Znaczenie alkanów, alkinów, alkenów w życiu człowieka

Question

Napisz referat na temat: Znaczenie alkanów, alkinów, alkenów w życiu człowieka.

Answer 1

ALKANY (parafiny)
•    nasycone węglowodory acykliczne, o wzorze ogólnym CnH2n+2
•    stanowią szereg homologiczny najprostszego alkanu – metanu CH4
•    alkany, których cząsteczki zawierają co najmniej 4 atomy węgla, mogą mieć łańcuch prosty lub rozgałęziony (izomery konstrukcyjne)
•    pierwsze 4 proste alkany mają nazwy zwyczajowe (metan, etan, propan, butan); systematyczne nazwy pozostałych tworzy się od liczebników greckich lub łacińskich określających liczbę atomów węgla w cząsteczce z dodatkiem końcówki –an
•    nierozpuszczalne w wodzie i bierne chemicznie
•    zawierające 1-4 atomów węgla w cząsteczce są gazami, 5-6 atomów węgla w łańcuchu prostym – cieczami, pozostałe – ciałami stałymi.
•    występują w gazie ziemnym, ropie naftowej, wosku ziemnym
•    tworzą się w wyniku przeróbki węgli
•    otrzymuje się je głównie w wyniku krakingu ropy naftowej
•    są stosowane jako składniki paliw oraz surowce w wielu syntezach organicznych

ALKENY (olefiny)
•    nienasycone węglowodory acykliczne z jednym wiązaniem podwójnym w łańcuchu węglowym, o wzorze ogólnym CnH2n
•    stanowią szereg homologiczny najprostszego alkenu – etenu C2H4
•    nazwy alkenów tworzy się zmieniając przedrostek –an odpowiedniego węglowodoru nasyconego (alkanu) na –en, np. eten (zwany też etylenem) od etanu
•    alkeny, których cząsteczki zawierają 2-4 atomów węgla są gazami, 5-18 – cieczami, pozostałe – ciałami stałymi
•    są związkami nierozpuszczalnymi w wodzie
•    łatwo ulegają reakcjom przyłączania w miejscu podwójnego wiązania
•    w obecności katalizatorów ulegają polimeryzacji (np. eten polimeryzuje na polieten)
•    dzięki występowaniu izomerii związanej z położeniem podwójnego wiązania oraz izomerii konstytucyjnej i geometrycznej, alkeny tworzą wiele odmian izomerycznych
•    alkeny w niewielkich ilościach występują w niektórych ropach naftowych
•    w przemyśle otrzymuje się je z wodoru i tlenku węgla, przez katalityczne odwodnienie alkanów, kraking frakcji ropy naftowej, odwodnienie alkoholi
•    alkeny są stosowane w syntezach organicznych

ALKINY (acetyleny)
•    nienasycone węglowodory acykliczne z 1 wiązaniem potrójnym, o wzorze ogólnym CnH2n-2
•    tworzą szereg homologiczny najprostszego alkinu – acetylenu CH3≡CH3
•    nazwy systematyczne alkinów tworzy się od nazwy odpowiednich węglowodorów nasyconych z użyciem końcówki –in (lub –yn)
•    łatwo ulegają reakcjom przyłączania i polimeryzacji

POLIMERY
•    przeważnie organiczne związki wielocząsteczkowe zbudowane z regularnie lub nieregularnie powtarzających się ugrupowań atomów o jednakowej budowie, zwanych merami, połączonych kowalencyjnymi wiązaniami chemicznymi
•    wiele polimerów występuje w organizmach żywych; odgrywają one ważną rolę w procesach przemiany materii (np. białka, polisacharydy, kwasy nukleinowe)
•    niektóre z nich mogą być wykorzystywane do celów technicznych, np. cis-1,4-poliizopropen (kauczuk naturalny)
•    obecnie produkuje się na dużą skalę polimery syntetyczne, które przetwarza się głównie na tworzywa sztuczne, włókna syntetyczne, gumę, kleje, lakiery
•    stanowią ważny surowiec współczesnego przemysłu, wiele z nich odznacza się bowiem m.in. dużą wytrzymałością mechaniczną (dorównującą wytrzymałości stali), lekkością (kilkakrotnie lżejsze od metali), odpornością chemiczną, dobrymi właściwościami termoizolacyjnymi i elektroizolacyjnymi
•    duże znaczenie w medycynie
•    zastosowanie w ochronie środowiska (oczyszczanie wód i powietrza)
•    najczęściej stosowanymi syntetycznymi polimerami organicznymi są np. polichlorek winylu, polietylen, polipropylen, poliamidy, poliestry, fenoplasty, silikony oraz żywice mocznikowe
•    są też znane polimery nieorganiczne, np. polikrzemiany, polifosforany