patriotyzmem są bardziej odporni na stres i przeciwności losu, ponieważ posiadają z natury tej cechy, większy zasób wartości duchowych, które są odskocznią i punktem odniesienia od problemów, jakie niesie im życie. Mogą oni po prostu "pogrzebać" w tych wartościach, znajdując tam rozwiązanie swoich trosk i ze zdwojoną siłą próbować wybrnąć z kłopotów.
Niepowodzenia ich hartują, a nie zmiękczają, jak ludzi, dla których dobra materialne mają wartość najwyższą. Patrioci kochają tradycje, nie znoszą chamstwa, starają się dawać dobry przykład i są o wiele skromniejsi niż większość z nas, dlatego trudniej im przebijać się przez ten "mur głupoty i bezduszności", jaki sami stworzyliśmy i jaki nas wszystkich otacza. Nie chcą uczestniczyć w nieczystych przedsięwzięciach ani działać na szkodę drugiego człowieka. Zdeterminować mogłoby ich tylko zagrożenie dla kraju. Dopiero wówczas nie przebieraliby w środkach, nawet z krwawą rewolucją włącznie, doskonałym przykładem może tu być majowy zamach stanu, marszałka Józefa Piłsudskiego w 1926 r, albo przewrót z 1989r wprowadzający nowy ustrój polityczny w naszym kraju. Wartości etyczne uważają za uniwersalne, wyznaczające kierunek rozwoju istoty ludzkiej, który nie zagraża degradacji społeczeństwa, a wprost przeciwnie, podnosi jego morale, a tym samym zdolność przetrwania w Państwie, bez względu na system, jaki ono przyjęło.
Nacjonalizm, tak samo, jak faszyzm, komunizm, socjalizm, rasizm itd., są narzuconymi człowiekowi i obcymi jego naturze - ideologiami. Przy czym nie ideologie są tu najważniejsze, a ludzie, którzy je reprezentują. Ludzie pozbawieni wyobraźni, łatwo mogą ulec każdej ideologii w tym, nacjonalizmowi, socjalizmowi czy różnym sektom. Jest to pogląd uznający suwerenne państwo narodowe za najwłaściwszą formę organizacji danej społeczności, złączonej wspólnotą pochodzenia, języka, historii, kultury. Rozróżniany jest nacjonalizm obronny (narodów uciskanych), ekspansywny oraz nacjonalizm polityczny.
To dążenie do niepodległego bytu państwa i jego obrona. Dążenie do istnienia we wspólnocie dającej bezpieczeństwo, wolność i suwerenność jest w człowieku od zawsze. Począwszy od wspólnot plemiennych z przed tysięcy lat do dzisiejszych potęg takich jak Niemcy czy Chiny.
Dlaczego więc istnieją państwa narodowe? Bo tylko wspólnota ludzi dbająca o swe interesy ma szansę stawiać czoła innemu narodowi. Jednostka (grupa jednostek) jest skazana na klęskę w starciu z silniejszym. Tylko zorganizowany i zjednoczony naród daje szansę istnienia słabym. Mówię tu o słabości majątkowej, gospodarczej, intelektualnej (wykształcenie) oraz militarnej (fizycznej). Gdyby nie zorganizowane państwo otoczone granicami i prawami nic nie stałoby na przeszkodzie jakiejś silnej, czy wystarczająco majętnej organizacji podporządkować sobie ludzi. Niezależnie od tego czy siłą czy przekupstwem słabsi zostaliby podporządkowani silniejszym. W ostatecznym rozrachunku w wystarczająco długim okresie czasu mogłoby dojść do przejęcia władzy absolutnej przez jednego tyrana nad wszystkimi ludźmi. Cóż jednak znaczą bogactwa pozwalające wykupić nawet wszystkie firmy i całą ziemię danego terytorium, czy całkiem spora prywatna armia mogąca po kolei podporządkować sobie wszystkich ludzi, jeśli na przeciwko niej stoi zorganizowana struktura państwa narodowego. Podobnie jak poczucie bezpieczeństwa w życiu codziennym daje rodzina, tak w skali globalnej bezpieczeństwo daje państwo narodowe. Państwa agresywne stawiały sobie za cel nie tylko wzmocnienie swojego nacjonalizmu, lecz zniszczenie innych narodów. Polska nigdy nie należała do agresorów, a nacjonalizm pozwolił jedynie przetrwać i przeciwstawić się wrogom.
Można w tym monecie zaprzestać wyliczania zalet i wad poszczególnych pojęć, jeśli bardziej chcemy pogłębiać wiedzę na ten temat, odwołuję się do wielu publikacji. Jak widać patriotyzm i nacjonalizm, nie mają wiele wspólnych cech. Choć nie twierdzę, że miłość do własnej ojczyzny w postaci gorliwego patriotyzmu nie może się przerodzić w skrajny nacjonalizm. Czy również gorliwa wiara w Boga, nie zrodzi skrajnych fundamentalistów religijnych i nie doprowadzi do świętej wojny. Warto też podkreślić, że patriotyzm nie ma nic wspólnego z nacjonalizmem, który przez niektórych, niewiadomo, dlaczego uważany jest za wyższą formę patriotyzmu.
