......
person
brightness_auto
1 odpowiedź
14 sierpnia 1941 roku, na pancerniku "Prince of Wales", doszło do spotkania premiera Wielkiej Brytanii Winstona Churchilla oraz prezydenta Stanów Zjednoczonych Franklina Delano Roosvelta. Owocem tego spotkania było podpisanie tak zwanej Karty Atlantyckiej, która, ogólnie mówiąc, miała dawać wytyczne celów II wojny oraz zarys porządku i ładu światowego po wojnie. Zawierała ona, opracowane przez Roosvelta, tak zwane cztery wolności: wolność słowa, wolność religii, , a także wolność od strachu i wolność od nędzy. Pokazywała również wojnę, jako drogę ku obronie praw człowieka i demokracji. Karta Atlantycka, jaką stopniowo podpisywało więcej nowych państw, była podstawą utworzenia Wielkiej Koalicji. Ostatecznym aktem jej powstania stał się atak Japończyków na Pearl Harbor, amerykańską bazę w dniu 7 grudnia 1941 roku, a co za tym idzie przystąpienie Stanów Zjednoczonych do wojny. W Waszyngtonie 1 stycznia 1942 roku została ogłoszona Deklaracja Narodów Zjednoczonych, w niej to 26 państw zobowiązało się do wspólnej walki przeciw faszystom, do momentu ich pełnej kapitulacji, zgodnie z zasadami Karty Atlantyckiej. Owa Deklaracja, którą podpisało 51 państw do zakończenia wojny, była podstawą dla utworzenia Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ).
Pomimo, że wiele państw przystąpiło do koalicji - te, które stały się ofiarą ataków tzw. "Osi Berlin - Rzym - Tokio ", jak również jej niedawni sojusznicy , jednak w wiążących sprawach dla następnych poczynań i działań Wielkiej Koalicji, głos ostateczny oczywiście mieli inicjatorzy tego porozumienia: Churchill (Wielka Brytania), Roosvelt (USA) a także Józef Stalin - dyktator ZSRR. Przekonani oni byli o tym, iż dominująca pozycja w dziedzinie militarnej daje im prawo do podejmowania istotnych decyzji, często sami rozstrzygali wiążące kwestiach, nie porozumiewając się ani nie uwzględniając zdania poszczególnych zainteresowanych krajów. Podczas działalności Wielkiej Koalicji miały miejsce trzy spotkania całej tzw. Wielkiej Trójki. Konferencje te odbyły się w następujących miejscach: Teheran (28.11 - 1.12.1943 r.), Jałta na Krymie (4 - 11.02.1945 r.) i Poczdam pod Berlinem (17.07 - 2.08.1945 r.). Dochodziło też do spotkań z przywódcami innych państw.
Pomimo szczytnych deklaracji jakie zawarto w treści Karty Atlantyckiej, niepodzielne i pełne porozumienie wewnątrz-koalicyjne było nie możliwe. Taka sytuacja spowodowana była głębokimi rozbieżnościami ideologicznymi między głównymi trzema członkami koalicji. Powołano sojusz państw ale o zdecydowanie odmiennych systemach. Z jednej strony Wielka Brytania i Ameryka, które opierały własny ustrój gospodarczy i państwowy na zasadach demokratycznych, a także własności prywatnej i wolnego rynku, a zawarły współpracę z drugiej strony z krajem, w którym powszechny był nieludzki komunistyczny reżim, głoszono idee komunistycznej rewolucji światowej mającej doprowadzić do likwidacji kapitalizmu. Głębokie rozdźwięki panowały także w powojennych celach i dążeniach poszczególnych koalicjantów. Wielka Brytania chciała szczególnie obronić mocarstwową pozycję, oraz utrzymać swoje kolonie. Co się tyczy Rosji, pragnęła ona poszerzyć swe wpływy jako komunistycznego imperium. W przypadku USA natomiast istniało dość dużo rozbieżności pomiędzy patetycznymi deklaracjami, a dążeniem tego mocarstwa do podziału powojennego świata korzystnego dla USA, który umocniłby dominującą pozycję Stanów Zjednoczonych. Inną sprawą, która uniemożliwiała pełne zjednoczenie sprzymierzonych państw była ogromna nieufność pomiędzy nimi. Wystarczy wspomnieć udział Wielkiej Brytanii która interweniowała w latach 1918-19 podczas wojny domowej w Rosji, jak też niedawny sojusz ZSRR z Niemcami i wspólną ich agresję na Polskę, które to wydarzenie zapoczątkowało II wojnę światową. Jak również późniejsze deklaracje ZSRR i Niemiec o wzajemnej pomocy i nieagresji. Generalnie przez okres funkcjonowania koalicji, jej członkowie mieli do siebie ograniczone zaufanie oraz charakteryzowali się permanentnym strachem o to, czy w jakimś momencie jedno z państw nagle zmieni zdanie a następnie wejdzie w sojusz z hitlerowskimi Niemcami. Obszarem konfliktów były problemy zaangażowania poszczególnych państw w walkę, rozłożenie sił militarnych, jak również coraz bardziej nagląca, wraz ze zbliżaniem się zwycięstwa, sprawa układu sił w powojennym świecie.
