Historia nowożytna, dzieje nowożytne – epoka w historii Europy obejmująca okres od końca średniowiecza (najczęściej uznaje się rok 1453 lub 1492) do przełomu XVIII i XIX wieku, czyli czasów rewolucji przemysłowej. Za daty końcowe przyjmuje się najczęściej: 1789 (rewolucja francuska), 1815 (kongres wiedeński) lub 1848 (Wiosna Ludów). W Polsce przyjęło się liczyć do trzeciego rozbioru Rzeczypospolitej w 1795 r. Część badaczy przyjmuje, że właściwą cezurą była dopiero I wojna światowa. Szkoła anglosaska ciągnie czasy nowożytne do dziś.
Najpopularniejszą periodyzacją wewnątrz epoki jest zaczerpnięta z historii sztuki:
renesans – wiek XV i XVI
barok – od końca XVI wieku do początków XVIII wieku
oświecenie – XVIII wiek
romantyzm – pierwsza połowa XIX wieku
Marksiści postulowali podział dziejów nowożytnych ze względu na przeważający w Europie wówczas system ekonomiczny:
feudalizm – od późnego średniowiecza do XVII wieku
kapitalizm – od XVII wieku do pojawienia się socjalizmu
Ekonomiści niemarksistowscy zwracają uwagę na stosowanie merkantylizmu i pokrewnego mu kameralizmu (XVII – pocz. XVIII w.), a następnie systemu wolnego rynku czy fizjokratyzmu (XVIII – XIX wiek).