Uznawane autorytety również wypowiadały się w tym temacie: „[...] Patriotyzm mieści w sobie szacunek dla patriotyzmu innych. Jest cnotą, podczas gdy nacjonalizm - grzechem. W świetle doświadczeń mego własnego długiego życia mogę powiedzieć, że nacjonalizm jest matką nieszczęść, które ściąga także na własny naród. Na jednym ze spotkań zadano mi niedawno pytanie, czy patriotyzm i nacjonalizm są pojęciami przeciwstawnymi. Pytanie warte zastanowienia, bo zarówno patriotyzm, jak i nacjonalizm stały się generatorami olbrzymich zasobów zbiorowej energii i woli działania, motywami zachowań i czynnikami wpływającymi na bieg historii i kształt świata. Patriotyzm jest uczuciem. Nacjonalizm - światopoglądem. Patriotyzm jest uczuciem miłości do wspólnoty duchowej i materialnej wszystkich pokoleń przeszłych, żyjących i przyszłych, miłości wspólnoty ludzi osiadłych na tej samej ziemi, używających wspólnego języka, złączonych wspólną przeszłością, tradycją, obyczajem i kulturą. Pojęcie nacjonalizmu weszło w obieg w czasach Wiosny Ludów, a więc w pierwszej połowie XIX stulecia, i nabrało posmaku pejoratywnego pod wpływem doświadczeń wieku ubiegłego. W świetle doświadczeń i spostrzeżeń mego własnego, bardzo długiego życia mogę powiedzieć, że nacjonalizm jest matką nieszczęść, które ściąga także na własny naród. Dotyczy to także postępowania kolejnych rządów w okresie międzywojennym wobec mniejszości narodowych.[…]”
Próbując zbadać wszystkie cechy wspólne nacjonalizmu i patriotyzmu konieczne jest również wprowadzenie następujących pojęć:
Prawa człowieka- prawa, które przysługują każdej jednostce bez wyjątku. Wywodzą się one z koncepcji filozofów Oświecenia. Obejmują zarówno kwestie socjalne (prawo do pracy, zamieszkania, pożywienia, itd.), jak i polityczne (np. wolność słowa i poglądów, ochrona przed niewolą i torturami). Wszystkie państwa w Europie, z wyjątkiem kilku najmniejszych lub najmłodszych, podpisały Europejską Deklarację Praw Człowieka oraz Deklarację Praw Człowieka Narodów Zjednoczonych
Równość - stan, w którym ludzie są równi. Oznacza to, że żadna jednostka nie jest więcej warta od drugiej, bez względu na pochodzenie czy status społeczny. Oczywiście, nie oznacza to, że wszyscy są czy powinni być identyczni, ale że mają te same prawa i równe szanse rozwoju w pracy i edukacji, zależne tylko od ich własnych starań. Równość będzie faktem tylko wtedy, kiedy wszyscy będą mieli równy dostęp do zamieszkania, opieki społecznej, praw człowieka i obywatela.
Tolerancja - oznacza poszanowanie i akceptowanie różnorodnych kultur i sposobów bycia. Tolerancja to stan harmonii przy jednoczesnej różnorodności. Rozwija się dzięki wiedzy, otwartości, komunikacji, wolności myśli i słowa. Tolerancja oznacza, że możesz być sobą, jednocześnie nie narzucając niczego innym. Tolerancja nie zmusza do bierności, to przede wszystkim postawa aktywna, możliwa dzięki zaakceptowaniu uniwersalnych praw człowieka i niezbywalnej wolności innych. Bycie tolerancyjnym nie oznacza akceptacji społecznej niesprawiedliwości albo porzucania czy osłabiania własnych przekonań.
Nietolerancja - brak szacunku dla cudzych praktyk lub przekonań. Objawia się w niedopuszczaniu zachowań czy poglądów różnych od własnych. Nietolerancja oznacza, że ludzie mogą być traktowani niesprawiedliwie z powodu swoich przekonań religijnych, orientacji seksualnej czy nawet fryzury i ubioru. Nietolerancja nie akceptuje różnic. Leży ona u korzeni rasizmu, antysemityzmu, ksenofobii i ogólnie dyskryminacji. Może często prowadzić do przemocy.
Uprzedzenia - jeśli wyrabiasz sobie opinię o nieznanej ci osobie na podstawie domniemanych cech grupy społecznej, do której ona należy, wtedy jesteś uprzedzony. Uprzedzenia to złożone zbiory przesądów, formułowane i przyjmowane za prawdę bez udowodnienia ich prawdziwości. Jeśli stają się stałym elementem czyichś przekonań, nazywane są stereotypami. Kiedy ktoś jest uprzedzony, będzie skłonny dostrzegać tylko te cechy, które potwierdzają jego poglądy i wzmacniają jego uprzedzenia.
Dyskryminacja - to ocenianie innej osoby i negatywne jej napiętnowanie na podstawie takich cech, jak kolor skóry, płeć, orientacja seksualna, narodowość, status społeczny, pochodzenie etniczne, itd.
Ksenofobia w sensie dosłownym ksenofobia to lęk przed obcymi. Oznacza wrogość wobec ludzi pochodzących z innych krajów lub grup etnicznych oraz brak szacunku dla ich tradycji i kultur.
Rasizm - pogląd, że ktoś może być lepszy od innych z powodu przynależenia do pewnej rasy. Rasiści definiują rasę jako grupę ludzi o wspólnym pochodzeniu. Rozróżniają rasy na podstawie cech fizycznych, takich jak kolor skóry. Prawda jest jednak taka, że nie ma zasadniczych różnic między rasami, a w każdym razie takich, które mogłyby mieć jakieś znaczenie. Rasizm przybiera różne formy w różnych krajach, dostosowując się do danej kultury, historii i innych miejscowych warunków. Relatywnie nową formą rasizmu jest tzw. etnopluralizm, twierdzący, że co prawda rasy i kultury są równe, ale nie powinny się ze sobą mieszać w celu zachowania ich oryginalnego kształtu. Nie ma żadnego naukowego dowodu na istnienie różnych ras. Biologia wyszczególnia tylko jedną rasę, rasę ludzką.
Antysemityzm - uprzedzenie skierowane przeciwko Żydom. Antysemici twierdzą, że Żydzi fundamentalnie różnią się od innych, że pragną rządzić światem i dążą do tego celu poprzez ogólnoświatowy spisek. Ta forma ksenofobii i nietolerancji prowadzi do dyskryminacji zarówno pojedynczych Żydów, jak i całych wspólnot żydowskich. Najbardziej dramatycznym tego przykładem był Holokaust, wynikły z nazistowskiej obsesji czystości rasy i przeprowadzony po dojściu Hitlera do władzy. W obozach koncentracyjnych zginęły wtedy miliony Żydów z krajów Europy podbitych przez Niemcy.