Pomimo, iż fala nieufności szczególnie była skierowana przeciw Stalinowi, ze względu na niedawne jego układy z Hitlerem, miały też miejsce konflikty między Churchillem a Roosveltem. Ten ostatni nie popierał Wielkiej Brytanii w dążeniach do rozszerzenia jej wpływów na Bałkanach, przeciwstawiał się też kolonializmowi brytyjskiemu, natomiast popierał koncepcję autonomizacji skolonizowanych obszarów. Roosvelt nie popierał również koncepcji Churchilla dotyczącej podziału Europy po wojnie na różne strefy wpływów. Wobec głównego znaczenia dalekowschodniego frontu dla USA, Roosvelt, bardzo liczył na pomoc z ZSRR co do wojny z Japonią, dlatego był gotowy na bardzo duże ustępstwa w stosunku do Stalina. Z tego względu popierał często decyzje dyktatora ZSRR, pozostawał wtedy równocześnie w opozycji co do postawy Churchill'a. Przedstawicieli USA i Anglii jeszcze dodatkowo dzieliły poglądy na kwestię "Wolnych Francuzów" de Gaulle'a, których to Roosvelt nie zamierzał uznać jako reprezentantów francuskiego narodu. Pomimo jednak wielu problemów i kwestii spornych, członkowie koalicji byli przekonani, że siła w jedności, natomiast racja stanu winna przewyższać wszelkie ideowe konflikty. Przecież łączył ich wszystkich wspólny wróg jakim był Adolf Hitler i Naziści.
Jak wcześniej wspomniano, główne strategiczne decyzje podejmowano na konferencjach, gdzie członkowie Wielkiej Koalicji osobiście uczestniczyli. Do pierwszego tego typu spotkania doszło w styczniu 1943roku w Casablance, w którym to wzięli udział Churchill i Roosvelt,. Ustalono wówczas, że działania militarne wojsk sprzymierzonych będą prowadzone do ostatecznego rozbicia i pokonania państw osi. Ale najważniejszą stała się sprawa działań militarnych w najbliższej przyszłości. Wielka Brytania wysunęła plan ofensywy na Półwysep Bałkański, wiązało się to w oczywisty sposób z dążeniem do zagarnięcia wpływów w tym terenie, jakie po zwycięstwie uzyskałaby Anglii. Ze względu na to, że USA nie chciały podbojów w Europie Roosvelt sprzeciwił się stanowczo pomysłowi Churchilla. Stanęło w końcu na tym, iż amerykańsko-brytyjskie wojska pomogą w wyparciu Niemców i Włochów z Afryki Północnej, następnie zaś przeprowadzą inwazję na Sycylię i Półwysep Apeniński. Postanowiono też, że francuskimi posiadłościami w Afryce będzie zarządzać Komitet, na którego czele stanie de Gaulle oraz gen. Giraudem, popierany przez Roosvelta a żywiący szczerą niechęć do de Gaulle'a.
Następna konferencja miała miejsce w dniach 28 listopada - 1 grudnia 1943 roku w Teheranie. Cała Wielka Trójka czyli Churchill, Roosvelt i Stalin udział w niej wzięła. Stalin odwlekał spotkanie, żeby w momencie ewentualnych sporów móc przytoczyć odpowiednie argumenty. Na przykład chociażby znaczące zwycięstwa radzieckich wojsk. Jedną z głównych sprawi była decyzja utworzenia II frontu. Zadecydowano, że odbędzie się to w maju 1944 roku w Normandii. Churchill ponownie na tym spotkaniu poruszał kwestię Bałkanów, ale tym razem również poniósł porażkę. Natomiast zdecydowano o pomocy jugosłowiańskim partyzantom pod dowództwem Josipa Broz Tity. Gwarantowano także dla Iranu i Austrii przyszłą suwerenność. Stalin również zgodził się pomóc Amerykanom w wojnie z Japonią. W Teheranie negocjowano także na temat sytuacji w Niemczech a także w całej Europie po odniesieniu zwycięstwa w wojnie. Roosvelt chciał przeforsować swoją koncepcję podziału III Rzeszy na pięć mniejszych państw. Wobec jednak stanowczego sprzeciwu radzieckiego przywódcy Stalina zaniechano na ten czas jakichkolwiek rozmów na ten drażliwy temat. Zaczęło być ponadto jasne, iż nie Wielka Brytania czy też Ameryka, ale ZSRR będzie obecnie dyktowało warunki. Wiązało się to z opóźnianiem otwarcia II frontu w Normandii, jak również z tym, że to radzieccy żołnierze w tym czasie walczyli oraz ginęli, wiążąc tym samym znaczne siły przeciwnika w walce. Polityka Stalina w stosunku do Polski i Jugosławii, jak również odmowa udziału w ofensywie na Bałkanach, dawały do myślenia, że dyktator radziecki przygotowuje grunt pod swoją przyszłą politykę w Europie Środkowo-Wschodniej.
