Postawy polaków wobec zaborców w II połowie XIX wieku na podstawie Tango S.Mrożka
person
brightness_auto
1 odpowiedź
W sztuce Mrożka,pt" Tango" nie można znaleźć nic optymistycznego, stanowi raczej ostrzeżenie przed zniszczeniem wybitnej jednostki przez totalitarną siłę. Może być też ona traktowana jako przestrogę przed niszczącymi świat konformizmem, nihilizmem i anarchią. Brak określenia czasu sztuki podkreśla jej ponadczasowość. O miejscu wiemy tylko tyle, że ma ona miejsce w rodzinnym domu Stomila, a rodzina znajduje się w stanie kryzysu wartości moralnych i etycznych. Wszystko tu dzieje się inaczej niż w tradycyjnej rodzinie.
W "Tangu" główne postacie zostały skonstruowane na zasadzie charakterystycznego dla tego twórcy przeciwstawienia: inteligent (Artur) i cham (Edek). Artur jest 21-letnim studentem, przewrażliwionym i słabym fizycznie inteligentem. Edek to typowy osiłek, prosty i tępy cham, prymitywne indywiduum panoszące się bezkarnie w domu Stomila, wygłaszające swoje głupawe uwagi i dowcipy. Oprócz nich na scenie pojawia się także Stomil - ojciec Artura, artysta, który bezustannie i bezskutecznie eksperymentuje w poszukiwaniu nowych środków wyrazu artystycznego. Jego żoną a matką Artura jest Eleonora, nowoczesna, wyzwolona kobieta, zdradzającą męża i beztrosko przyznającą się do swej niewierności: „Ja sypiam z Edkiem od czasu do czasu”. Seniorami rodu są: babcia Eugenia oraz wuj Eugeniusz - bezwolna marionetka, znajdująca się pod wpływem pozostałych członków rodziny. Narzeczoną Artura jest jego kuzynka, Ala.
Wszystko jest nie tak jak powinno. Dziadkowie zachowują się jak małe dzieci, Eleonora i Stomil, niczym "młode wilki" próbują być niezależni, wyzwoleni. Jako pierwszy próbę uporządkowania otoczenia podejmie Artur, który wypowiada wojnę chamstwu Edka, swobodzie obyczajowej matki i bezmyślności babki, próbuje zmusić ojca do zadbania o swój wygląd, zaś Alę do wzięcia z nim zgodnego z tradycją ślubu. Komiczne kary za niesubordynację domowników nadają groteskowy wymiar sztuce, n: babcia zostaje zmuszona do leżenia na katafalku i rozmyślania o wieczności, Eugeniusz musi chodzić z włożoną na głowę klatkę dla ptaków i pisać pamiętniki, Edek zostaje postawiony pod ścianą, plecami do pokoju. Jednak po pewnym czasie główny bohater ponosi klęskę, Edek zabija go i przejmuje władzę w domu. Zostaje teraz nowym gospodarzem domu, o wiele prymitywniejszym od swego poprzednika. Jego mowa do poddanych jest krótka i prymitywna, np: „Nie bójcie się, byle cicho siedzieć, nie podskakiwać, uważać co mówię- Ja jestem swój chłop. I pożartować mogę, i zabawić się lubię. Tylko posłuch musi być”. Pod koniec trzeciego aktu Edek zmusza Wuja Eugeniusza do odtańczenia z nim tanga La Cumparsita.
Zakończenie sztuki oznacza, że do domu Stomila powróci wszechwładny chaos etyczny i moralny, mający w zamyśle autora stanowić ostrzeżenie przed groźbą zniszczenia wrażliwości i inteligencji przez brutalność i zwykłe chamstwo. Tak więc Tango posiada wymowę o wiele poważniejszą niż typowy dramat rodzinny, staje się wizją o wymiarze niemalże katastroficznym. Klęska Artura i podporządkowanie sobie domowników przez Edka daje w efekcie przygnębiający obraz świata zdominowanego przez brutalną totalitarną siłę, a cała rodzina Stomila jawi się jako zniewolone i sterroryzowane społeczeństwo. Tango Sławomira Mrożka można równocześnie odczytać jako przypowieść o niszczeniu ludzi wybitnych, zagubionych w rzeczywistości, lecz usiłujących odbudować świat wartości moralnych i etycznych. W utworze można szukać nawiązania do postawy polaków , którzy znaleźli się pod zaborami. Każda postać odzwierciedla inna postawę grupy społeczeństwa wobec zaborców. Niektórzy, jak Eugenia i Eugeniusz bezwolnie poddawali się, inni ,jak Eleonora będąc"wyzwolonymi" bezmyślnie trwali w zaistniałej sytuacji,czy Stomil, który eksperymentuje w poszukiwaniu nowych środków wyrazu artystycznego. Jedynie Artur postanawia się przeciwstawić i być może przez jego wrażliwość, zostaje stłumiony i zabity przez Edka. Nie daje to nam pozytywnego przesłania, ukazuje ,że wrażliwość zostanie w końcu stłumiona przez chamstwo, krnąbrność i głupotę.