Faszyzm - oparty na przemocy skrajnie prawicowy ruch polityczny, realizujący się w pełni w reżimie dysponującym aparatem terroru. Faszyzm rekrutuje swych zwolenników ze wszystkich grup społecznych, szczególnie w okresach politycznych i ekonomicznych kryzysów. Neguje wartości demokratyczne i zakłada dyskryminację określonych mniejszości narodowych i ludzi o odmiennych poglądach. Faszyści wierzą w sprawiedliwe rządy silnej ręki, odrzucając demokrację parlamentarną. Faszyzm bazuje na nacjonalizmie, który często przeradza się w rasizm. Pierwsza dyktatura faszystowska narodziła się w 1919 r. na Węgrzech, kolejne powstały we Włoszech (1922), Bułgarii, Hiszpanii, na Litwie oraz w Japonii (1936). Najbardziej brutalną odmianą faszyzmu była narodowo-socjalistyczna dyktatura w Niemczech (1933-1945). W naszych czasach istnieją grupy, organizacje i partie będące kontynuatorami tej ideologii; są one określane jako neofaszystowskie.
Nazizm - ideologia i praktyka polityczna faszyzmu niemieckiego, cechująca się rasizmem, antysemityzmem, totalitaryzmem, demagogią, agresywnością i poczuciem wyższości nad innymi narodami. Słowo "nazizm" pochodzi od wyrażenia "narodowy socjalizm", będącego określeniem ruchu politycznego kierowanego przez NSDAP (Narodowo-socjalistyczna Niemiecka Partia Robotnicza). NSDAP została założona w 1919 roku, zaś w 1933 przejęła pełnię władzy w Niemczech. Została określona jako organizacja zbrodnicza podczas procesu w Norymberdze. Reżim nazistowski jest odpowiedzialny za śmierć milionów cywilów, z których część została zagazowana w obozach koncentracyjnych z powodu swej domniemanej niższości rasowej. Szczególnie prześladowane grupy to Żydzi, Romowie, homoseksualiści oraz komuniści i socjaliści. Do dziś istnieją zwolennicy nazizmu i są określani jako neonaziści. Niektórzy z nich nazywają siebie skinheadami, jednak nie wszyscy, tak samo jak nie wszyscy skinheadzi są neonazistami. Logiką neonazistów jest logika przemocy.
Naród - grupa ludzi skłonna do postrzegania siebie jako zwartej wspólnoty, opartej na wspólnych korzeniach, wspólnej historii i zwykle wspólnym terytorium. Narody nie są tworami biologicznymi czy naturalnymi, ale umownymi, istniejącymi tylko w umysłach ludzkich, co nie oznacza, że są nierealne. Nowoczesna koncepcja narodów jest relatywnie świeża, pochodzi, bowiem z XIX wieku. Państwa dążące do większej unifikacji ludności swojego kraju propagowały ideę jednego narodu, zjednoczonego przez wspólną historię, język i terytorium.
Internacjonalizm - sposób postrzegania świata, według którego prawa człowieka, ludzkie życie i godność są ważniejsze od podziałów narodowych. Internacjonalizm zakłada, że nie ma żadnych zasadniczych różnic między narodami. Konsekwencją tego podejścia jest zwalczanie nacjonalizmu, rasizmu, faszyzmu, antysemityzmu i innych form nietolerancji.
Międzykulturowość - pogląd, że ludzie zyskują na kontaktach i obcowaniu z odmiennymi kulturami, wzbogacając w ten sposób własną osobowość. Zakłada też, że ludzie powinni móc żyć razem niezależnie od różnic kulturowych, zaś w ten sposób zyskają na tym wszyscy.
Wielokulturowość - współistnienie różnych kultur na jednym terytorium, zwykle w jednym kraju. Wielokulturowość jest zwykle celem działań antyrasistowskich. Może jednak oznaczać też wzajemną izolację kultur, jaką lansują niektórzy rasiści. Przykładem takiej segregacji był południowoafrykański apartheid, który w sposób okrutny i niesprawiedliwy separował odmienne kultury.
Apartheid - doktryna społeczno-polityczna głosząca ustawowe i kulturowe odseparowanie ras i odrębność ich rozwoju, które w praktyce nosi cechy rasizmu; przeciwieństwo asymilacji i integracji. Podstawa polityki władz RPA od 1948, utrwaliła władzę białej mniejszości, opartą na segregacji i dyskryminacji czarnych, kolorowych i Azjatów zapisanej w ustawach państw. Apertheid potępiono w wielu rezolucjach Zgromadzenia Ogólnego ONZ — rezolucją 1966 uznany, wraz z innymi formami dyskryminacji rasowej, za zbrodnię przeciwko ludzkości, a 1973 objęty konwencją w sprawie karania zbrodni apertheidu (weszła w życie 1976). Od 1976 władze RPA modyfikowały politykę apertheidu, odchodząc od jego podstawowych założeń i likwidując przejawy segregacji i dyskryminacji rasowej; 1991 uchylono ostatnie fundamentalne ustawy apertheidu.
Integracja - proces jednoczenia jednostek i grup. Zakłada, że zarówno grupy mniejszościowe, jak i większościowe wypracują wspólnie nowy sposób życia i nowe wartości, zawierające elementy z obu kultur. Integracja oznacza, że każdy może znaleźć swoje miejsce, gdyż poszczególne grupy nie są w żaden sposób izolowane.
Asymilacja - zdławienie różnic kulturowych. Czasami jednostki asymilują się dobrowolnie, ale w większości wypadków asymilacja oznacza zmuszenie grupy mniejszościowej do zaniechania swej odmienności na rzecz kultury grupy dominującej.
Społeczne wykluczenie - przeciwieństwo integracji. Zwykle jest efektem dyskryminacji opartej na pochodzeniu kulturowym czy etnicznym, niepełnosprawności, orientacji seksualnej, itp. Zwykle wykluczenie społeczne owocuje ubóstwem, wzajemną wrogością i wykluczeniem z dostępu do edukacji, opieki zdrowotnej, itd. Nie zawsze bazuje ono na ustawodawstwie, czasami tylko na pośrednich zachowaniach (np. ustanowieniu wymagań nieosiągalnych dla jakiejś grupy). Przykładem grupy społecznie wykluczonej są bezdomni.