W trakcie konferencji w Teheranie poruszona także została kwestia polska. Doszło do wstępnych ustaleń granic kraju. Członkowie konferencji wykazali całkowitą ignorancję co do żądań polskiego rządu emigracyjnego. W zgodzie z koncepcją Stalina wyznaczono zachodnią granicę Polski na linii Odra-Nysa Łużycka, z włączeniem Opolszczyzny, Gdańska, Warmii i Mazur. Pewien problem natomiast stanowiła wschodnia granica, gdyż przedstawiono odmienne koncepcje. Mianowicie Roosvelt wysunął pomysł linii Curzona jako granicy wschodniej. Natomiast Stalin żądał włączenia Prus Wschodnich do strefy wpływów Związku Radzieckiego. Churchill godził się aby Lwów znalazł się w granicach ZSRR. Podczas ostatniego dnia konferencji Roosvelt ponownie wrócił do kwestii polskiej, sugerował poprawę stosunków na linii Kreml a rząd Mikołajczyka w Londynie. Stalin zarzucał polskiemu rządowi emigracyjnemu współpracę z Hitlerem, co było zdecydowaną głupotą. Nie wywołało to jednak sprzeciwu ze strony zebranych. Natomiast zgodzono się, że Polska winna w przyszłości utrzymywać " przyjazne stosunki" z państwem moskiewskim. Oznaczało to w praktyce pełne podporządkowanie Polski Kremlowi. W Teheranie nie zapadły jednak ostateczne decyzje w polskiej sprawie.
Poza teherańską konferencją, odbyły się jeszcze dwa spotkania w Kairze. Uczestniczyli w nich Roosvelt, Churchill a także prezydent Republiki Chińskiej Chiang Kai-szek. Ustalono, że po wojnie Chiny otrzymają Mandżurię i Tajwan, natomiast Korea uzyska wolność i niepodległość. Oczywiście miałoby się to odbyć po pokonaniu Japonii. Podczas drugiego spotkania z tureckim prezydentem Ismetem Inonu, poruszona została sprawa udziału w wojnie z Niemcami Turcji. Prezydent Ismet Inonu nie wyraził na to zgody i do marca 1945 roku Turcja zachowywała neutralność.
W 1944 roku upadek Niemiec był bardzo bliski. Spod hitlerowskiej okupacji uwalniano coraz to więcej terytoriów. W obliczu rychłego zwycięstwa alianckich wojsk, naglącą stała się sprawa powojennego podziału wpływów w Europie.
W Grecji wybuchła w tym czasie wojna domowa, która trwała do 1949 r. Zaś w Jugosławii trwały bratobójcze walki pomiędzy partyzantami komunisty Tity a partyzantami popierającymi króla Mihajlovicia. Władzę tutaj objął Narodowy Komitet Wyzwolenia Jugosławii, pomimo że istniał rząd emigracyjny w Londynie. Natomiast we Francji Rząd Tymczasowy generała De Gaulle'a, utworzony przez Komitet Wyzwolenia Narodowego zyskał wkrótce uznanie całej Wielkiej Trójki, która podjęła również decyzję, że Francja winna otrzymać należyte dla niej miejsce w powojennej Europie.
W październiku 1944 roku Churchill spotkał się ze Stalinem w Moskwie. Rozmawiali tam między innymi o kwestii polskiej, jak również omawiano istniejącą sytuację w Europie Środkowo-Wschodniej. Odbyła się tutaj słynna później scena z serwetką, gdzie Stalin razem z Churchillem dokonywać mieli podziału Europy. Na szczęście tamtejsze pseudo ustalenia nie weszły nigdy w życie.
Kolejna już konferencja Wielkiej Trójki w składzie, po raz ostatni: Stalin, Churchill, Roosvelt, odbywała się w dniach 4 - 11 lutego 1945 roku w Jałcie na Krymie. Udział w niej brali także ministrowie spraw zagranicznych, szefowie sztabów oraz kilka grup doradców.
Gospodarzem konferencji był Józef Stalin, było to wystarczającym dowodem tego, iż pozycja ZSRR na międzynarodowej arenie, w obliczu szybkiego zwycięstwa Armii Czerwonej, poszła zdecydowanie do góry. Pozycję swą utraciła tymczasem Wielka Brytania. Oczywiście brała udział przy podejmowaniu decyzji, jednak głos Churchille'a był dosyć mało znaczący. Jasnym stało się, że rozgrywka o wpływy w Europie oraz na świecie, będzie się rozgrywać pomiędzy dwoma mocarstwami: Stanami Zjednoczonymi i Związkiem Radzieckim.
Konferencja jałtańska miała za cel przyjęcie skoordynowanych działań wojskowych w końcowym okresie wojny. Padało tu wiele ważkich decyzji. Niemiec zdecydowano podzielić na cztery okupacyjne strefy: francuską, brytyjską, amerykańską i radziecką. Podobnie podzielono też Berlin. Strefami okupacyjnymi miała zarządzać Sojusznicza Rada Kontroli. W trzy miesiące po skapitulowaniu przez Niemcy ZSRR podjął decyzję aby przystąpić do walk toczonych z Japonią. W zamian za to miał dostać prawa do Wysp Kurylskich, oraz uzyskać wpływy w Mongolii i Korei Północnej. Podjęto decyzję ostateczną w sprawie powołania Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ) na miejsce Ligi Narodów. W skład ONZ miało wchodzić pięciu stałych członków, były to Chiny, Francję, Wielką Brytanię, USA oraz ZSRR. Zadecydowano, że każdy z członków ONZ-u posiada prawo do "weta", a decyzje muszą zapadać jednomyślne. Po raz kolejny jednak teoria nie uzyskała pokrycia w praktyce...
