Question

Wymień przedstawicieli poezji młodopolskiej i scharakteryzuj twórczość jednego z nich.

Answer 1

Bogusław Adamowicz,
Tadeusz Boy-Żeleński,
Mateusz Sabat,
Wacław Berent,
Stanisław Brzozowski,
Stanisław Korab-Brzozowski,
Wincenty Korab-Brzozowski,
Zdzisław Dębicki,
Jan Kasprowicz
Zygmunt Kawecki,
Jan August Kisielewski,
Antoni Lange,
Jan Lemański,
Bolesław Leśmian,
Ignacy Maciejowski,
Józef Mączka,
Zofia Trzeszczkowska,
Tadeusz Miciński,
Antoni Mueller,
Andrzej Niemojewski,
Franciszek Nowicki,
Władysław Orkan,
Artur Oppman,
Bronisława Ostrowska,
Włodzimierz Perzyński,
Franciszek Mirandola,
Kazimierz Przerwa-Tetmajer,
Zenon Przesmycki,
Stanisław Przybyszewski,
Wacław Rolicz-Lieder,
Tadeusz Rittner,
Lucjan Rydel,
Wacław Sieroszewski,
Edward Słoński,
Leopold Staff,
Ludwik Maria Staff,
Ludwik Szczepański,
Maryla Wolska,
Stanisław Wyrzykowski,
Stanisław Wyspiański,
Stefan Żeromski


Dorobek artystyczny Wyspiańskiego jest bardzo szeroki i obejmuje dzieła różnego typu: malarstwo (rysunki, szkicowniki, obrazy olejne, pastele) przedstawiające widoki Krakowa, portrety i autoportrety, rośliny, projekty witraży i malowideł, ilustracje; grafika; projekty mebli i wnętrz; architektoniczny projekt zabudowy Wawelu; dramaty, wiersze i inne.
Pierwsze znane dzieła Wyspiańskiego to rysunki - autoportret z 1890 roku, szkice z podróży po Polsce i Europie. Później rysował rośliny, tworząc zielnik. W jego twórczości plastycznej dominowały jednak obrazy wykonywane pastelami. Pierwsze z nich tworzył w latach 1890-94, a wykorzystywał głównie do ukazywania postaci ludzkich - rodziny, przyjaciół, artystów[2]. Malował przy pomocy płaszczyznowych plam barwnych, zamkniętych wyraźnym konturem. Chętnie przedstawiał swoje dzieci w nieupozowanych sytuacjach - np. śpiące albo karmione przez matkę:
Helenka, 1900, pastel, Muzeum Narodowe, Kraków
Śpiący Staś, 1902, pastel, Muzeum Śląskie, Katowice
Śpiący Mietek, 1904, pastel, Muzeum Sztuki, Łódź
Macierzyństwo, 1905, pastel, Muzeum Narodowe, Kraków
Żona artysty z synkiem Stasiem, 1904, pastel, Muzeum Górnośląskie, Bytom
W technice tej przedstawił wielu swoich znajomych i artystów, m.in. Kazimierza Lewandowskiego, Jacka Malczewskiego, Elizę Pareńską, Kryształowiczów, Ludwika Solskiego, Irenę Solską, Jana Stanisławskiego. Obrazował widoki Krakowa - Planty z chochołami (także w technice olejnej), Wisłę, Rudawę, chaty w Grębowie, a pod koniec życia widoki z okna pracowni na Kopiec Kościuszki. Jest autorem afisza do przedstawienia Wnętrze Maeterlincka.
Część jego dorobku zajmują różnorodne projekty - głównie witraży, polichromii i wnętrz. Wraz z Józefem Mehofferem zaprojektował 36 kwater witraży do kościoła mariackiego w Krakowie w ramach pomocy Matejce przy konserwacji kościoła, w której brali udział od 1889 roku. Podczas pobytu w Paryżu obaj wykonali po dwa kartony na konkurs na projekt dekoracji sali Rudolfinum w Pradze oraz projekty kurtyny do wznoszonego wówczas teatru Słowackiego w Krakowie. Już samodzielnie zaprojektował witraże i polichromie do krakowskiego kościoła franciszkanów (ze słynnym witrażem Boga Ojca "Stań się"), witraże do katedry wawelskiej ze św. Stanisławem, Kazimierzem Wielkim i Henrykiem Pobożnym (zrealizowane dopiero w latach 2005-2007 w Pawilonie Wyspiański 2000), wystrój sali wystawowej Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych (1904), dekorację klatki schodowej i sali w Domu Towarzystwa Lekarskiego oraz witraż Apollo dla tegoż towarzystwa. W 1905 roku razem z Władysławem Ekielskim zaprojektował przebudowę wzgórza wawelskiego (tzw. "Akropolis").