Mniejszość - grupa ludzi zamieszkujących terytorium, na którym stanowią oni mniej niż połowę populacji. Grupa ta posiada wspólne cechy, takie jak pochodzenie etniczne czy przekonania religijne, które odróżniają ją od reszty współobywateli danego regionu. Czasami mniejszość postrzega samą siebie jako naród. Pewne grupy są mniejszościowe nie tylko ze względu na odsetek w populacji, ale i status, jaki w niej zajmują (mniejszość ma zwykle niższy status społeczny i ekonomiczny).
Uchodźca - osoba, która przenosi się do innego kraju w obliczu zagrożenia lub prześladowań. Czasami uchodźcami nazywa się też osoby szukające azylu, którym przyznano status uchodźcy, a czasami wszystkie osoby zmuszone przez okoliczności do ucieczki. Różnica między tymi pojęciami jest polityczna, nie językowa. Czasem mówi się też o uchodźcach z przyczyn ekonomicznych - nędzy, wyzysku czy głodu. Definicja według Konwencji Genewskiej jest opracowana w szczegółach i dosyć restrykcyjna. Obejmuje osoby prześladowane z powodu ich domniemanej rasy, religii, narodowości, poglądów politycznych lub przynależności do określonej grupy społecznej. Definicja afrykańska rozszerza powyższe także na uchodźców zbiegłych przed głodem i klęskami żywiołowymi. Niedawne postanowienia podjęte w Dublinie zawęziły definicję genewską do prześladowań politycznych dokonywanych przez państwa względem jednostek.
Teraz dopiero mamy pełny obraz złożoności tematu i można rozpocząć dopiero rozpocząć dyskusję, a jak widać jest to dość spory materiał, ale to już na kolejny projekt, obejmujący szeroko pojętą tolerancję ujętą w właśnie aspekcie patriotyzmu czy nacjonalizmu. Tu samo nasuwa się kolejne pytanie już bardziej ukierunkowane, pozwalające przygotować proces badawczy.
Dlaczego dziś niszczy się i wyśmiewa wszelkie przejawy patriotyzmu? Zwalcza się nacjonalizm utożsamiając go z faszyzmem? Co ma, więc wspólnego miłość i nienawiść? Ludzie wyśmiewający polskość albo wstydzą się swego pochodzenia lub oczekują profitów wynikających ze stania się tzw. "obywatelem europy". Co ma wspólnego agresja niemieckich faszystów z obroną Ojczyzny i Narodu przez polskich nacjonalistów; bo jak inaczej nazwać ludzi oddających życie w obronie granic swojego państwa i wolności. Przecież nacjonalizm to miłość do własnej Ojczyzny i równoprawne współdziałanie z obcymi. Dlaczego więc słyszy się kłamstwa o nacjonalistach? Dlaczego obraża się ludzi, którzy od czasów królów poprzez powstania przelewali krew za wolną, suwerenną i niezależną Polskę? Nacjonalizm powinien, więc być wciąż podstawą, bodźcem napędowym w działaniach polityków wybranych ze swojego narodu. Podobnie jak patriotyzm, którego obecnie trudno poszukiwać w szkołach, biurach i urzędach.
1. Dmowski R, Myśli nowoczesnego Polaka, Wrocław 1996
2. Nowak-Jeziorański J. O patriotyzmie i nacjonalizmie, felieton
3. www.wikipedia.pl – wolna encyklopedia
4. Kopaliński W., Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych, www.slownik-online.pl
5. Polakowska-Kujawa J., Nacjonalizm oraz konflikty etniczno-narodowe, praca zbiorowa, SGH, Warszawa 1999
Miłego pisania;)
Na wstępie pracy należy przytoczyć kilka podstawowych pojęć definiujących patriotyzm i nacjonalizm. Konieczne będzie tu podanie bardzo encyklopedycznych informacji, aby móc zrozumieć ich znaczenie, a następnie wyliczyć różnice.
Należy zadać tu pewne pytania:
1. Czym jest patriotyzm?
2. Czym jest nacjonalizm?
3. Czy są jakieś cech wspólne?
4. Czy są jakieś różnice?
Patriotyzm - (łac. patria = ojczyzna) – postawa charakteryzująca się poczuciem szacunku, umiłowania oraz oddaniem względem własnej ojczyzny i możliwością ponoszenia ofiar. Charakteryzuje się też przedkładaniem celów ważnych dla ojczyzny nad osobistymi, a w skrajnych przypadkach gotowością do poświęcenia własnego zdrowia lub życia. Patriotyzm w Polsce często od czasów potopu szwedzkiego łączono lub utożsamiano z religijnością katolicką (por. kult Maryi Królowej Polski), stąd patriotyczna, narodowa rola przypisywana jest często wybranym świątyniom – Jasnej Górze i Ostrej Bramie.
Nacjonalizm - (łac. natio 'urodzenie; rasa; lud; naród) - postawa społeczno-polityczna uznająca interes własnego narodu za nadrzędny wobec interesu grup społecznych, społeczności regionalnych czy wyznań religijnych. Ideologia ta uznaje państwo narodowe za najwłaściwszą formę organizacji społeczności złączonej wspólnotą pochodzenia, języka, historii i kultury. W dziewiętnastowiecznym nacjonalizmie istotnym elementem był darwinizm społeczny, który zakładał, że życiem społeczeństw rządzą te same zasady, co światem przyrody. Według nacjonalistycznej interpretacji historii świat był i jest areną walk pomiędzy różnymi narodami, z których tylko najsilniejsze mają prawo do przetrwania. Ważnym aspektem nacjonalizmu jest zerwanie z wewnętrznymi podziałami społeczeństwa, odrzucenie przeżytków (takich jak klasy społeczne), modernizacja i rozwój. Jednakże nie było to niczym nowym w tamtych czasach. Dla nich był to patriotyzm. Skrajną formą nacjonalizmu jest szowinizm. Nierzadko konsekwencją nacjonalizmu był antysemityzm, które to zjawisko należy jednak rozumieć z całą jego złożonością, zwłaszcza w odniesieniu do czasów przed drugą wojną światową.
