Pastorałka - rodzaj udramatyzowanej kolędy, wykonywana dawniej przez wędrownych muzyków i żaków, w której religijna tematyka bożonarodzeniowa poszerzona została o warstwę obyczajową. Także ludowa pieśń religijna o wesołym charakterze (utrzymana zazwyczaj w tonie sielankowym), związana z tematyką Szczodrych Godów lub Bożego Narodzenia, wprowadzająca często wątek pasterski. Ich pochodzenie przypisuje się pogańskiej tradycji Karoli[potrzebne źródło]. W Polsce rozpowszechniona szczególnie od XVII w
Kolęda – pierwotnie radosna pieśń noworoczna, która współcześnie przyjęła powszechnie formę pieśni bożonarodzeniowej (nawiązującej do świąt Bożego Narodzenia). Utrzymywana najczęściej w konwencji religijnej, początkowo wywodząca się z tradycji ludowej, w późniejszym okresie komponowana jest również przez wielu wybitnych kompozytorów. Odmiana kolędy o wątkach zaczerpniętych z życia codziennego nazywana jest pastorałką, która w odróżnieniu od kolędy we współczesnym, potocznym tego słowa rozumieniu, nie jest wykorzystywana w chrześcijańskich nabożeństwach religijnych ze względu na swój świecki charakter.
Kolędy:
Ach, ubogi żłobie
Anioł pasterzom mówił
Bóg się rodzi, moc truchleje
Dzisiaj w Betlejem
Gdy się Chrystus rodzi
Gdy śliczna Panna