Question

Socjologiczny i psychologiczny portret Tomasz Judyma

Answer 1

Tomasz Judym jako młody i pełen ideałów lekarz, chciał zmieniać świat na lepsze, walczył o zmianę przerażającego stanu rzeczy w bliższym i dalszym otoczeniu. Wszędzie, gdzie się pojawił, natychmiast zauważał krzywdę i nieszczęście ludzkie. Nawet awans społeczny nie oddzielił go od środowiska, z którego się wywodził. W świadomości jego stale tkwiła myśl o robotniczym pochodzeniu. Dzięki temu czuł się odpowiedzialny za los biednych ludzi. Judym próbował zarazić swoim entuzjazmem środowisko lekarskie, jednak to się nie udało. Jego plany zapobiegania chorobom poprzez podnoszenie poziomu higieny wśród najbiedniejszych warstw skończyły się fiaskiem, ponieważ zostały odrzucone przez współczesne Judymowi środowisko lekarskie. Niepowodzeniem skończyła się też próba założenia własnego gabinetu lekarskiego. Judym w swej życiowej wędrówce marzył o ulepszeniu, doskonaleniu powierzonej mu pracy. Kiedy w Cisach mógł tę działalność przez jakiś czas rozwijać: „było mu (…) z tym wszystkim bardzo dobrze na świecie. Żył bez przerwy i nie miał wcale wyobrażenia, co to jest refleksja, nuda, zniechęcenie”. Jednak i próba niesienia pomocy biedocie w Cisach nie udała się. Te sytuacje przyczyniły się do rozdarcia wewnętrznego Judyma. Bohater nie umiał znaleźć się w żadnej z grup społecznych. Myśl o robotniczym pochodzeniu wywoływała w nim kompleksy i poczucie niepełnej wartości. Nie identyfikował się z proletariatem ani też z arystokracją, gdyż odpychała go obłuda i egoizm tej klasy. Judym znalazł się w sytuacji tragicznej. Bohater stał przed decyzją- albo zwiąże się z Joasią, założy dom i będzie wiódł szczęśliwe życie-albo poświęci się całkowicie pracy społecznej. Zdaniem Judyma możliwości wykluczają się. Bał się, że jeśli założy rodzinę i będzie musiał się o nią troszczyć, to zakiełkuje w nim ziarno dorobkiewicza, zacznie obrastać w tłuszcz, porzuci pracę społeczną, co będzie pogodzeniem się z panującym złem. Natomiast, gdy wybierze życie społecznika skrzywdzi Joasię, zniszczy miłość i sam także będzie cierpiał. Tak więc każda jego decyzja jest zła. W końcu decyduje się na odrzucenie miłości. „Nie mogę mieć ani ojca ani matki, ani żony, ani jednej rzeczy, którą bym przycisnął do serca, dopóki z oblicza ziemi nie znikną te podłe zmory. Muszę się wyrzec szczęścia”- twierdzi. Jego rozterki wewnętrzne w utworze ukazuje również rozdarta sosna, obrazuje ona sytuację psychiczną Tomasza podejmującego decyzję poświęcenia się dla ogółu. Przypomina on bohatera romantycznego, który bierze na siebie odpowiedzialność za innych, postanawia walczyć samotnie. Judym posiada także cechy typowe dla pozytywisty. Głosi hasła pomocy najuboższym, chce przyczynić się do poprawy sytuacji biedoty, prowadzi działalność charytatywną w szpitalu w Cisach. Tak więc cierpiący Judym zaczyna swoją karierę niesienia pomocy od zniszczenia ideałów i życia osoby najbliższej. Poświęca się, jest samotny w walce ze złem tego świata.