Władysław Reymont w czterotomowej powieści pt „Chłopi” przedstawił szeroką panoramę życia ludzi mieszkających na wsi. Obserwując wydarzenia jakie miały miejsce na przestrzeni roku w Lipcach zgłębiamy tajemnice oraz strukturę życia wiejskiego
Cechą charakterystyczną dla społeczności Lipiec jest wewnętrzna hierarchia obejmująca wszystkich mieszkańców wioski. Rozróżnienie obywateli opiera się na stanie posiadania ziemi. Podstawą egzystencji jest właśnie -ona- Matka Ziemia, wyniesiona w utworze do rangi świętości. Jest coś mistycznego w stosunku chłopów do ziemi. Nic nie budzi takich emocji w sercach mieszkańców Lipiec jak grunt. Dla niego są w stanie zrobić naprawdę wiele. Symboliczną sceną , ukazującą rolę ziemi w życiu lipeckich chłopów jest opis śmierci Macieja Boryny. Bohater umiera, jak na chłopa przystało, na własnej ziemi. Wychodzi z domu, idzie w pole jakby szedł ku matce. Tam jest wszystko co ukochał, co było w jego życiu ważne, czemu poświęcił swoje siły. W przedśmiertelnej wizji Maciej Boryna widzi Jezusa Chrystusa, zapraszającego go do królestwa niebieskiego. Bóg przygarnia zmęczonego wieloletnią pracą na roli człowieka . Jest to niewątpliwa gloryfikacja pracy chłopa, jego trudów i wyrzeczeń.
Bohaterowie powieści w swoim postępowaniu całkowicie zdają się na wolę Bożą. Tak dalece ufają w opatrzność , że nawet nieszczęścia (np. pożar) tłumaczą gniewem Bożym. Chłopi są bardzo religijni , ich życie jest nierozerwalnie związane z cyklem świąt. Są jednak także po ludzku ułomni i przesądni i jawnie manifestowana przez nich religijność jest często bardzo powierzchowna. Nie zmienia to faktu, że życie postrzegają jako posłannictwo. Nie znaczy to jednak, ze są skłonni do umartwiania się czy biadolenia nad swoim losem. Świadczą o tym słowa: „Cierp przeto i dufaj w Panajezusowe miłosierdzie...” Są one wyrazem przekonania, ze Bóg ma ustalony scenariusz życia każdego człowieka, dlatego nie ma sensu popadać w nastroje depresyjne – należy wziąć się do pracy. Mieszkańcy Lipiec mimo trudów i wysiłku jakiego wymaga praca w polu, nie uciekają przed swoją dolą.
Życie społeczeństwa wiejskiego przedstawionego w „Chłopach” płynie według rytmów czasowych: biologicznego (związanego z rytmem przyrody) oraz związanego z życiem duchowym . To pory roku oraz okresy liturgiczne wyznaczają zbiorowości czas rozrywki i czas pracy. Rytm przyrody, czyli siew, pielęgnacja zasiewów, zbiory nie jest ustalony przez jednostkę ludzką, dlatego nie szczędzący sił chłopi mają poczucie kontaktu z czymś świętym niemal nadprzyrodzonym. To budzi w nich pokorę. Mówią o tym w prosty sposób: „pilno rób , kulasów nie żałuj i szczerze się przykładaj”. Kalendarz natury i kalendarz religijny doskonale ukazują powtarzalność i znaczenie ludzkiego bytowania w społeczeństwie Lipiec. Nawet życie towarzyskie , o którym mowa we fragmencie załączonym do tematu. , ma ścisły z tym związek :
”A zdarzy się [...] okazja- wesele, chrzciny albo zemrze się komu – pofolguj sobie , odpoczywaj , obserwuj i uciechę miej”.
Życie jest zbyt krótkie , by tracić je na bunt przeciwko wszechobecnej biedzie. Bohaterowie powieści zdawali sobie sprawę , ze w życiu na wszystko jest czas- na zabawę oraz na pracę. Przy takim podejściu do ludzkiej egzystencji nawet konsolacja staje się okazją do hucznego świętowania. Jest to wyrażanie smutku, z powodu odejścia kogoś do świata umarłych a przy tym radości , że czas który jest dany jeszcze żyjącym nadal trwa. Chłopscy bohaterowie Władysława Reyomonta żyją pełnią życia. Łączy ich oddanie pracy, religijność, wspólne sprawy, są społecznością silnie zintegrowaną, potrafiącą się bronić.
Powieść przepełniona jest symbolami, ma cechy mityczne. Reymont wykorzystując własne doświadczenia płynące z obserwacji wsi, stworzył niezwykle syntetyczny i uniwersalny obraz społeczeństwa wiejskiego.