Sprawie polskiej zostało poświęcone najwięcej czasu. Wywołała ona też najwięcej nieporozumień. Jeżeli chodzi o wschodnią granicę Polski, utrzymano ustalenia z konferencji w Teheranie i zatwierdzono ją na linii Curzona, z marginalnymi odchyleniami 5-8 km na korzyść Polski. Natomiast granica zachodnia objęła większe obszary niż wcześniej to ustalano, włączono bowiem pewne tereny III Rzeszy. To wszystko dokonywało się za zgodą Stalina, który chciał zwiększyć terytorialne zdobycze Polski na zachodzie, a miało to pewne związki z przyszłymi jego planami co do państwa polskiego. Zadecydowano, że polski Rząd Tymczasowy, który działał na terenie państwa i był w opozycji do emigracyjnego rządu, winien się nazywać Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej. Miał się składać z członków promoskiewskiego, komunistycznego PKWN-u oraz przedstawicieli emigracyjnego rządu w Londynie. Nowy rząd został zobowiązany przeprowadzić w Polsce wybory powszechne wolne i demokratyczne. Tak dalece idącą naiwność przywódców mocarstw zachodnich szokowała opinię publiczną. Mocarstwa te uzależniały polską sytuację od widzimisię Stalina. W lutym 1945 roku londyński rząd emigracyjny wydał oświadczenie, w którym stwierdzał, że decyzje podjęte w Jałcie nie są dla polskiego narodu wiążące.
Wszystkie decyzje na konferencji w Jałcie podejmowało tylko kilku polityków, przywódców największych mocarstw. Żadna z poruszanych spraw nie była dyskutowana z zainteresowanymi mniejszymi państwami, które nie zostały dopuszczone do rozmów Wielkiej Trójki. Właściwie ustalone decyzje narzucono tym państwom nie pytając ich o zdanie. W taki właśnie sposób państwa niby wyzwolone przez radziecką Armię Czerwoną, pozostały pod kontrolą Moskwy. Przez długie lata, do upadku w 1989-90 komunizmu, Europa pozostawała podzielona na 2 bloki. Jeden z nich (tutaj też Polska) był pod samowładczym panowaniem ZSRR, a przy niemym przyzwoleniem zachodnich mocarstw, tkwiących w przekonaniu o właściwości nowego podziału świata.
W dniach 17 - 2 sierpnia 1945 roku miała miejsce trzecia, zarazem ostatnia już konferencja Wielkie Trójki. Odbyła się w zmienionym składzie. Roosvelta, który zmarł w kwietniu 1945 roku zastąpił następny prezydent USA - Harry Truman, natomiast potem w czasie obrad Churchilla zastąpił kolejny premier Wielkiej Brytanii - Clement Attlee. Strona radziecka była niezmiennie reprezentowana przez Józefa Stalina.
Głównym problemem stały się losy byłej III Rzeszy. Został potwierdzony podział z Jałty na 4 strefy okupacyjne a także taki sam podział stolicy. Powołana Sojusznicza Rada Kontroli miała pracować nad zmianami, zaś w samym Berlinie pracowała Sojusznicza Komendatura. Zadaniem tych organów było głównie przeprowadzenie tak zwanych "4D":
1. Demilitaryzacja - zupełne rozbrojenie kraju
2. Denazyfikacja - likwidacja partii i władzy hitlerowskiej
3. Dekartelizacja - likwidacja wspierających Hitlera karteli
4. Demokratyzacja - odbudowa politycznego życia na zasadach demokratyzmu
Podjęto też postanowienia o ściganiu oraz sądzeniu zbrodniarzy wojennych, a także o wysokości oraz formach wypłaty odszkodowań dla państw poszkodowanych w trakcie wojny z Niemcami.
W Poczdamie również poruszono kwestię Polski. Potwierdzono wyznaczoną na linii Curzona granicę wschodnią, oraz zachodnią na linii Odra - Nysa Łużycka, z włączeniem Świnoujścia i Szczecina, oraz Gdańska z okręgiem a także część południową dawnych Prus Wschodnich (Warmia, Mazury). Zarządzono przeprowadzenie przymusowej repatriacji niemieckiej ludności z polskich ziem oraz gwarantowano wypłatę odszkodowań od Niemców. Za wyłącznie legalny został uznany Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej, tym samym wycofano uznanie dla rezydującego w Londynie rządu emigracyjnego.
Postanowienia tyczyły się też prowadzenia dalszej wojny z Japonią, do momentu jej bezwarunkowej i całkowitej kapitulacji. Stworzono Radę Ministrów Spraw Zagranicznych, w której udział mieli ZSRR, USA, Wielkiej Brytanii, Francji i Chin. Miała ona za zadanie koordynować międzynarodową współpracę aby na zawsze już osiągnąć ład i spokój w Europie.
Wydawało się, że Wielka Koalicja to dobry przykład na to, że w obliczu słusznej sprawy jedność jest najważniejsza, bez względu na podziały czy to ideologiczne, czy systemowe, że priorytetem jest osiągnięcie spokoju i ładu, w celu uchronienia życia ludzkiego od niepotrzebnego zagrożenia i ryzyka. Tymczasem jedność Wielkiej Trójki była tylko złudzeniem. W momencie gdy oficjalnie ci wielcy politycy pochylali się nad budową nowego wspaniałego ładu na świecie, każdy po cichu dążył do realizacji własnych celów i chciał doprowadzić do tego aby obrót spraw okazał się dla niego korzystny.
