Wieloznaczność (polisemia) polega na tym, że jeden wyraz może mieć kilka znaczeń, np.:
agent
1. „osoba pośrednicząca w zawieraniu umów”
2. „wywiadowca, detektyw”
3. „tajny pracownik obcego wywiadu; szpieg”
Z polisemią mamy do czynienia wtedy, gdy między poszczególnymi znaczeniami wyrazu istnieje związek, np.:
wyraz ochrona może mieć dwa znaczenia:
1. „czynność ochraniania, czyli zabezpieczania przed np. zniszczeniem”
2. „ ci, którzy chronią np. straż” — obydwa mają związek ze znaczeniem wyrazu chronić „strzec, zabezpieczać”.
Jeśli tego związku nie ma, mówimy o homonimii. Polega ona na identyczności brzmienia (homofonia, np. chodź - choć), a często także identyczności zapisu (homografia, np. bal „zabawa” bal - „drewniany kloc”) dwóch lub więcej wyrazów albo ich form, które mają jednak inne znaczenie.
Homonimia może być wynikiem:
różnego pochodzenia wyrazów, np. 1. dieta (z łaciny diaeta, z greckiego diaita - sposób życia) - ograniczone odżywianie; 2. dieta (średniowieczna łacina - dzień drogi) - suma na utrzymanie w czasie podróży służbowej, wynagrodzenie;
tworzenia wyrazów pochodnych, np. ranny jako wyraz pochodny od rana lub rano
rozchodzenia się znaczeń wyrazów wieloznacznych, np.: pokój „pomieszczenie” i „brak wojny” wywodzą się od słowa pokój w znaczeniu „spokój”.