Napisz sytuację gospodarczą i polityczną Europy na przełomie XIX i XX wieku do 1914 roku.
person
brightness_auto
1 odpowiedź
W latach 1860-1861 większa część Włoch została zjednoczona. Na czele nowego państwa stanął Wiktor Emanuel II - władca Piemontu.
W 1870 roku do Rzymu wkroczyły wojska włoskie. Papież nie pogodził się z utratą swego państwa i ogłosił się „więźniem Watykanu”. Dopiero w 1870 roku Państwo Kościelne zostało przyłączone do Włoch (wcześniej przyłączono jeszcze Wenecję). Rzym stał się stolicą zjednoczonych Włoch.
W 2 poł. XIX wieku Niemcy, rozbite na ponad 20 państewek, stanęły przed problemem zjednoczenia. Złożyło się na to kilka przyczyn:
- Niemcy, szczególnie po Wiośnie Ludów, poczuli się jednym narodem,
- granice celne, różne waluty w poszczególnych krajach, stały na przeszkodzie pomyślnego rozwoju gospodarczego,
- Otto Bismarck, premier Prus, dążył do tego, aby Prusy odegrały rolę mocarstwa i opanowały całe Niemcy.
O zjednoczenie Niemiec rywalizowały Austria i Prusy. Wojna austriacko-pruska (bitwa pod Sadową - lipiec 1866 r., pokój w Pradze - sierpień 1866) zakończona zwycięstwem Prus, doprowadziła do rozwiązania Związku Niemieckiego (któremu przewodziła Austria) i utworzenia Związku Północno-Niemieckiego z konstytucją uchwaloną w kwietniu 1867 r., która gwarantowała hegemonię Prus (m.in. władza wykonawcza w Związku należała do kanclerza, którym został Otto von Bismarck odpowiedzialny tylko przed prezydentem Związku - królem Prus).Zaś zjednoczeniu Niemiec przeciwna była Francja, która obawiała się nadmiernego wzrostu potęgi swojego sąsiada. Prusy pragnęły wyeliminować Francję jako przeszkodę w realizacji pruskiej idei zjednoczeniowej. Wojna wybuchła w 1870 roku, Francja wypowiedziała ją Prusom na skutek prowokacji Otto Bismarcka (tzw. „depesza emska”).
Wojska pruskie zadały Francuzom klęskę (2 IX 1870 r.), a cesarz Napoleon III dostał się do niewoli. W Paryżu, który był oblężony przez siły pruskie, wybuchło powstanie, cesarza pozbawiono tronu, Francję ponownie ogłoszono republiką, jednak nic nie mogło zapobiec klęsce militarnej Francji. 28 I 1871 Rząd Obrony Narodowej zgodził się na bardzo ciężkie warunki zawieszenia broni. W czasie oblężenia Paryża, w Wersalu, 18 stycznia 1871 r. doszło do uroczystości proklamowania Cesarstwa Niemieckiego i ogłoszenia cesarzem niemieckim króla Prus - Wilhelma I.
Między Francją a Prusami podpisano we Frankfurcie nad Menem (10 maja 1871 r.) traktat pokojowy, na mocy którego Francja:
- oddała Prusom Alzację i część Lotaryngii oraz twierdzę Metz,
- zobowiązała się do wypłacenia zwycięzcom odszkodowania wojennego (kontrybucji) wynoszącego ponad 5 mld franków w złocie.
W ten sposób zakończyła się wojna Prus z Francją, a zjednoczenie Niemiec mogło się odbyć bez przeszkód.
Powstałe w 1871 roku Cesarstwo Niemieckie posiadało odtąd jednolitą dla całego państwa: armię, walutę i politykę zagraniczną. Zjednoczenie dokonało się dzięki armii, która cieszyła się ogromnym autorytetem wśród społeczeństwa niemieckiego, a kult dyscypliny i porządku pomógł Niemcom zbudować ich potęgę i stanąć do rywalizacji gospodarczej i politycznej z innymi mocarstwami.