Wielka Koalicja spełniła swe główne zamiary - pokonane zostały wszystkie wrogie państwa osi: Niemcy, Włochy i Japonia, wojna zaś dobiegła końca. Natomiast wzniosłe hasła Karty Atlantyckiej, będące podstawą utworzenia Wielkiej Koalicji, były papierowymi hasłami, ponieważ zbyt wielkie były rozbieżności ideowe państw wspólnoty.
Niedługo okazało się, iż koalicje wielkich mocarstw, a także jedność w powojennej Europie, są zbyt kruche oraz nietrwałe, dowodem czego była zimna wojna.
Pomimo, że wiele państw przystąpiło do koalicji - te, które stały się ofiarą ataków tzw. "Osi Berlin - Rzym - Tokio ", jak również jej niedawni sojusznicy , jednak w wiążących sprawach dla następnych poczynań i działań Wielkiej Koalicji, głos ostateczny oczywiście mieli inicjatorzy tego porozumienia: Churchill (Wielka Brytania), Roosvelt (USA) a także Józef Stalin - dyktator ZSRR. Przekonani oni byli o tym, iż dominująca pozycja w dziedzinie militarnej daje im prawo do podejmowania istotnych decyzji, często sami rozstrzygali wiążące kwestiach, nie porozumiewając się ani nie uwzględniając zdania poszczególnych zainteresowanych krajów. Podczas działalności Wielkiej Koalicji miały miejsce trzy spotkania całej tzw. Wielkiej Trójki. Konferencje te odbyły się w następujących miejscach: Teheran (28.11 - 1.12.1943 r.), Jałta na Krymie (4 - 11.02.1945 r.) i Poczdam pod Berlinem (17.07 - 2.08.1945 r.). Dochodziło też do spotkań z przywódcami innych państw.
Pomimo szczytnych deklaracji jakie zawarto w treści Karty Atlantyckiej, niepodzielne i pełne porozumienie wewnątrz-koalicyjne było nie możliwe. Taka sytuacja spowodowana była głębokimi rozbieżnościami ideologicznymi między głównymi trzema członkami koalicji. Powołano sojusz państw ale o zdecydowanie odmiennych systemach. Z jednej strony Wielka Brytania i Ameryka, które opierały własny ustrój gospodarczy i państwowy na zasadach demokratycznych, a także własności prywatnej i wolnego rynku, a zawarły współpracę z drugiej strony z krajem, w którym powszechny był nieludzki komunistyczny reżim, głoszono idee komunistycznej rewolucji światowej mającej doprowadzić do likwidacji kapitalizmu. Głębokie rozdźwięki panowały także w powojennych celach i dążeniach poszczególnych koalicjantów. Wielka Brytania chciała szczególnie obronić mocarstwową pozycję, oraz utrzymać swoje kolonie. Co się tyczy Rosji, pragnęła ona poszerzyć swe wpływy jako komunistycznego imperium. W przypadku USA natomiast istniało dość dużo rozbieżności pomiędzy patetycznymi deklaracjami, a dążeniem tego mocarstwa do podziału powojennego świata korzystnego dla USA, który umocniłby dominującą pozycję Stanów Zjednoczonych. Inną sprawą, która uniemożliwiała pełne zjednoczenie sprzymierzonych państw była ogromna nieufność pomiędzy nimi. Wystarczy wspomnieć udział Wielkiej Brytanii która interweniowała w latach 1918-19 podczas wojny domowej w Rosji, jak też niedawny sojusz ZSRR z Niemcami i wspólną ich agresję na Polskę, które to wydarzenie zapoczątkowało II wojnę światową. Jak również późniejsze deklaracje ZSRR i Niemiec o wzajemnej pomocy i nieagresji. Generalnie przez okres funkcjonowania koalicji, jej członkowie mieli do siebie ograniczone zaufanie oraz charakteryzowali się permanentnym strachem o to, czy w jakimś momencie jedno z państw nagle zmieni zdanie a następnie wejdzie w sojusz z hitlerowskimi Niemcami. Obszarem konfliktów były problemy zaangażowania poszczególnych państw w walkę, rozłożenie sił militarnych, jak również coraz bardziej nagląca, wraz ze zbliżaniem się zwycięstwa, sprawa układu sił w powojennym świecie.
Pomimo, iż fala nieufności szczególnie była skierowana przeciw Stalinowi, ze względu na niedawne jego układy z Hitlerem, miały też miejsce konflikty między Churchillem a Roosveltem. Ten ostatni nie popierał Wielkiej Brytanii w dążeniach do rozszerzenia jej wpływów na Bałkanach, przeciwstawiał się też kolonializmowi brytyjskiemu, natomiast popierał koncepcję autonomizacji skolonizowanych obszarów. Roosvelt nie popierał również koncepcji Churchilla dotyczącej podziału Europy po wojnie na różne strefy wpływów. Wobec głównego znaczenia dalekowschodniego frontu dla USA, Roosvelt, bardzo liczył na pomoc z ZSRR co do wojny z Japonią, dlatego był gotowy na bardzo duże ustępstwa w stosunku do Stalina. Z tego względu popierał często decyzje dyktatora ZSRR, pozostawał wtedy równocześnie w opozycji co do postawy Churchill'a. Przedstawicieli USA i Anglii jeszcze dodatkowo dzieliły poglądy na kwestię "Wolnych Francuzów" de Gaulle'a, których to Roosvelt nie zamierzał uznać jako reprezentantów francuskiego narodu. Pomimo jednak wielu problemów i kwestii spornych, członkowie koalicji byli przekonani, że siła w jedności, natomiast racja stanu winna przewyższać wszelkie ideowe konflikty. Przecież łączył ich wszystkich wspólny wróg jakim był Adolf Hitler i Naziści.
