Sonet XVI
W sonecie tym zostały ukazane naturalistyczne, smutne dzieje prostych ludzi, chłopów. poeta zastosował tu metodę narracji poetyckiej, którą cechuje: brak zaangażowania emocjonalnego, oszczędność wypowiedzi, brak komentarza. tematem wiersza jest wędrówka chłopskiej rodziny przez "rowy i rzyska" w poszukiwaniu pracy, którą jednak trudno znaleźć: "praca trudna... przybłędów nie trzeba". Pojawiają się tu, nieliczne w sonetach Z chałupy, akcenty liryczne - personifikacja wiatru, słońca i ziemi. W sonetach poeta chciał odwołać się do uczuć i sumienia narodu, dlatego w szczególny sposób ukazywał krzywdę najuboższych warstw społecznych, eksponował biedę i brzydotę, podkreślał niesprawiedliwość społeczną.