Przełom XIX i XX wieku, nazwany epoką samochodu, ropy naftowej i elektryczności.
Największe zmiany w życiu gospodarczym wywarło skonstruowanie silnika spalinowego i elektrycznego. Pierwsze samochody napędzane przez silnik spalinowy skonstruowali dwaj Niemcy: Gottlieb Daimler i Karol Benz, ale masową produkcję pojazdów samochodowych rozpoczął w swej fabryce Amerykanin Henry Ford (1908 r.). Wraz z wprowadzeniem motoryzacji rozwinęła się sieć dróg, która konkurowała z komunikacją kolejową. Kolej żelazną dalej rozbudowywano, skracając odległości (np. w Stanach Zjednoczonych, gdzie powstała kolej transkontynentalna od Atlantyku do Pacyfiku, czy w Rosji - transsyberyjska sieć między Europą i Azją).
Zastosowanie silnika spalinowego stworzyło zapotrzebowanie na nowy rodzaj paliwa, stała się nim benzyna. Aby uzyskać benzynę, należało ją wyprodukować z ropy naftowej. Zaczęły rosnąć fortuny „nafciarzy”, a powstały w wyniku rafinacji ropy olej zaczął wypierać węgiel z kotłowni. Ropa będzie odtąd zajmować pozycję węgla jako najważniejsze paliwo w przemyśle i transporcie.
Przemysł chemiczny, którego rozwój był związany ze wzrostem zapotrzebowania na produkty ropy naftowej, nie zahamował postępu w rozwoju przemysłu górniczego (otrzymywanie koksu), hutniczego i metalurgicznego.
Wynalazki Wernera Siemensa, konstruktora pierwszej prądnicy, i Thomasa Edisona, wynalazcy żarówki, doprowadziły do praktycznego zastosowania silników elektrycznych. Umożliwiło to doprowadzenie do domów i fabryk czystej energii (również światła).
Przemysł elektryczny i elektrotechniczny umożliwił upowszechnienie wynalazku Amerykanina Alexandra Bella - telefonu, a wcześniej telegrafu. Na początku XX wieku Włoch Guglielmo Marconi uruchomił łączność radiową. W 1895 r. Francuzi, bracia Lumière, opatentowali aparat do wyświetlania zdjęć ruchomych, czyli pierwszy projektor.
Powstały samoloty konstrukcji braci Wright, telekomunikacja: telefon i radio.
Także prasa i film przyczyniły się do szybkiego przepływu informacji między ludźmi na świecie. Jedną z pierwszych agencji informacyjnych założył w Londynie Paul Julius Reuter.
Największy rozwój gospodarczy na przełomie XIX i XX wieku przeżywały w Europie Zachodniej: Niemcy, Anglia i Francja, a na świecie Stany Zjednoczone Ameryki Północnej i Japonia.
Proces łączenia się zakładów produkcyjnych polegał na:
- jednoczeniu przedsiębiorstw w jednym regionie, np. w Niemczech w Zagłębiu Ruhry, gdzie gromadziło się wydobycie węgla, hutnictwo żelaza,
- wspólnocie przedsiębiorstw związanych jednym ciągiem produkcyjnym, np. w Niemczech Kruppowie byli właścicielami kopalń rud żelaza, a także hut, odlewni i statków transportowych.
W ten sposób powstawały koncerny, czyli związki przedsiębiorstw, które prowadziły wspólną działalność kontrolowaną przez jedną osobę lub spółkę (np. koncern samochodowy Forda w Stanach Zjednoczonych czy koncern elektrotechniczny Siemensa w Niemczech).
Skutki koncentracji kapitału doprowadziły do powstania gospodarki monopolistycznej, czyli zrzeszenia przedsiębiorstw, skupiających całość lub znaczną część produkcji danej gałęzi przemysłu. W USA np. monopol (czyli wyłączność) w przemyśle naftowym znajdował się w rękach rodziny Rockefellerów (czyt. rokefelerów).