Jak wcześniej wspomniano, główne strategiczne decyzje podejmowano na konferencjach, gdzie członkowie Wielkiej Koalicji osobiście uczestniczyli. Do pierwszego tego typu spotkania doszło w styczniu 1943roku w Casablance, w którym to wzięli udział Churchill i Roosvelt,. Ustalono wówczas, że działania militarne wojsk sprzymierzonych będą prowadzone do ostatecznego rozbicia i pokonania państw osi. Ale najważniejszą stała się sprawa działań militarnych w najbliższej przyszłości. Wielka Brytania wysunęła plan ofensywy na Półwysep Bałkański, wiązało się to w oczywisty sposób z dążeniem do zagarnięcia wpływów w tym terenie, jakie po zwycięstwie uzyskałaby Anglii. Ze względu na to, że USA nie chciały podbojów w Europie Roosvelt sprzeciwił się stanowczo pomysłowi Churchilla. Stanęło w końcu na tym, iż amerykańsko-brytyjskie wojska pomogą w wyparciu Niemców i Włochów z Afryki Północnej, następnie zaś przeprowadzą inwazję na Sycylię i Półwysep Apeniński. Postanowiono też, że francuskimi posiadłościami w Afryce będzie zarządzać Komitet, na którego czele stanie de Gaulle oraz gen. Giraudem, popierany przez Roosvelta a żywiący szczerą niechęć do de Gaulle'a.
Następna konferencja miała miejsce w dniach 28 listopada - 1 grudnia 1943 roku w Teheranie. Cała Wielka Trójka czyli Churchill, Roosvelt i Stalin udział w niej wzięła. Stalin odwlekał spotkanie, żeby w momencie ewentualnych sporów móc przytoczyć odpowiednie argumenty. Na przykład chociażby znaczące zwycięstwa radzieckich wojsk. Jedną z głównych sprawi była decyzja utworzenia II frontu. Zadecydowano, że odbędzie się to w maju 1944 roku w Normandii. Churchill ponownie na tym spotkaniu poruszał kwestię Bałkanów, ale tym razem również poniósł porażkę. Natomiast zdecydowano o pomocy jugosłowiańskim partyzantom pod dowództwem Josipa Broz Tity. Gwarantowano także dla Iranu i Austrii przyszłą suwerenność. Stalin również zgodził się pomóc Amerykanom w wojnie z Japonią. W Teheranie negocjowano także na temat sytuacji w Niemczech a także w całej Europie po odniesieniu zwycięstwa w wojnie. Roosvelt chciał przeforsować swoją koncepcję podziału III Rzeszy na pięć mniejszych państw. Wobec jednak stanowczego sprzeciwu radzieckiego przywódcy Stalina zaniechano na ten czas jakichkolwiek rozmów na ten drażliwy temat. Zaczęło być ponadto jasne, iż nie Wielka Brytania czy też Ameryka, ale ZSRR będzie obecnie dyktowało warunki. Wiązało się to z opóźnianiem otwarcia II frontu w Normandii, jak również z tym, że to radzieccy żołnierze w tym czasie walczyli oraz ginęli, wiążąc tym samym znaczne siły przeciwnika w walce. Polityka Stalina w stosunku do Polski i Jugosławii, jak również odmowa udziału w ofensywie na Bałkanach, dawały do myślenia, że dyktator radziecki przygotowuje grunt pod swoją przyszłą politykę w Europie Środkowo-Wschodniej.
W trakcie konferencji w Teheranie poruszona także została kwestia polska. Doszło do wstępnych ustaleń granic kraju. Członkowie konferencji wykazali całkowitą ignorancję co do żądań polskiego rządu emigracyjnego. W zgodzie z koncepcją Stalina wyznaczono zachodnią granicę Polski na linii Odra-Nysa Łużycka, z włączeniem Opolszczyzny, Gdańska, Warmii i Mazur. Pewien problem natomiast stanowiła wschodnia granica, gdyż przedstawiono odmienne koncepcje. Mianowicie Roosvelt wysunął pomysł linii Curzona jako granicy wschodniej. Natomiast Stalin żądał włączenia Prus Wschodnich do strefy wpływów Związku Radzieckiego. Churchill godził się aby Lwów znalazł się w granicach ZSRR. Podczas ostatniego dnia konferencji Roosvelt ponownie wrócił do kwestii polskiej, sugerował poprawę stosunków na linii Kreml a rząd Mikołajczyka w Londynie. Stalin zarzucał polskiemu rządowi emigracyjnemu współpracę z Hitlerem, co było zdecydowaną głupotą. Nie wywołało to jednak sprzeciwu ze strony zebranych. Natomiast zgodzono się, że Polska winna w przyszłości utrzymywać " przyjazne stosunki" z państwem moskiewskim. Oznaczało to w praktyce pełne podporządkowanie Polski Kremlowi. W Teheranie nie zapadły jednak ostateczne decyzje w polskiej sprawie.
