Dzieci „ryzyka dysleksji” mogą być identyfikowane przez rodziców, nauczycieli, logopedów na podstawie charakterystycznych symptomów. Niekiedy pojawiają się one już w okresie niemowlęcym. Objawy ryzyka dysleksji są możliwe do rozpoznania na podstawie uważnej obserwacji dziecka, którą można prowadzić zgodnie z listą objawów ryzyka dysleksji opracowaną przez prof. M. Bogdanowicz.
Uwzględnia ona takie aspekty rozwoju psychoruchowego dziecka jak:
- rozwój motoryki (dużej i małej)
- funkcje wzrokowe
- koordynację wzrokowo-ruchową
- funkcje językowe
- lateralizację
- orientację w schemacie ciała i przestrzeni
- orientację w czasie
- czytanie
- pisanie (w okresie szkolnym)
WIEK PRZEDSZKOLNY (3-5 LAT)
Motoryka duża - niska sprawność ruchowa w zakresie ruchów całego ciała,
która objawia się tym, że dziecko:
- słabo biega,
- ma kłopoty z utrzymaniem równowagi, np. podczas chodzenia po linii kra¬wężnika,
- z trudem uczy się jeździć na rowerku trzykołowym, hulajnodze,
- jest niezdarne w ruchach, źle funkcjonuje w zabawach ruchowych
Motoryka mała - słaba sprawność ruchowa rąk, której symptomami są:
- trudność i niechęć do wykonywania czynności samoobsługowych, np. zapi¬nania małych guzików, sznurowania butów, zabaw manipulacyjnych, takich jak nawlekanie korali.
Koordynacja wzrokowo-ruchowa, w zakresie której zaburzenia objawiają się:
- trudnościami z budowaniem z klocków,
- niechęcią dziecka do rysowania, wykonywaniem bardzo uproszczonych ry¬sunków,
- poprzez sposób trzymania ołówka w palcach (nieprawidłowy chwyt) - dziecko rysując za mocno lub za słabo go przyciska,
- brakiem umiejętności rysowania koła - w wieku 3 lat, kwadratu i krzyża -w wieku 4 lat, trójkąta i kwadratu opartego na kącie - w wieku 5 lat
Funkcje wzrokowe - zaburzenia w rozwoju objawiają się:
- nieporadnością w rysowaniu (rysunki bogate treściowo, lecz prymitywne w formie),
- trudnościami w składaniu według wzoru obrazków pociętych na części, puz¬zli, wykonywaniu układanek, mozaiki
Funkcje językowe - zaburzenia w rozwoju stają się widoczne poprzez:
- opóźniony rozwój mowy,
- nieprawidłową artykulację wielu głosek,
- jako trudności z wypowiadaniem nawet niezbyt złożonych wyrazów (częste przekręcanie wyrazów), wydłużony okres posługiwania się neologizmami
- trudności z rozpoznawaniem i tworzeniem rymów,
- trudności z zapamiętaniem i przypominaniem nazw (szczególnie sekwencji nazw, takich jak pory dnia, nazwy posiłków),
- trudności z zapamiętaniem krótkich wierszyków i piosenek,
- trudności z budowaniem wypowiedzi, używanie głównie równoważników zdań i zdań prostych, mały zasób słownictwa;
Lateralizacja - opóźniony rozwój
- brak przejawów preferencji jednej ręki,
Orientacja w schemacie ciała i przestrzeni - opóźnienie orientacji
- z końcem wieku przedszkolnego dziecko nie umie wskazać prawej ręki (myli się).