Cechy:
Patriotyzm to niestety, tak jak nieprzeciętna inteligencja, bardzo rzadka cecha charakteru. W silnej postaci występuje u zaledwie kilku procent populacji. U nas w kraju jest to trochę ponad 10 % i powinniśmy wszyscy być z tego dumni. W stosunku do innych krajów jest to, bowiem bardzo wysoki wskaźnik. Jest to cecha, należąca do najważniejszych dla danego społeczeństwa. Prawdziwy patriota kocha swoją Ojczyznę i jest w stanie dla niej poświęcić swoje życie. Rozumie potrzeby jej mieszkańców, jej historię, (choć niekoniecznie musi ją dokładnie znać) i stara się aktywnie uczestniczyć w jej rozwoju, traktując to działanie, jako służbę dla niej. Doskonale rozpoznaje zagrożenia dla jej bytu. Zależy mu na rozwoju kulturalnym i oświatowym społeczeństwa. Bardzo boli go wszelka niesprawiedliwość społeczna, a szczególnie, gdy krajem rządzą karierowicze, nieudacznicy, aferzyści i osoby odpowiedzialne za prześladowanie, torturowanie i mordowanie niewinnych ludzi.
W jego oczach Ojczyzna powinna być suwerenna i sprawiedliwa, a rządzący nią patriotyczni, szlachetni, mądrzy i o wysokim marale, a słowa "Bóg, Honor, Ojczyzna", ich wewnętrznym przykazaniem. Ponieważ patriotyzm jest cechą wrodzoną i na dodatek sterowaną - idealizmem, niemożliwością jest zdobycie jej w szkole, czy na wszelkiego rodzaju kupletach. Oczywiście nie powinno istnieć kształcenie młodzieży bez mówienia o naszych wspaniałych bohaterach i autorytetach moralnych, ale ma to tylko znaczenie wtórne. Ludzie obdarzeni patriotyzmem są bardziej odporni na stres i przeciwności losu, ponieważ posiadają z natury tej cechy, większy zasób wartości duchowych, które są odskocznią i punktem odniesienia od problemów, jakie niesie im życie. Mogą oni po prostu "pogrzebać" w tych wartościach, znajdując tam rozwiązanie swoich trosk i ze zdwojoną siłą próbować wybrnąć z kłopotów.
Niepowodzenia ich hartują, a nie zmiękczają, jak ludzi, dla których dobra materialne mają wartość najwyższą. Patrioci kochają tradycje, nie znoszą chamstwa, starają się dawać dobry przykład i są o wiele skromniejsi niż większość z nas, dlatego trudniej im przebijać się przez ten "mur głupoty i bezduszności", jaki sami stworzyliśmy i jaki nas wszystkich otacza. Nie chcą uczestniczyć w nieczystych przedsięwzięciach ani działać na szkodę drugiego człowieka. Zdeterminować mogłoby ich tylko zagrożenie dla kraju. Dopiero wówczas nie przebieraliby w środkach, nawet z krwawą rewolucją włącznie, doskonałym przykładem może tu być majowy zamach stanu, marszałka Józefa Piłsudskiego w 1926 r, albo przewrót z 1989r wprowadzający nowy ustrój polityczny w naszym kraju. Wartości etyczne uważają za uniwersalne, wyznaczające kierunek rozwoju istoty ludzkiej, który nie zagraża degradacji społeczeństwa, a wprost przeciwnie, podnosi jego morale, a tym samym zdolność przetrwania w Państwie, bez względu na system, jaki ono przyjęło.
Nacjonalizm, tak samo, jak faszyzm, komunizm, socjalizm, rasizm itd., są narzuconymi człowiekowi i obcymi jego naturze - ideologiami. Przy czym nie ideologie są tu najważniejsze, a ludzie, którzy je reprezentują. Ludzie pozbawieni wyobraźni, łatwo mogą ulec każdej ideologii w tym, nacjonalizmowi, socjalizmowi czy różnym sektom. Jest to pogląd uznający suwerenne państwo narodowe za najwłaściwszą formę organizacji danej społeczności, złączonej wspólnotą pochodzenia, języka, historii, kultury. Rozróżniany jest nacjonalizm obronny (narodów uciskanych), ekspansywny oraz nacjonalizm polityczny.
To dążenie do niepodległego bytu państwa i jego obrona. Dążenie do istnienia we wspólnocie dającej bezpieczeństwo, wolność i suwerenność jest w człowieku od zawsze. Począwszy od wspólnot plemiennych z przed tysięcy lat do dzisiejszych potęg takich jak Niemcy czy Chiny.
Dlaczego więc istnieją państwa narodowe? Bo tylko wspólnota ludzi dbająca o swe interesy ma szansę stawiać czoła innemu narodowi. Jednostka (grupa jednostek) jest skazana na klęskę w starciu z silniejszym. Tylko zorganizowany i zjednoczony naród daje szansę istnienia słabym. Mówię tu o słabości majątkowej, gospodarczej, intelektualnej (wykształcenie) oraz militarnej (fizycznej). Gdyby nie zorganizowane państwo otoczone granicami i prawami nic nie stałoby na przeszkodzie jakiejś silnej, czy wystarczająco majętnej organizacji podporządkować sobie ludzi. Niezależnie od tego czy siłą czy przekupstwem słabsi zostaliby podporządkowani silniejszym. W ostatecznym rozrachunku w wystarczająco długim okresie czasu mogłoby dojść do przejęcia władzy absolutnej przez jednego tyrana nad wszystkimi ludźmi. Cóż jednak znaczą bogactwa pozwalające wykupić nawet wszystkie firmy i całą ziemię danego terytorium, czy całkiem spora prywatna armia mogąca po kolei podporządkować sobie wszystkich ludzi, jeśli na przeciwko niej stoi zorganizowana struktura państwa narodowego. Podobnie jak poczucie bezpieczeństwa w życiu codziennym daje rodzina, tak w skali globalnej bezpieczeństwo daje państwo narodowe. Państwa agresywne stawiały sobie za cel nie tylko wzmocnienie swojego nacjonalizmu, lecz zniszczenie innych narodów. Polska nigdy nie należała do agresorów, a nacjonalizm pozwolił jedynie przetrwać i przeciwstawić się wrogom.