Poza teherańską konferencją, odbyły się jeszcze dwa spotkania w Kairze. Uczestniczyli w nich Roosvelt, Churchill a także prezydent Republiki Chińskiej Chiang Kai-szek. Ustalono, że po wojnie Chiny otrzymają Mandżurię i Tajwan, natomiast Korea uzyska wolność i niepodległość. Oczywiście miałoby się to odbyć po pokonaniu Japonii. Podczas drugiego spotkania z tureckim prezydentem Ismetem Inonu, poruszona została sprawa udziału w wojnie z Niemcami Turcji. Prezydent Ismet Inonu nie wyraził na to zgody i do marca 1945 roku Turcja zachowywała neutralność.
W 1944 roku upadek Niemiec był bardzo bliski. Spod hitlerowskiej okupacji uwalniano coraz to więcej terytoriów. W obliczu rychłego zwycięstwa alianckich wojsk, naglącą stała się sprawa powojennego podziału wpływów w Europie.
W Grecji wybuchła w tym czasie wojna domowa, która trwała do 1949 r. Zaś w Jugosławii trwały bratobójcze walki pomiędzy partyzantami komunisty Tity a partyzantami popierającymi króla Mihajlovicia. Władzę tutaj objął Narodowy Komitet Wyzwolenia Jugosławii, pomimo że istniał rząd emigracyjny w Londynie. Natomiast we Francji Rząd Tymczasowy generała De Gaulle'a, utworzony przez Komitet Wyzwolenia Narodowego zyskał wkrótce uznanie całej Wielkiej Trójki, która podjęła również decyzję, że Francja winna otrzymać należyte dla niej miejsce w powojennej Europie.
W październiku 1944 roku Churchill spotkał się ze Stalinem w Moskwie. Rozmawiali tam między innymi o kwestii polskiej, jak również omawiano istniejącą sytuację w Europie Środkowo-Wschodniej. Odbyła się tutaj słynna później scena z serwetką, gdzie Stalin razem z Churchillem dokonywać mieli podziału Europy. Na szczęście tamtejsze pseudo ustalenia nie weszły nigdy w życie.
Kolejna już konferencja Wielkiej Trójki w składzie, po raz ostatni: Stalin, Churchill, Roosvelt, odbywała się w dniach 4 - 11 lutego 1945 roku w Jałcie na Krymie. Udział w niej brali także ministrowie spraw zagranicznych, szefowie sztabów oraz kilka grup doradców.
Gospodarzem konferencji był Józef Stalin, było to wystarczającym dowodem tego, iż pozycja ZSRR na międzynarodowej arenie, w obliczu szybkiego zwycięstwa Armii Czerwonej, poszła zdecydowanie do góry. Pozycję swą utraciła tymczasem Wielka Brytania. Oczywiście brała udział przy podejmowaniu decyzji, jednak głos Churchille'a był dosyć mało znaczący. Jasnym stało się, że rozgrywka o wpływy w Europie oraz na świecie, będzie się rozgrywać pomiędzy dwoma mocarstwami: Stanami Zjednoczonymi i Związkiem Radzieckim.
Konferencja jałtańska miała za cel przyjęcie skoordynowanych działań wojskowych w końcowym okresie wojny. Padało tu wiele ważkich decyzji. Niemiec zdecydowano podzielić na cztery okupacyjne strefy: francuską, brytyjską, amerykańską i radziecką. Podobnie podzielono też Berlin. Strefami okupacyjnymi miała zarządzać Sojusznicza Rada Kontroli. W trzy miesiące po skapitulowaniu przez Niemcy ZSRR podjął decyzję aby przystąpić do walk toczonych z Japonią. W zamian za to miał dostać prawa do Wysp Kurylskich, oraz uzyskać wpływy w Mongolii i Korei Północnej. Podjęto decyzję ostateczną w sprawie powołania Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ) na miejsce Ligi Narodów. W skład ONZ miało wchodzić pięciu stałych członków, były to Chiny, Francję, Wielką Brytanię, USA oraz ZSRR. Zadecydowano, że każdy z członków ONZ-u posiada prawo do "weta", a decyzje muszą zapadać jednomyślne. Po raz kolejny jednak teoria nie uzyskała pokrycia w praktyce...
Sprawie polskiej zostało poświęcone najwięcej czasu. Wywołała ona też najwięcej nieporozumień. Jeżeli chodzi o wschodnią granicę Polski, utrzymano ustalenia z konferencji w Teheranie i zatwierdzono ją na linii Curzona, z marginalnymi odchyleniami 5-8 km na korzyść Polski. Natomiast granica zachodnia objęła większe obszary niż wcześniej to ustalano, włączono bowiem pewne tereny III Rzeszy. To wszystko dokonywało się za zgodą Stalina, który chciał zwiększyć terytorialne zdobycze Polski na zachodzie, a miało to pewne związki z przyszłymi jego planami co do państwa polskiego. Zadecydowano, że polski Rząd Tymczasowy, który działał na terenie państwa i był w opozycji do emigracyjnego rządu, winien się nazywać Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej. Miał się składać z członków promoskiewskiego, komunistycznego PKWN-u oraz przedstawicieli emigracyjnego rządu w Londynie. Nowy rząd został zobowiązany przeprowadzić w Polsce wybory powszechne wolne i demokratyczne. Tak dalece idącą naiwność przywódców mocarstw zachodnich szokowała opinię publiczną. Mocarstwa te uzależniały polską sytuację od widzimisię Stalina. W lutym 1945 roku londyński rząd emigracyjny wydał oświadczenie, w którym stwierdzał, że decyzje podjęte w Jałcie nie są dla polskiego narodu wiążące.
