Każda epoka kształtuje własne wzorce osobowościowe wiążące się z aktualnym światopoglądem. W średniowieczu obowiązywał m.in. model rycerza idealnego, dla którego honor był ważniejszy od życia, który cenił ponad wszystko odwagę, siłę, męstwo, a brzydził się tchórzostwem. Czy kultura rycerska zaginęła wraz z końcem epoki? Wydaje mi się, że choć obecnie trudno jest nam zrozumieć postawę rycerza, oraz realizacje zasad etosu rycerskiego to jego pozostałości można doszukać się we współczesnym świecie.
Pierwszym etapem odpowiedzi na pytanie zawarte w temacie jest ustalenie kim był „idealny rycerz”. Był to wzorzec rycerza, wykreowanego przez literaturę średniowiecza, poeci ze zwykłego żołnierza czynili pełnego ideałów obrońcę Ojczyzny, gotowego oddać życie, by nie splamić honoru.
Jak głosi tekst Marii Ossowskiej rycerz był zazwyczaj dobrze urodzony. Musiał emanować urodą i wdziękiem oraz wyróżniać się siłą potrzebną do noszenia ciężkiej zbroi. Miał zabiegać o sławę, szukać okazji do zaistnienia w walce, tu potrzebna była naturalnie odwaga. Rycerz musiał być wierny swoim zasadom, pewny siebie i swoich racji, gorliwie się modlić i unikać grzechu. Najważniejszy był dla niego honor i duma, a wszelkich przejawów tchórzostwa unikał jak ognia. Jego nadrzędnym obowiązkiem była służba Ojczyźnie, która czyniła życie godnym, chwalebnym i zapewniającym Królestwo Boże po śmierci oraz sumienne służenie swemu panu i stawanie w obronie ludności. Każdy rycerz miał swoją damę serca, dla której był zdolny do największych poświęceń. Podsumowując liczył się „Bóg, Honor, Ojczyzna”.
Odzwierciedleniem postawy ‘idealnego rycerza’ jest np. Roland z „Pieśni o Rolandzie”, dla którego honor był cenniejszy od życia, Zawisza Czarny - człowiek prawy, odważny, a przede wszystkim niezawodny(„Polegać, jak na Zawiszy”), Zbyszko z Bogdańca bohater „Krzyżaków”, uosobienie szlachetności i oddania ukochanej kobiecie. Oryginalnym przykładem średniowiecznego rycerza był Don Kichot. Motyw rycerza można spotkać nie tylko w literaturze, ale również w filmach takich jak „Braveheart” czy „Robin Hood”.
Tak jak w średniowieczu obowiązywał pewien wzorzec, tak współczesność również wykreowała pewien model człowieka z tą różnicą, że jest on bardziej płytki i małostkowy, pozbawiony ideałów oraz wartości nadrzędnych takich jak honor, miłość, służba Ojczyźnie. Dzisiejszy człowiek skupiony jest na pogoni za sławą i pieniądzem. Ma dobrą pracę, która jest całym jego życiem. Posiada stylowe mieszkanie, drogi samochód, modne ubrania, obraca się w kręgu sławnych i znaczących ludzi. Liczy się dla niego własne szczęście, nie ma rodziny, na miłość nie ma czasu.