Question

Streszczenie ars poetica

Answer 1

W wierszu Ars Poetica podejmuje Grochowiak tematykę procesu powstawania dzieła. Opisując moment tworzenia w zasadzie nie skupia się na wyłożeniu swojej koncepcji poezji, prezentuje ją jakby mimochodem. W pierwszym wersecie następuje prezentacja korzyści wynikających z aktu tworzenia poezji: „Godziny przy piórze – one leczą rany”. Poezja pozwala uciec od codzienności, mało tego – leczy rany, które otrzymał podmiot liryczny. Jest zatem twórczość swoistą terapią na szarzyznę i zło świata. Nie ma tu mowy o wielkich, ponad jednostkowych celach poezji. Potrzebuje jej sam tworzący. Staje się dla niego arkadią, miejscem chroniącym przed złem świata. Dzięki niej „Nawet śmierć jest daleka jak w dzieciństwie. Zwierzęta domowe śpią ufnie przy twoich stopach, A płomień świecy nieruchomieje jak miecz czuwający.” Temat śmierci, tak ważny w twórczości Grochowiaka, w Ars Poetice pojawia się niejako mimochodem, nie jest ona jak w wierszu Rozbieranie do snu czy Dla zakochanych to samo staranie, co dla umarłych główną bohaterką, najważniejszym tematem. Nie ma tu też tak charakterystycznego dla tej twórczości sposobu mówienia o rzeczywistości poprzez środki literackie zapożyczone od twórców barokowych – takich jak hiperbole czy oksymorony. Poezja pozwala mu powracać do rzeczywistości. O tym, czym jest poezja mówi Grochowiak również w wierszu Ikar.Wprowadzając do literatury, to co kalekie poeta zwraca uwagę, że u podstaw wyboru estetycznego leżą kategorie etyczne - podstawą wyborów estetycznych jest etyka. Podział na piękno i brzydotę jest nieuzasadniony. Piękno nie musi być zasłużone, a brzydota zawiniona. W zasadzie jest ona wpisana w starość czy cierpienie. Życie ludzkie należy ukazywać całościowo, bo jest ono wartością w każdym ze swoich przejawów. Pisząc, poeta nie przejmuje się sprawami doczesnymi, lecz tym co powstaje, tym co tworzy. Obejmuje go stoicki spokój „Wszystko co wokół – krzesła, książki, kwiaty – ubierają się w odświętność, powagę i czoła wysokie”.
Wszystkie te czynniki wskazywały by na to, iż poezja jest pewnego rodzaju sacrum, potrafi zmienić autora i rzeczywistość wokół niego. Podmiot liryczny przy ich pięknie jest „nikczemny” mimo to jednak jest w stanie stworzyć coś doskonalszego od siebie. W jego głowie nie ma miejsca dla „karłów”, „pochlebników” dla „Poloniuszy”- ( dworaków ze sztuki Hamleta – spiskowców) utożsamiających to, co złe. Tworzy on tylko dla siebie, czuje się bezpiecznie, gdyż wie, że poezja jest jego tarczą przeciwko złu.(Tetmajer: / Mł. Pol./Jaka jest przeciw włóczni złego twoja tarcza, człowiecze końca wieku, głowę zwiesił niemy”).Potrafi zmienić również tworzącego. „Godziny przy piórze – one leczą rany, One też wstrzymują od ran zadawania, Patrz: podniosłeś usta, by odpluć obelgę, A stoisz – niby dziecko - z usty zdumionymi”. Słowa te mają znaczenie uniwersalne. Poeta bardzo mocno przeżył ataki skierowane przeciw niemu, zarówno te polityczne (oskarżony o współpracę z socjalistami) jak i krytyczno-literackie. Od „zadawania ran” chroniła go poezja, nie chciał psuć własnej duszy nienawiścią. Jego wizja poezji daleka jest od prezentowanych przez Miłosza czy Staffa, nie ma w niej miejsce na obraz natchnionego twórcy. Poeta to dla niego człowiek zwyczajny, ulegający własnym słabościom, często zmęczony. Grochowiaka koncepcja poety w zasadzie harmonijnie wpisuje się w jego twórczość. Poeta i czynność tworzenia choć niezwykła nie ma jakiegoś wymiaru monumentalnego.