Cechy sarmaty polskiego: człowiek ograniczony, zacofany, pełen przesądów, powtarzający bezmyślnie pewne schematy i uprzedzenia. Nie dopuszcza nawet do siebie myśli o jakichkolwiek reformach i zmianach, które mogłyby nastąpić w kraju. Natomiast oświeconym Sarmatą, czyli jakby produktem kompromisu między tradycją, a wyzwaniami przyszłości, jest Podkomorzy: światły obywatel, wielki patriota, zdecydowany stronnik reform państwa, który przeciwstawia się przesądom Gadulskiego. Podkomorzy dba przede wszystkim o nowocześnie rozumiane dobro ojczyzny, jest człowiekiem mądrym i szlachetnym.