Powieść „ Lalka” ukazała się w 1890 roku i okazała się najgłośniejszym dziełem Bolesława Prusa. W książce zostało opisane ówczesne społeczeństwo. Analizowane poniżej fragmenty dotyczące postaci Stanisława Wokulskiego pochodzą właśnie z tej powieści. Osoby, które wypowiadają się w omawianych fragmentach to Rzecki, Prezesowa, Łęcka, Stawska oraz sam Wokulski. Każda z tych osób wnosi coś nowego do charakterystyki postaci Wokulskiego.
Rzecki jest subiektem w sklepie, który należy do Wokulskiego. Jest on także wiernym przyjacielem. Zna Stanisława od bardzo dawna, traktuje go niemal jak syna. Wokulski zaskakuje jednak go. Podczas przeprowadzki do nowego lokum, zadbał o to by przenieść wszystkie meble Ignacego i ustawić je tak samo, aby czuł się dobrze na nowym miejscu. Rzecki był bardzo zaskoczony postępkiem Wokulskiego, ponieważ nie podejrzewał „ że ten człowiek jest tak domyślny i posiada taką delikatność uczuć. Fragment pierwszy ukazuje Stanisława jako troskliwego przyjaciela. Prezesowa natomiast ukazuje Wokulskiego z całkiem innej strony. Dla niej jest on człowiekiem o silnym charakterze, nie zwracającym uwagi na opinie innych. Nazywa go „ człowiekiem czynu”. Panna Izabela Łęcka jest arystokratką i zapatrzoną w siebie egoistką. W głównym bohaterze widzi tylko pokornego sługę. Fragment trzeci pokazuje wygląd zewnętrzny Stanisława Wokulskiego. Jawi on się tu jako mężczyzna z niepospolitą twarzą, z wyrazistymi i stanowczymi rysami oraz przejmującym spojrzeniem. Panna Izabela uznałaby go za przystojnego, „gdyby ten człowiek zamiast sklepu posiadał duże dobra ziemskie”. Za pięknego uznałaby Wokulskiego, gdyby ten „ urodził się księciem”. Pani Stawska jest młodą i piękną kobietą, a zarazem matką Heli. To osoba bardzo prosta, zainteresowała się Wokulskim jako obiektem społecznej ciekawości. W fragmencie czwartym opisuje Wokulskiego jako człowieka spokojnego i smutnego, o „wielkich i rozmarzonych oczach”. Fragment piąty jest wypowiedzią samego Wokulskiego. Pokazuje on wartość Stanisława- „… już wiem, ilu jestem wart Minclów”. Bohater czuje się lepszy od ludzi, którzy zaopatrują się w jego sklepie. Wokulski porównuje arystokrację oraz Łęcką do motyla, natomiast mieszczaństwo do robaków. Krytykuje arystokratyczny przepych, ale jednocześnie myśli o samodoskonaleniu się i dążeniu do arystokracji. Utożsamia się również z mieszczaństwem- „mam dla jej skrzydeł opuszczać swoją norę i innych robaków?” Wypowiedzi jego świadczą o rozdarciu i niemożności znalezienia miejsca w ówczesnym społeczeństwie.
Postać Stanisława Wokulskiego jest bardzo złożona i pełna sprzeczności. Jest on reprezentatywną postacią przełomu dwóch epok- jest zarazem romantykiem i pozytywistą. To osoba wybitna i wartościowa. Za wszelką cenę dążył w swej młodości do uzyskania wykształcenia. Wokulski jest człowiekiem czynu, a miłość dostarcza mu motywacji do działania. Bohater kocha Łęcką jak romantyk, natomiast jak pozytywista próbuje zdobyć ukochaną. Realizuje on w swoim życiu koncepcję pracy organicznej- bogaci się, oraz podejmuje działania prowadzące do bogacenia się obywateli- oraz pracy u podstaw- pomaga najuboższym i interesuje się ich losem.