Niemiecka gospodarka od końca XIX wieku przeżywała rozwój monopoli, które przyczyniły się do uczynienia z tego państwa w pierwszych latach XX wieku drugiej po USA potęgi przemysłowej świata.
W 1870 roku do Rzymu wkroczyły wojska włoskie. Papież nie pogodził się z utratą swego państwa i ogłosił się „więźniem Watykanu”. Dopiero w 1870 roku Państwo Kościelne zostało przyłączone do Włoch (wcześniej przyłączono jeszcze Wenecję). Rzym stał się stolicą zjednoczonych Włoch.
W 2 poł. XIX wieku Niemcy, rozbite na ponad 20 państewek, stanęły przed problemem zjednoczenia. Złożyło się na to kilka przyczyn:
- Niemcy, szczególnie po Wiośnie Ludów, poczuli się jednym narodem,
- granice celne, różne waluty w poszczególnych krajach, stały na przeszkodzie pomyślnego rozwoju gospodarczego,
- Otto Bismarck, premier Prus, dążył do tego, aby Prusy odegrały rolę mocarstwa i opanowały całe Niemcy.
O zjednoczenie Niemiec rywalizowały Austria i Prusy. Wojna austriacko-pruska (bitwa pod Sadową - lipiec 1866 r., pokój w Pradze - sierpień 1866) zakończona zwycięstwem Prus, doprowadziła do rozwiązania Związku Niemieckiego (któremu przewodziła Austria) i utworzenia Związku Północno-Niemieckiego z konstytucją uchwaloną w kwietniu 1867 r., która gwarantowała hegemonię Prus (m.in. władza wykonawcza w Związku należała do kanclerza, którym został Otto von Bismarck odpowiedzialny tylko przed prezydentem Związku - królem Prus).Zaś zjednoczeniu Niemiec przeciwna była Francja, która obawiała się nadmiernego wzrostu potęgi swojego sąsiada. Prusy pragnęły wyeliminować Francję jako przeszkodę w realizacji pruskiej idei zjednoczeniowej. Wojna wybuchła w 1870 roku, Francja wypowiedziała ją Prusom na skutek prowokacji Otto Bismarcka (tzw. „depesza emska”).
Wojska pruskie zadały Francuzom klęskę (2 IX 1870 r.), a cesarz Napoleon III dostał się do niewoli. W Paryżu, który był oblężony przez siły pruskie, wybuchło powstanie, cesarza pozbawiono tronu, Francję ponownie ogłoszono republiką, jednak nic nie mogło zapobiec klęsce militarnej Francji. 28 I 1871 Rząd Obrony Narodowej zgodził się na bardzo ciężkie warunki zawieszenia broni. W czasie oblężenia Paryża, w Wersalu, 18 stycznia 1871 r. doszło do uroczystości proklamowania Cesarstwa Niemieckiego i ogłoszenia cesarzem niemieckim króla Prus - Wilhelma I.
Między Francją a Prusami podpisano we Frankfurcie nad Menem (10 maja 1871 r.) traktat pokojowy, na mocy którego Francja:
- oddała Prusom Alzację i część Lotaryngii oraz twierdzę Metz,
- zobowiązała się do wypłacenia zwycięzcom odszkodowania wojennego (kontrybucji) wynoszącego ponad 5 mld franków w złocie.
W ten sposób zakończyła się wojna Prus z Francją, a zjednoczenie Niemiec mogło się odbyć bez przeszkód.
Powstałe w 1871 roku Cesarstwo Niemieckie posiadało odtąd jednolitą dla całego państwa: armię, walutę i politykę zagraniczną. Zjednoczenie dokonało się dzięki armii, która cieszyła się ogromnym autorytetem wśród społeczeństwa niemieckiego, a kult dyscypliny i porządku pomógł Niemcom zbudować ich potęgę i stanąć do rywalizacji gospodarczej i politycznej z innymi mocarstwami.
Przełom XIX i XX wieku, nazwany epoką samochodu, ropy naftowej i elektryczności.