Można w tym monecie zaprzestać wyliczania zalet i wad poszczególnych pojęć, jeśli bardziej chcemy pogłębiać wiedzę na ten temat, odwołuję się do wielu publikacji. Jak widać patriotyzm i nacjonalizm, nie mają wiele wspólnych cech. Choć nie twierdzę, że miłość do własnej ojczyzny w postaci gorliwego patriotyzmu nie może się przerodzić w skrajny nacjonalizm. Czy również gorliwa wiara w Boga, nie zrodzi skrajnych fundamentalistów religijnych i nie doprowadzi do świętej wojny. Warto też podkreślić, że patriotyzm nie ma nic wspólnego z nacjonalizmem, który przez niektórych, niewiadomo, dlaczego uważany jest za wyższą formę patriotyzmu.
Uznawane autorytety również wypowiadały się w tym temacie: „[...] Patriotyzm mieści w sobie szacunek dla patriotyzmu innych. Jest cnotą, podczas gdy nacjonalizm - grzechem. W świetle doświadczeń mego własnego długiego życia mogę powiedzieć, że nacjonalizm jest matką nieszczęść, które ściąga także na własny naród. Na jednym ze spotkań zadano mi niedawno pytanie, czy patriotyzm i nacjonalizm są pojęciami przeciwstawnymi. Pytanie warte zastanowienia, bo zarówno patriotyzm, jak i nacjonalizm stały się generatorami olbrzymich zasobów zbiorowej energii i woli działania, motywami zachowań i czynnikami wpływającymi na bieg historii i kształt świata. Patriotyzm jest uczuciem. Nacjonalizm - światopoglądem. Patriotyzm jest uczuciem miłości do wspólnoty duchowej i materialnej wszystkich pokoleń przeszłych, żyjących i przyszłych, miłości wspólnoty ludzi osiadłych na tej samej ziemi, używających wspólnego języka, złączonych wspólną przeszłością, tradycją, obyczajem i kulturą. Pojęcie nacjonalizmu weszło w obieg w czasach Wiosny Ludów, a więc w pierwszej połowie XIX stulecia, i nabrało posmaku pejoratywnego pod wpływem doświadczeń wieku ubiegłego. W świetle doświadczeń i spostrzeżeń mego własnego, bardzo długiego życia mogę powiedzieć, że nacjonalizm jest matką nieszczęść, które ściąga także na własny naród. Dotyczy to także postępowania kolejnych rządów w okresie międzywojennym wobec mniejszości narodowych.[…]”
Próbując zbadać wszystkie cechy wspólne nacjonalizmu i patriotyzmu konieczne jest również wprowadzenie następujących pojęć:
Prawa człowieka- prawa, które przysługują każdej jednostce bez wyjątku. Wywodzą się one z koncepcji filozofów Oświecenia. Obejmują zarówno kwestie socjalne (prawo do pracy, zamieszkania, pożywienia, itd.), jak i polityczne (np. wolność słowa i poglądów, ochrona przed niewolą i torturami). Wszystkie państwa w Europie, z wyjątkiem kilku najmniejszych lub najmłodszych, podpisały Europejską Deklarację Praw Człowieka oraz Deklarację Praw Człowieka Narodów Zjednoczonych
Równość - stan, w którym ludzie są równi. Oznacza to, że żadna jednostka nie jest więcej warta od drugiej, bez względu na pochodzenie czy status społeczny. Oczywiście, nie oznacza to, że wszyscy są czy powinni być identyczni, ale że mają te same prawa i równe szanse rozwoju w pracy i edukacji, zależne tylko od ich własnych starań. Równość będzie faktem tylko wtedy, kiedy wszyscy będą mieli równy dostęp do zamieszkania, opieki społecznej, praw człowieka i obywatela.
Tolerancja - oznacza poszanowanie i akceptowanie różnorodnych kultur i sposobów bycia. Tolerancja to stan harmonii przy jednoczesnej różnorodności. Rozwija się dzięki wiedzy, otwartości, komunikacji, wolności myśli i słowa. Tolerancja oznacza, że możesz być sobą, jednocześnie nie narzucając niczego innym. Tolerancja nie zmusza do bierności, to przede wszystkim postawa aktywna, możliwa dzięki zaakceptowaniu uniwersalnych praw człowieka i niezbywalnej wolności innych. Bycie tolerancyjnym nie oznacza akceptacji społecznej niesprawiedliwości albo porzucania czy osłabiania własnych przekonań.
Nietolerancja - brak szacunku dla cudzych praktyk lub przekonań. Objawia się w niedopuszczaniu zachowań czy poglądów różnych od własnych. Nietolerancja oznacza, że ludzie mogą być traktowani niesprawiedliwie z powodu swoich przekonań religijnych, orientacji seksualnej czy nawet fryzury i ubioru. Nietolerancja nie akceptuje różnic. Leży ona u korzeni rasizmu, antysemityzmu, ksenofobii i ogólnie dyskryminacji. Może często prowadzić do przemocy.
Uprzedzenia - jeśli wyrabiasz sobie opinię o nieznanej ci osobie na podstawie domniemanych cech grupy społecznej, do której ona należy, wtedy jesteś uprzedzony. Uprzedzenia to złożone zbiory przesądów, formułowane i przyjmowane za prawdę bez udowodnienia ich prawdziwości. Jeśli stają się stałym elementem czyichś przekonań, nazywane są stereotypami. Kiedy ktoś jest uprzedzony, będzie skłonny dostrzegać tylko te cechy, które potwierdzają jego poglądy i wzmacniają jego uprzedzenia.
