Question

Sytuacja liryczna i środki poetyckie tren VIII
Wielkieś mi uczyniła pustki w domu moim,
     Moja droga Orszulo, tym zniknienim swoim.
Pełno nas, a jakoby nikogo nie było:
     Jedną maluczką duszą tak wiele ubyło.
Tyś za wszytki mówiła, za wszytki śpiewała,
     Wszytkiś w domu kąciki zawżdy pobiegała.
Nie dopuściłaś nigdy matce sie frasować
     Ani ojcu myśleniem zbytnim głowy psować,
To tego, to owego wdzięcznie obłapiając
     I onym swym uciesznym śmiechem zabawiając.
Teraz wszytko umilkło, szczere pustki w domu,
     Nie masz zabawki, nie masz rośmiać sie nikomu.
Z każdego kąta żałość człowieka ujmuje,
     A serce swej pociechy darmo upatruje

Answer 1

Tren- gatunek poezji żałobnej ukształtowany w starożytnej Grecji: utwór wyrażający żal z powodu czyjejś śmierci, rozpamiętujący dokonania osoby zmarłej, zawierający pochwalę jej zasług i zalet. Dawniej pisany na cześć bohaterów, wielkich wodzów, męczenników.

Środki stylistyczne:
- tren z racji tego, że został napisany w XVI wieku, pełen jest archaizmów ( wyrazów które wyszły z powszechnego użycia), np. "wszytki", "zawżdy"
- apostrofa (nadawca czyli Kochanowski zwraca się do odbiorcy czyli Orszulki) "wielkieś mi uczyniła pustki(...) tym zniknienim swoim"
- metafory, np. "z każdego kąta żałość człowieka ujmuje a serce swej pociechy darmo upatruje"
- epitety, np. "wdzięcznie obłapiając", "maluczką duszą"

Rymy:
parzyste aabb, żeńskie, dokładne

opis przeżyć:
- Kochanowski opisuje przerażającą pustkę i żal jaki zapanował w domu po odejściu Orszulki, wspomina Orszulke- jakby w rozmowach prowadzonych samemu ze sobą, jakby w nawoływaniach córki i opisie swojej samotności znajdował ukojenie."Tyś za wszytki mówiła za wszytki śpiewała(..)" czytając te wersy przychodzi nam na myśl szczęśliwa, ruchliwa, dziewczynka, która uśmiecha się szeroko nucąc pod nosem, taką zapamiętał ją ojciec i chciałby żeby taką zapamiętali ja wszyscy. Autor wyraźnie nie radzi sobie z sytuacją, przerasta go to że wobec śmierci ukochanej córki jest bezradny. Tren nie daje pocieszenia wręcz przeciwnie jest pesymistycznie zakończony, jakby bez perspektyw na jutro, jakby jutro nie istniało.
tren ma budowę klarowną: zaczyna się i kończy tak samo- nawoływaniem córki, opisem przeżyć wewnętrznych podmiotu lirycznego, opisem pustego domu.
Cały cykl Trenów to przejaw nie tylko żalu i rozpaczy ale także wielkiej miłości i więzi jaka łączyła ojca z córką.