Narodziny ruchu ludowego liceum
person
brightness_auto
1 odpowiedź
eneza ruchu ludowego na ziemiach polskich
Ruch ludowy zaczął kształtować się na ziemiach zaboru austriackiego - Galicji i był fenomenem właściwym dla wszystkich ziem Cesarstwa Austrii i późniejszych Austro-Węgier, a po 1918 roku silne partie chłopskie i agrarne działały w państwach, które powstały na gruzach CK Monarchii: w Polsce, na Węgrzech, w Czechosłowacji. W Galicji istniała bardzo niekorzystna sytuacja demograficzna. Obszary wiejskie były przeludnione, co prowadziło do rozbicia posiadłości na bardzo małe i niewydolne gospodarstwa. Istniały konflikty interesów pomiędzy zróżnicowaną etnicznie wsią (Polacy, Ukraińcy, miejscowe mniejszości etnograficzne - górale), a elitami. Pierwszy konflikt dotyczył serwitutów przekazanych ziemianom na własność wbrew interesom chłopów. Popierający austriacki rząd zaborczy ziemianie zainteresowani byli zachowaniem status quo, sprzeciwiali się reformom agrarnym i rozwoju edukacji na wsiach. Jednocześnie pojawił się ruch skupiony wokół księdza Stanisława Stojałowskiego i czasopism "Wieniec", "Pszczółka", "Przyjaciel ludu", które stawiały sobie za cel popularyzację nauki i oświaty na obszarach wiejskich, popularyzację nowych technik rolniczych i wzrost świadomości politycznej chłopów. Powstawały też narzędzia samopomocy ekonomicznej, takie jak kasy oszczędnościowe. Po tym, jak w 1889 roku przedstawiciele chłopów zostali wybrani do Sejmu Krajowego zawiązała się partia Stronnictwo Ludowe.
Rozwój ruchu ludowego
W 1895 na zjeździe w Rzeszowie Stronnictwo Ludowe przekształciło się w Polskie Stronnictwo Ludowe (PSL). Założycielem zreformowanej partii był późniejszy międzywojenny premier Wincenty Witos, na czele partii stali Karol Lewakowski, Henryk Rewakowicz i Jan Stapiński. Partia posiadała swoich przedstawicieli w galicyjskim Sejmie Krajowym oraz w austriackim parlamencie w Wiedniu. Jej głównymi hasłami była odbudowa niepodległego państwa polskiego, do czasu odzyskania niepodległości - podtrzymanie i rozwój autonomii Galicji, rozwój oświaty, demokratyzacja życia politycznego poprzez reformę kurialnej ordynacji wyborczej. Ideologią Polskiego Stronnictwa Ludowego był agraryzm - przekonanie, że rolnictwo jest podstawowym czynnikiem rozwoju i potrzebom rolnictwa powinien służyć rozwój przemysłu. PSL przedkładał wiele szczegółowych postulatów dotyczących rozwoju wsi w warunkach zaborów oraz po uzyskaniu niepodległości.
Ruch ludowy w Galicji był blisko związany z rozwijającym się na tych samych obszarach ruchem narodowym (Narodowa Demokracja, endecja). W 1913 roku Polskie Stronnictwo Ludowe rozpadło się na dwie partie: PSL "Piast" i PSL "Lewica".
Ruch ludowy zaczął kształtować się na ziemiach zaboru austriackiego - Galicji i był fenomenem właściwym dla wszystkich ziem Cesarstwa Austrii i późniejszych Austro-Węgier, a po 1918 roku silne partie chłopskie i agrarne działały w państwach, które powstały na gruzach CK Monarchii: w Polsce, na Węgrzech, w Czechosłowacji. W Galicji istniała bardzo niekorzystna sytuacja demograficzna. Obszary wiejskie były przeludnione, co prowadziło do rozbicia posiadłości na bardzo małe i niewydolne gospodarstwa. Istniały konflikty interesów pomiędzy zróżnicowaną etnicznie wsią (Polacy, Ukraińcy, miejscowe mniejszości etnograficzne - górale), a elitami. Pierwszy konflikt dotyczył serwitutów przekazanych ziemianom na własność wbrew interesom chłopów. Popierający austriacki rząd zaborczy ziemianie zainteresowani byli zachowaniem status quo, sprzeciwiali się reformom agrarnym i rozwoju edukacji na wsiach. Jednocześnie pojawił się ruch skupiony wokół księdza Stanisława Stojałowskiego i czasopism "Wieniec", "Pszczółka", "Przyjaciel ludu", które stawiały sobie za cel popularyzację nauki i oświaty na obszarach wiejskich, popularyzację nowych technik rolniczych i wzrost świadomości politycznej chłopów. Powstawały też narzędzia samopomocy ekonomicznej, takie jak kasy oszczędnościowe. Po tym, jak w 1889 roku przedstawiciele chłopów zostali wybrani do Sejmu Krajowego zawiązała się partia Stronnictwo Ludowe.
Rozwój ruchu ludowego
W 1895 na zjeździe w Rzeszowie Stronnictwo Ludowe przekształciło się w Polskie Stronnictwo Ludowe (PSL). Założycielem zreformowanej partii był późniejszy międzywojenny premier Wincenty Witos, na czele partii stali Karol Lewakowski, Henryk Rewakowicz i Jan Stapiński. Partia posiadała swoich przedstawicieli w galicyjskim Sejmie Krajowym oraz w austriackim parlamencie w Wiedniu. Jej głównymi hasłami była odbudowa niepodległego państwa polskiego, do czasu odzyskania niepodległości - podtrzymanie i rozwój autonomii Galicji, rozwój oświaty, demokratyzacja życia politycznego poprzez reformę kurialnej ordynacji wyborczej. Ideologią Polskiego Stronnictwa Ludowego był agraryzm - przekonanie, że rolnictwo jest podstawowym czynnikiem rozwoju i potrzebom rolnictwa powinien służyć rozwój przemysłu. PSL przedkładał wiele szczegółowych postulatów dotyczących rozwoju wsi w warunkach zaborów oraz po uzyskaniu niepodległości.
Ruch ludowy w Galicji był blisko związany z rozwijającym się na tych samych obszarach ruchem narodowym (Narodowa Demokracja, endecja). W 1913 roku Polskie Stronnictwo Ludowe rozpadło się na dwie partie: PSL "Piast" i PSL "Lewica".