W "Tangu" główne postacie zostały skonstruowane na zasadzie charakterystycznego dla tego twórcy przeciwstawienia: inteligent (Artur) i cham (Edek). Artur jest 21-letnim studentem, przewrażliwionym i słabym fizycznie inteligentem. Edek to typowy osiłek, prosty i tępy cham, prymitywne indywiduum panoszące się bezkarnie w domu Stomila, wygłaszające swoje głupawe uwagi i dowcipy. Oprócz nich na scenie pojawia się także Stomil - ojciec Artura, artysta, który bezustannie i bezskutecznie eksperymentuje w poszukiwaniu nowych środków wyrazu artystycznego. Jego żoną a matką Artura jest Eleonora, nowoczesna, wyzwolona kobieta, zdradzającą męża i beztrosko przyznającą się do swej niewierności: „Ja sypiam z Edkiem od czasu do czasu”. Seniorami rodu są: babcia Eugenia oraz wuj Eugeniusz - bezwolna marionetka, znajdująca się pod wpływem pozostałych członków rodziny. Narzeczoną Artura jest jego kuzynka, Ala.
Wszystko jest nie tak jak powinno. Dziadkowie zachowują się jak małe dzieci, Eleonora i Stomil, niczym "młode wilki" próbują być niezależni, wyzwoleni. Jako pierwszy próbę uporządkowania otoczenia podejmie Artur, który wypowiada wojnę chamstwu Edka, swobodzie obyczajowej matki i bezmyślności babki, próbuje zmusić ojca do zadbania o swój wygląd, zaś Alę do wzięcia z nim zgodnego z tradycją ślubu. Komiczne kary za niesubordynację domowników nadają groteskowy wymiar sztuce, n: babcia zostaje zmuszona do leżenia na katafalku i rozmyślania o wieczności, Eugeniusz musi chodzić z włożoną na głowę klatkę dla ptaków i pisać pamiętniki, Edek zostaje postawiony pod ścianą, plecami do pokoju. Jednak po pewnym czasie główny bohater ponosi klęskę, Edek zabija go i przejmuje władzę w domu. Zostaje teraz nowym gospodarzem domu, o wiele prymitywniejszym od swego poprzednika. Jego mowa do poddanych jest krótka i prymitywna, np: „Nie bójcie się, byle cicho siedzieć, nie podskakiwać, uważać co mówię- Ja jestem swój chłop. I pożartować mogę, i zabawić się lubię. Tylko posłuch musi być”. Pod koniec trzeciego aktu Edek zmusza Wuja Eugeniusza do odtańczenia z nim tanga La Cumparsita.
Zakończenie sztuki oznacza, że do domu Stomila powróci wszechwładny chaos etyczny i moralny, mający w zamyśle autora stanowić ostrzeżenie przed groźbą zniszczenia wrażliwości i inteligencji przez brutalność i zwykłe chamstwo. Tak więc Tango posiada wymowę o wiele poważniejszą niż typowy dramat rodzinny, staje się wizją o wymiarze niemalże katastroficznym. Klęska Artura i podporządkowanie sobie domowników przez Edka daje w efekcie przygnębiający obraz świata zdominowanego przez brutalną totalitarną siłę, a cała rodzina Stomila jawi się jako zniewolone i sterroryzowane społeczeństwo. Tango Sławomira Mrożka można równocześnie odczytać jako przypowieść o niszczeniu ludzi wybitnych, zagubionych w rzeczywistości, lecz usiłujących odbudować świat wartości moralnych i etycznych. W utworze można szukać nawiązania do postawy polaków , którzy znaleźli się pod zaborami. Każda postać odzwierciedla inna postawę grupy społeczeństwa wobec zaborców. Niektórzy, jak Eugenia i Eugeniusz bezwolnie poddawali się, inni ,jak Eleonora będąc"wyzwolonymi" bezmyślnie trwali w zaistniałej sytuacji,czy Stomil, który eksperymentuje w poszukiwaniu nowych środków wyrazu artystycznego. Jedynie Artur postanawia się przeciwstawić i być może przez jego wrażliwość, zostaje stłumiony i zabity przez Edka. Nie daje to nam pozytywnego przesłania, ukazuje ,że wrażliwość zostanie w końcu stłumiona przez chamstwo, krnąbrność i głupotę.