Mikrokosmek (microvillus) - mikroskopijna, palczasta wypustka cytoplazmatyczna na powierzchni błony komórkowej komórki nabłonkowej, zwiększająca powierzchnię błony, a tym samym zwiększająca zdolność wchłaniania substancji odżywczych. Niektóre tkanki zwierzęce charakteryzują się występowaniem bardzo licznych mikrokosmków (np. nabłonek jelit) czy nabłonek kanalika nerkowego. Mikrokosmki tworzą na powierzchni komórki tzw. rąbek szczoteczkowy (rąbek wchłaniający). Na jednej takiej komórce może być od 1500 do 3000 mikrokosmków. Budowa mikrokosmka jest następująca. W górnej części znajduje się jego część bezpostaciowa, zaś w jego cytozolu występuje 30 ułożonych równolegle filamentów aktynowych (filamentów cienkich, mikrofilamentów) połączonych białkami łączącymi takimi jak wilina i fimbryna. W skład wnętrza mikrokosmka wchodzi również białko kalmodulina oraz miozyna I, która uczestniczy w bardzo nieznacznych ruchach mikrokosmków.
Tkanka wydzielnicza – rodzaj tkanki roślinnej stałej. Komórka wydzielnicza tworzy komórki gruczołowe, które wydzielają określone substancje. Elementami wydzielniczymi mogą być pojedyncze komórki lub ich zespoły. Należą do nich m.in. komórki i włoski gruczołowe (np. włosek gruczołowy u pelargonii Pelargonium), miodniki – grupy komórek wydzielające nektar (np. u jaskra Ranunculus), który zwabia owady, oraz rurki mleczne, wytwarzające sok mleczny (np. u mniszka pospolitego Taraxacum officinale czy glistnika jaskółcze ziele Chelidonium majus). Za tkanki wydzielnicze uważa się:
Komórki prokariotyczne lub eukariotyczne mogą stanowić samodzielny organizm, spełniający wszystkie czynności życiowe. Mogą też jako komórki eukariotyczne budować organizmy wielokomórkowe, w których zorganizowane są w zespoły zwane tkankami.
Tkanka to zespół komórek o wspólnym pochodzeniu, wyspecjalizowanych do pełnienia określonej funkcji. Wzajemna współpraca między komórkami wymaga łączności między nimi.
Komórki roślinne otoczone sztywnymi celulozowymi ścianami komórkowymi, wzmocnionymi w starszych komórkach przez warstwy innych substancji spaja blaszka środkowa, zbudowana z substancji pektynowych. Tam, gdzie blaszka środkowa ulega rozpuszczeniu, tworzą się wypełnione powietrzem przestwory międzykomórkowe. Protoplasty komórek są ze sobą jednak połączone za pośrednictwem maleńkich kanalików komunikacyjnych, zwanych plazmodesmami. Przez każdą plazmodesmę otoczoną błoną komórkową przenika pasmo cytoplazmy, w którym obecne są cienkie rureczki pochodzące z retikulum endoplazmatycznego. W przypadku dużego zgrubienia ścian komórkowych, plazmodesmy powstają w obrębie stykających się ze sobą jamek, utworzonych w ścianach sąsiadujących komórek i przylegających do siebie.
U zwierząt komórki pozbawione ściany komórkowej łączy bardziej lub mniej obfita substancja międzykomórkowa. Występują też połączenia międzykomórkowe, wśród których połączenia komunikacyjne umożliwiają kontakt między komórkami, pełniąc podobną rolę, jak plazmodesmy w tkankach roślinnych. Natomiast desmosomy oraz połączenia zwierające utworzone przez białkowe wypustki silnie spajają sąsiadujące komórki, a połączenia zamykające (charakterystyczne dla nabłonków) uszczelniają przestrzenie między komórkami.