Wszystkie decyzje na konferencji w Jałcie podejmowało tylko kilku polityków, przywódców największych mocarstw. Żadna z poruszanych spraw nie była dyskutowana z zainteresowanymi mniejszymi państwami, które nie zostały dopuszczone do rozmów Wielkiej Trójki. Właściwie ustalone decyzje narzucono tym państwom nie pytając ich o zdanie. W taki właśnie sposób państwa niby wyzwolone przez radziecką Armię Czerwoną, pozostały pod kontrolą Moskwy. Przez długie lata, do upadku w 1989-90 komunizmu, Europa pozostawała podzielona na 2 bloki. Jeden z nich (tutaj też Polska) był pod samowładczym panowaniem ZSRR, a przy niemym przyzwoleniem zachodnich mocarstw, tkwiących w przekonaniu o właściwości nowego podziału świata.
W dniach 17 - 2 sierpnia 1945 roku miała miejsce trzecia, zarazem ostatnia już konferencja Wielkie Trójki. Odbyła się w zmienionym składzie. Roosvelta, który zmarł w kwietniu 1945 roku zastąpił następny prezydent USA - Harry Truman, natomiast potem w czasie obrad Churchilla zastąpił kolejny premier Wielkiej Brytanii - Clement Attlee. Strona radziecka była niezmiennie reprezentowana przez Józefa Stalina.
Głównym problemem stały się losy byłej III Rzeszy. Został potwierdzony podział z Jałty na 4 strefy okupacyjne a także taki sam podział stolicy. Powołana Sojusznicza Rada Kontroli miała pracować nad zmianami, zaś w samym Berlinie pracowała Sojusznicza Komendatura. Zadaniem tych organów było głównie przeprowadzenie tak zwanych "4D":
1. Demilitaryzacja - zupełne rozbrojenie kraju
2. Denazyfikacja - likwidacja partii i władzy hitlerowskiej
3. Dekartelizacja - likwidacja wspierających Hitlera karteli
4. Demokratyzacja - odbudowa politycznego życia na zasadach demokratyzmu
Podjęto też postanowienia o ściganiu oraz sądzeniu zbrodniarzy wojennych, a także o wysokości oraz formach wypłaty odszkodowań dla państw poszkodowanych w trakcie wojny z Niemcami.
W Poczdamie również poruszono kwestię Polski. Potwierdzono wyznaczoną na linii Curzona granicę wschodnią, oraz zachodnią na linii Odra - Nysa Łużycka, z włączeniem Świnoujścia i Szczecina, oraz Gdańska z okręgiem a także część południową dawnych Prus Wschodnich (Warmia, Mazury). Zarządzono przeprowadzenie przymusowej repatriacji niemieckiej ludności z polskich ziem oraz gwarantowano wypłatę odszkodowań od Niemców. Za wyłącznie legalny został uznany Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej, tym samym wycofano uznanie dla rezydującego w Londynie rządu emigracyjnego.
Postanowienia tyczyły się też prowadzenia dalszej wojny z Japonią, do momentu jej bezwarunkowej i całkowitej kapitulacji. Stworzono Radę Ministrów Spraw Zagranicznych, w której udział mieli ZSRR, USA, Wielkiej Brytanii, Francji i Chin. Miała ona za zadanie koordynować międzynarodową współpracę aby na zawsze już osiągnąć ład i spokój w Europie.
Wydawało się, że Wielka Koalicja to dobry przykład na to, że w obliczu słusznej sprawy jedność jest najważniejsza, bez względu na podziały czy to ideologiczne, czy systemowe, że priorytetem jest osiągnięcie spokoju i ładu, w celu uchronienia życia ludzkiego od niepotrzebnego zagrożenia i ryzyka. Tymczasem jedność Wielkiej Trójki była tylko złudzeniem. W momencie gdy oficjalnie ci wielcy politycy pochylali się nad budową nowego wspaniałego ładu na świecie, każdy po cichu dążył do realizacji własnych celów i chciał doprowadzić do tego aby obrót spraw okazał się dla niego korzystny.
Wielka Koalicja spełniła swe główne zamiary - pokonane zostały wszystkie wrogie państwa osi: Niemcy, Włochy i Japonia, wojna zaś dobiegła końca. Natomiast wzniosłe hasła Karty Atlantyckiej, będące podstawą utworzenia Wielkiej Koalicji, były papierowymi hasłami, ponieważ zbyt wielkie były rozbieżności ideowe państw wspólnoty.
Niedługo okazało się, iż koalicje wielkich mocarstw, a także jedność w powojennej Europie, są zbyt kruche oraz nietrwałe, dowodem czego była zimna wojna.