Dyskryminacja - to ocenianie innej osoby i negatywne jej napiętnowanie na podstawie takich cech, jak kolor skóry, płeć, orientacja seksualna, narodowość, status społeczny, pochodzenie etniczne, itd.
Ksenofobia w sensie dosłownym ksenofobia to lęk przed obcymi. Oznacza wrogość wobec ludzi pochodzących z innych krajów lub grup etnicznych oraz brak szacunku dla ich tradycji i kultur.
Rasizm - pogląd, że ktoś może być lepszy od innych z powodu przynależenia do pewnej rasy. Rasiści definiują rasę jako grupę ludzi o wspólnym pochodzeniu. Rozróżniają rasy na podstawie cech fizycznych, takich jak kolor skóry. Prawda jest jednak taka, że nie ma zasadniczych różnic między rasami, a w każdym razie takich, które mogłyby mieć jakieś znaczenie. Rasizm przybiera różne formy w różnych krajach, dostosowując się do danej kultury, historii i innych miejscowych warunków. Relatywnie nową formą rasizmu jest tzw. etnopluralizm, twierdzący, że co prawda rasy i kultury są równe, ale nie powinny się ze sobą mieszać w celu zachowania ich oryginalnego kształtu. Nie ma żadnego naukowego dowodu na istnienie różnych ras. Biologia wyszczególnia tylko jedną rasę, rasę ludzką.
Antysemityzm - uprzedzenie skierowane przeciwko Żydom. Antysemici twierdzą, że Żydzi fundamentalnie różnią się od innych, że pragną rządzić światem i dążą do tego celu poprzez ogólnoświatowy spisek. Ta forma ksenofobii i nietolerancji prowadzi do dyskryminacji zarówno pojedynczych Żydów, jak i całych wspólnot żydowskich. Najbardziej dramatycznym tego przykładem był Holokaust, wynikły z nazistowskiej obsesji czystości rasy i przeprowadzony po dojściu Hitlera do władzy. W obozach koncentracyjnych zginęły wtedy miliony Żydów z krajów Europy podbitych przez Niemcy.
Faszyzm - oparty na przemocy skrajnie prawicowy ruch polityczny, realizujący się w pełni w reżimie dysponującym aparatem terroru. Faszyzm rekrutuje swych zwolenników ze wszystkich grup społecznych, szczególnie w okresach politycznych i ekonomicznych kryzysów. Neguje wartości demokratyczne i zakłada dyskryminację określonych mniejszości narodowych i ludzi o odmiennych poglądach. Faszyści wierzą w sprawiedliwe rządy silnej ręki, odrzucając demokrację parlamentarną. Faszyzm bazuje na nacjonalizmie, który często przeradza się w rasizm. Pierwsza dyktatura faszystowska narodziła się w 1919 r. na Węgrzech, kolejne powstały we Włoszech (1922), Bułgarii, Hiszpanii, na Litwie oraz w Japonii (1936). Najbardziej brutalną odmianą faszyzmu była narodowo-socjalistyczna dyktatura w Niemczech (1933-1945). W naszych czasach istnieją grupy, organizacje i partie będące kontynuatorami tej ideologii; są one określane jako neofaszystowskie.
Nazizm - ideologia i praktyka polityczna faszyzmu niemieckiego, cechująca się rasizmem, antysemityzmem, totalitaryzmem, demagogią, agresywnością i poczuciem wyższości nad innymi narodami. Słowo "nazizm" pochodzi od wyrażenia "narodowy socjalizm", będącego określeniem ruchu politycznego kierowanego przez NSDAP (Narodowo-socjalistyczna Niemiecka Partia Robotnicza). NSDAP została założona w 1919 roku, zaś w 1933 przejęła pełnię władzy w Niemczech. Została określona jako organizacja zbrodnicza podczas procesu w Norymberdze. Reżim nazistowski jest odpowiedzialny za śmierć milionów cywilów, z których część została zagazowana w obozach koncentracyjnych z powodu swej domniemanej niższości rasowej. Szczególnie prześladowane grupy to Żydzi, Romowie, homoseksualiści oraz komuniści i socjaliści. Do dziś istnieją zwolennicy nazizmu i są określani jako neonaziści. Niektórzy z nich nazywają siebie skinheadami, jednak nie wszyscy, tak samo jak nie wszyscy skinheadzi są neonazistami. Logiką neonazistów jest logika przemocy.
Naród - grupa ludzi skłonna do postrzegania siebie jako zwartej wspólnoty, opartej na wspólnych korzeniach, wspólnej historii i zwykle wspólnym terytorium. Narody nie są tworami biologicznymi czy naturalnymi, ale umownymi, istniejącymi tylko w umysłach ludzkich, co nie oznacza, że są nierealne. Nowoczesna koncepcja narodów jest relatywnie świeża, pochodzi, bowiem z XIX wieku. Państwa dążące do większej unifikacji ludności swojego kraju propagowały ideę jednego narodu, zjednoczonego przez wspólną historię, język i terytorium.
Internacjonalizm - sposób postrzegania świata, według którego prawa człowieka, ludzkie życie i godność są ważniejsze od podziałów narodowych. Internacjonalizm zakłada, że nie ma żadnych zasadniczych różnic między narodami. Konsekwencją tego podejścia jest zwalczanie nacjonalizmu, rasizmu, faszyzmu, antysemityzmu i innych form nietolerancji.
Międzykulturowość - pogląd, że ludzie zyskują na kontaktach i obcowaniu z odmiennymi kulturami, wzbogacając w ten sposób własną osobowość. Zakłada też, że ludzie powinni móc żyć razem niezależnie od różnic kulturowych, zaś w ten sposób zyskają na tym wszyscy.
Wielokulturowość - współistnienie różnych kultur na jednym terytorium, zwykle w jednym kraju. Wielokulturowość jest zwykle celem działań antyrasistowskich. Może jednak oznaczać też wzajemną izolację kultur, jaką lansują niektórzy rasiści. Przykładem takiej segregacji był południowoafrykański apartheid, który w sposób okrutny i niesprawiedliwy separował odmienne kultury.
