Przedstawienie wernyhory w sen srebny salomei

Question

Porównanie wernyhory w weselu i sen srebrny salomei

Answer 1

Zarówno w dramacie „Wesele” jak i w dramacie „Sen srebrny Salomei” występują pewne różnice i podobieństwa. Obydwa utwory opowiadają o Wernyhorze. „Wesele” jest rozprawą z mitami romantycznymi.

Język utworów
„Wesele”
a) rozmowa o przymierzu, język prosty, wiele archaizmów „ostań”, „Asaństwu”

„Sen srebrny Salomei”
język prosty, nie wysublimowany, staropolski

Występuje wiele środków stylistycznych:
„Wesele”
a) nagromadzenie czasowników; dynamizm
”przybieżali, powiadali, czego nie zjęzykowali”
b) anafory:
„Słyszysz, jaki wicher wieje!
Słyszysz, wielki deszcz się pluszcze!”
c) powtórzenia: „wszystko święte, wszystko żywo”
d) uosobienie „wstaną kosy”

„Sen srebrny Salomei”
anafory:
„Taj znów zagra dziad z powagą,
Taj znów jęknie – a kto zna go”
powtórzenia: „Budut trupy – budut hłazy”
wykrzyknienia: „Klnę się na duch!”

3. Postać historyczna
a) najsłynniejszy liryk Ukrainy
b) brał udział w powstaniu chłopów ukraińskich przeciwko polskiej szlachcie
c) zwolennik ugody ukraińsko-polskiej
d) odznaczał się niezwykłą siłą fizyczną oraz talentem poetyckim
e) był emisariuszem politycznym, który pod pseudonimem Mojsieja Wernyhory upowszechnił antyrosyjską propagandę
f) autor wielu przepowiedni, które spisywał później Nikodem Suchodolski
g) jedno z jego proroctw mówi o zmartwychwstaniu Polski

4. Wygląd Wernyhory:
„Wesele”
a) przedstawiony jako stary dziad z lirą
„Dziad stary, że Dziad z lirą, brodą siwą...”
„Ot, dziadzisko z siwą brodą. Dawnoż było w duszy młodo.”

„Sen srebrny Salomei”
a)    ukazany jako rześki dziad z lirą
„To ja stanę ja, dziad rzewny”

5. Jego przybycie:
„Wesele”
a) przybywa z daleka:
„Ja z daleka – hen od kresów, konia zgnałem”
b) przybywa, by przekazać jakąś ważną wiadomość:
„Wy ze Słowem – Wy ze Słowem!”
c) Wernyhora wydaje Gospodarzowi trzy zlecenia
„Roześlesz wici przed światem, powołasz gromadzkie stany.”
„Skoro porozsełasz gońce, zgromadzisz lud przed kościołem.”
„Niech wszyscy natężą słuch: czy tętentu nie posłyszą od Krakowskiego gościńca”
d) przekonuje Gospodarza o swojej prawdzie
„mówię słowo – rzecz prawdziwą”
„wszystko święte, wszystko żywo; z daleka, a miałem blisko”
e) Wernyhora przekazuje Gospodarzowi złoty róg
*symbol wezwania do walki „Waszmość rękę miej szczęśliwą: Daję Waści złoty róg.”

„Sen srebrny Salomei”
a) przybywa z piekieł
„Czy to prawda, że po ciebie koń jakiś biały przyleci? [...] Jakiś dziwny koń piekielny”
b) daje swoje Słowo:
„Otóż macie moje słowo,
Macie dumę Wernyhory”

c) nie powiedział przekleństwa
„Czemu ja przez usta klnące
Wam przekleństwa nie powiedział.”

6. Postać Wernyhory:
„Wesele”
Gospodarz próbuje sobie przypomnieć gościa
„Ktoś mi znany, ktoś serdeczny, ktoś kochany, ktoś, co groźny – dawny, stary jak wiek cały...”
Gospodarz przypomina sobie kim jest gość
„Pan-Dziad z lirą – Wernyhora!”
c) Gospodarz zastanawia się kim naprawdę jest Wernyhora:
„czyli marą Wy widmową,
czyliś Waść jest upiór grobów,
czy ty próchno, czy ty czarem.”

„Sen srebrny Salomei”
a)    sam przedstawia się jako dziad z lirą
„Taj znów zagra dziad z powagą,
Taj znów jęknie – a kto zna go”
b) chce kogoś upokorzyć swoja grą na lirze, wspomina jakieś zdarzenie historyczne (powstanie polsko-ukraińskie):
„I na sercu mu położę,
I do czoła mu przycisnę,
I przeszłością w oczy błysnę”
c) jest widmem:
„Klnę się na duch! Że się ruszy,
Taj twą twarzą księżycową
Spojrzy na was jak upiory...”
przybędzie ponownie:
„Aż kiedyś - gdy na godzinie stanie miesiąc o północy to koń znowu z siodła skinie.”

7. Aluzje historyczne:
„Wesele”
a) aluzja historyczna do powstania ukraińskich chłopów:
„Przypominasz krwawe luny i jęk dzwonów, i pioruny, i rzeź krwawą, krwawe rzeki.”
b) wspomina powstanie polsko-ukraińskie:
„Patrzyłem na lud święty, jako upadł przeklęty.”
c) przypomina sobie swój udział w powstaniu:
„Ja stałem w pożarnej łunie na siwym rumaku, czekając Bożego znaku.”
„Sen srebrny Salomei”
wzywa do powstania ukraińsko-polskiego
„Taj gdy się wasz trup trzy razy pod mogiłą, rwąc do sławy (....) i nie zdejmie wieka z trumny; taj świat przeklnie i pioruny.”

W obydwu dramatach Werynhora ukazany został jako dzid z lirą. Jest widmem zza światów, które wzywa do walki. Przewiduje przyszłość. Zwiastun czynu i niepodległości. „Wesele” jest uzupełnieniem dramatu Słowackiego, jego dalszym ciągiem. Nawiązuje do tradycji romantycznej.