Największe zmiany w życiu gospodarczym wywarło skonstruowanie silnika spalinowego i elektrycznego. Pierwsze samochody napędzane przez silnik spalinowy skonstruowali dwaj Niemcy: Gottlieb Daimler i Karol Benz, ale masową produkcję pojazdów samochodowych rozpoczął w swej fabryce Amerykanin Henry Ford (1908 r.). Wraz z wprowadzeniem motoryzacji rozwinęła się sieć dróg, która konkurowała z komunikacją kolejową. Kolej żelazną dalej rozbudowywano, skracając odległości (np. w Stanach Zjednoczonych, gdzie powstała kolej transkontynentalna od Atlantyku do Pacyfiku, czy w Rosji - transsyberyjska sieć między Europą i Azją).
Zastosowanie silnika spalinowego stworzyło zapotrzebowanie na nowy rodzaj paliwa, stała się nim benzyna. Aby uzyskać benzynę, należało ją wyprodukować z ropy naftowej. Zaczęły rosnąć fortuny „nafciarzy”, a powstały w wyniku rafinacji ropy olej zaczął wypierać węgiel z kotłowni. Ropa będzie odtąd zajmować pozycję węgla jako najważniejsze paliwo w przemyśle i transporcie.
Przemysł chemiczny, którego rozwój był związany ze wzrostem zapotrzebowania na produkty ropy naftowej, nie zahamował postępu w rozwoju przemysłu górniczego (otrzymywanie koksu), hutniczego i metalurgicznego.
Wynalazki Wernera Siemensa, konstruktora pierwszej prądnicy, i Thomasa Edisona, wynalazcy żarówki, doprowadziły do praktycznego zastosowania silników elektrycznych. Umożliwiło to doprowadzenie do domów i fabryk czystej energii (również światła).
Przemysł elektryczny i elektrotechniczny umożliwił upowszechnienie wynalazku Amerykanina Alexandra Bella - telefonu, a wcześniej telegrafu. Na początku XX wieku Włoch Guglielmo Marconi uruchomił łączność radiową. W 1895 r. Francuzi, bracia Lumière, opatentowali aparat do wyświetlania zdjęć ruchomych, czyli pierwszy projektor.
Powstały samoloty konstrukcji braci Wright, telekomunikacja: telefon i radio.
Także prasa i film przyczyniły się do szybkiego przepływu informacji między ludźmi na świecie. Jedną z pierwszych agencji informacyjnych założył w Londynie Paul Julius Reuter.
Największy rozwój gospodarczy na przełomie XIX i XX wieku przeżywały w Europie Zachodniej: Niemcy, Anglia i Francja, a na świecie Stany Zjednoczone Ameryki Północnej i Japonia.
Proces łączenia się zakładów produkcyjnych polegał na:
- jednoczeniu przedsiębiorstw w jednym regionie, np. w Niemczech w Zagłębiu Ruhry, gdzie gromadziło się wydobycie węgla, hutnictwo żelaza,
- wspólnocie przedsiębiorstw związanych jednym ciągiem produkcyjnym, np. w Niemczech Kruppowie byli właścicielami kopalń rud żelaza, a także hut, odlewni i statków transportowych.
W ten sposób powstawały koncerny, czyli związki przedsiębiorstw, które prowadziły wspólną działalność kontrolowaną przez jedną osobę lub spółkę (np. koncern samochodowy Forda w Stanach Zjednoczonych czy koncern elektrotechniczny Siemensa w Niemczech).
Skutki koncentracji kapitału doprowadziły do powstania gospodarki monopolistycznej, czyli zrzeszenia przedsiębiorstw, skupiających całość lub znaczną część produkcji danej gałęzi przemysłu. W USA np. monopol (czyli wyłączność) w przemyśle naftowym znajdował się w rękach rodziny Rockefellerów (czyt. rokefelerów).
Niemiecka gospodarka od końca XIX wieku przeżywała rozwój monopoli, które przyczyniły się do uczynienia z tego państwa w pierwszych latach XX wieku drugiej po USA potęgi przemysłowej świata.