Apartheid - doktryna społeczno-polityczna głosząca ustawowe i kulturowe odseparowanie ras i odrębność ich rozwoju, które w praktyce nosi cechy rasizmu; przeciwieństwo asymilacji i integracji. Podstawa polityki władz RPA od 1948, utrwaliła władzę białej mniejszości, opartą na segregacji i dyskryminacji czarnych, kolorowych i Azjatów zapisanej w ustawach państw. Apertheid potępiono w wielu rezolucjach Zgromadzenia Ogólnego ONZ — rezolucją 1966 uznany, wraz z innymi formami dyskryminacji rasowej, za zbrodnię przeciwko ludzkości, a 1973 objęty konwencją w sprawie karania zbrodni apertheidu (weszła w życie 1976). Od 1976 władze RPA modyfikowały politykę apertheidu, odchodząc od jego podstawowych założeń i likwidując przejawy segregacji i dyskryminacji rasowej; 1991 uchylono ostatnie fundamentalne ustawy apertheidu.
Integracja - proces jednoczenia jednostek i grup. Zakłada, że zarówno grupy mniejszościowe, jak i większościowe wypracują wspólnie nowy sposób życia i nowe wartości, zawierające elementy z obu kultur. Integracja oznacza, że każdy może znaleźć swoje miejsce, gdyż poszczególne grupy nie są w żaden sposób izolowane.
Asymilacja - zdławienie różnic kulturowych. Czasami jednostki asymilują się dobrowolnie, ale w większości wypadków asymilacja oznacza zmuszenie grupy mniejszościowej do zaniechania swej odmienności na rzecz kultury grupy dominującej.
Społeczne wykluczenie - przeciwieństwo integracji. Zwykle jest efektem dyskryminacji opartej na pochodzeniu kulturowym czy etnicznym, niepełnosprawności, orientacji seksualnej, itp. Zwykle wykluczenie społeczne owocuje ubóstwem, wzajemną wrogością i wykluczeniem z dostępu do edukacji, opieki zdrowotnej, itd. Nie zawsze bazuje ono na ustawodawstwie, czasami tylko na pośrednich zachowaniach (np. ustanowieniu wymagań nieosiągalnych dla jakiejś grupy). Przykładem grupy społecznie wykluczonej są bezdomni.
Mniejszość - grupa ludzi zamieszkujących terytorium, na którym stanowią oni mniej niż połowę populacji. Grupa ta posiada wspólne cechy, takie jak pochodzenie etniczne czy przekonania religijne, które odróżniają ją od reszty współobywateli danego regionu. Czasami mniejszość postrzega samą siebie jako naród. Pewne grupy są mniejszościowe nie tylko ze względu na odsetek w populacji, ale i status, jaki w niej zajmują (mniejszość ma zwykle niższy status społeczny i ekonomiczny).
Uchodźca - osoba, która przenosi się do innego kraju w obliczu zagrożenia lub prześladowań. Czasami uchodźcami nazywa się też osoby szukające azylu, którym przyznano status uchodźcy, a czasami wszystkie osoby zmuszone przez okoliczności do ucieczki. Różnica między tymi pojęciami jest polityczna, nie językowa. Czasem mówi się też o uchodźcach z przyczyn ekonomicznych - nędzy, wyzysku czy głodu. Definicja według Konwencji Genewskiej jest opracowana w szczegółach i dosyć restrykcyjna. Obejmuje osoby prześladowane z powodu ich domniemanej rasy, religii, narodowości, poglądów politycznych lub przynależności do określonej grupy społecznej. Definicja afrykańska rozszerza powyższe także na uchodźców zbiegłych przed głodem i klęskami żywiołowymi. Niedawne postanowienia podjęte w Dublinie zawęziły definicję genewską do prześladowań politycznych dokonywanych przez państwa względem jednostek.
Teraz dopiero mamy pełny obraz złożoności tematu i można rozpocząć dopiero rozpocząć dyskusję, a jak widać jest to dość spory materiał, ale to już na kolejny projekt, obejmujący szeroko pojętą tolerancję ujętą w właśnie aspekcie patriotyzmu czy nacjonalizmu. Tu samo nasuwa się kolejne pytanie już bardziej ukierunkowane, pozwalające przygotować proces badawczy.
Dlaczego dziś niszczy się i wyśmiewa wszelkie przejawy patriotyzmu? Zwalcza się nacjonalizm utożsamiając go z faszyzmem? Co ma, więc wspólnego miłość i nienawiść? Ludzie wyśmiewający polskość albo wstydzą się swego pochodzenia lub oczekują profitów wynikających ze stania się tzw. "obywatelem europy". Co ma wspólnego agresja niemieckich faszystów z obroną Ojczyzny i Narodu przez polskich nacjonalistów; bo jak inaczej nazwać ludzi oddających życie w obronie granic swojego państwa i wolności. Przecież nacjonalizm to miłość do własnej Ojczyzny i równoprawne współdziałanie z obcymi. Dlaczego więc słyszy się kłamstwa o nacjonalistach? Dlaczego obraża się ludzi, którzy od czasów królów poprzez powstania przelewali krew za wolną, suwerenną i niezależną Polskę? Nacjonalizm powinien, więc być wciąż podstawą, bodźcem napędowym w działaniach polityków wybranych ze swojego narodu. Podobnie jak patriotyzm, którego obecnie trudno poszukiwać w szkołach, biurach i urzędach.
1. Dmowski R, Myśli nowoczesnego Polaka, Wrocław 1996
2. Nowak-Jeziorański J. O patriotyzmie i nacjonalizmie, felieton
3. www.wikipedia.pl – wolna encyklopedia
4. Kopaliński W., Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych, www.slownik-online.pl
5. Polakowska-Kujawa J., Nacjonalizm oraz konflikty etniczno-narodowe, praca zbiorowa, SGH, Warszawa 1999