Question

Scharakteryzuj rzeczywistość dawnej Grecji na podstawie fragmentu Iliady opisującej  tarczę Achillesa. PILNE !!!

Answer 1

Iliada Homera jest to epopeja bohaterska i batalistyczna; składająca się z 24 pieśni dziesiątego roku walk o Troję począwszy od gniewu Achillesa, aż do pogrzebu Hektora. Jedną z pieśni, która jest przedmiotem mojej analizy jest pieśń XVIII mówiąca o sporządzeniu tarczy Achillesa. Analiza moja będzie opierała się na obrazie świata i ludzi w tym właśnie fragmencie.
Pieśń XVIII stanowi pierwszy w historii literatury opis dzieła sztuki, a zarazem oddaje uporządkowany obraz greckiego świata. Podmiot liryczny w utworze jest pośredni i występuje jako osoba opisująca tarczę, którą wykonał Hefajstos na prośbę własnej matki Tetydy. Utwór skierowany jest do ludzi, o czym świadczy fakt, iż podmiot liryczny nie zwraca się bezpośrednio do kogoś, tylko opisuje wszystko w 3 osobie. W utworze występuje także narrator. Dzięki temu obiektywnemu obserwatorowi ukazane jest życie i obyczaje greków w czasie pokoju. Nastrój eposu jest zmienny. Wszystko jest opisane bardzo dokładnie, ze szczegółami. Autor posłużył się świetną dynamiką oraz poczuciem ruchu. Już tytuł świadczy o tym, że będzie to opis, co zapowiada dużą drobiazgowość. Ze względu właśnie na tą detaliczność utworu, bogaty on jest w różne środki artystycznego wyrazu. Są to między innymi peryfrazy, metafory, przerzutnie, a przede wszystkim epitety: „pole szerokie, żyzne”, „ostre sierpy” czy „bujne pokłosy zboża”. Miejsce w utworze ma także zarazem porównanie i przerzutnia: „o miodnej słodyczy wina”. We fragmencie występuje także charakterystyczna dla Iliady retardacja, którą jest przeniesienie się akcji do kuźni Hefajstosa tuż przed istotnym pojedynkiem Hektora z Achillesem. Na tarczy bogato w pięciu warstwach ukazane są obrazy życia ludzi i świata. Najpierw wykonany po środku, z wyobrażeniem przez boga kowali, był obraz ziemi, nieba, morza, słońca, pełni księżyca, planet i gwiazd wieńczących nieba otchłanie. Rzeźbiarz ukazał na tarczy także dwa piękne miasta. Ludzie w pierwszym z nich szykują ucztę i gody weselne. Na ukazanym rynku kłócili się dwaj mężczyźni, a żeby rozstrzygnąć spór o zapłatę powołano sędziów. Ten fragment opisuje postępowanie ludzi w dawnych czasach i to, że nie łatwo było o zgodę. Następnie mąż Afrodyty wyrzeźbił pole żniwne w dobrach królewskich, na którym ludzie dozorowani przez włodarza żeli zboża i „wiązali je w snopy z pomocą powróseł ze słomy”. W tym akapicie dowiadujemy się, iż tarcza wykonana jest ze złota. Była ona także zdobiona srebrem, cyną czy też miedzią. Kolejnym elementem tworzenia Hefajstosa była winnica, w której pracowali chłopcy i dziewczęta. Nosili oni „w plecionych koszykach dojrzałe słodkie owoce”. Występuje tutaj także bujna metafora będąca opisem zabawy: „ A wszyscy za nim idący tańczyli śpiewem wtórując, pokrzykiem i nóg młodzieńczych pląsami”. Wątek ten ukazuje ludzi wesołych, radosnych, a także chętnych do życia. „Jeszcze na tarczy wyrzeźbił wsławiony sztuką Kulawiec łąkę w uroczej dolinie ze srebrzystymi owcami”. Autor wzbogaca tekst tutaj o liczne metafory, jak np. „na łące piękny korowód dał sławny sztuką Kulawiec” czy też „Korowód zwijać się zaczął pląsającymi stopami”. W tym fragmencie występuje także epifora, którą jest „kulawiec” oraz eufemizm „niefrasobliwi”. „Chłopcy w chitonach tkanych misternie” – jest to depersonifikacja , a „miękkim połyskiem” jest zarówno przenośnią, jak i epitetem czy oksymoronem. Homer ukazał, że na tarczy nie występują tylko opisy codziennego miejskiego czy wiejskiego życia, ale także znajduje się obraz świętowania. Wreszcie całość wraz z pieśniarzem i kuglarzami otacza pięknie wyrzeźbiony pas wody – Okeanos. Rzeka ta biegła wkoło „tarczy kunsztownie zrobionej”. Wojna natomiast, jaką w wielkim epickim skrócie przedstawia Iliada, jest złem zesłanym przez bogów na ludzi.
Iliada, w tym także opis tarczy stał się wzorem dla wielu autorów. Naśladowano jej kompozycję, sposób opisywania rzeczywistości przy użyciu porównań homeryckich, czyli bardzo rozbudowanych, które często rozrastały się w bardzo rozwinięty opis przyrody. Postać potężnego Achillesa czy boskiego, szlachetnego Hektora była inspiracją dla wielu twórców. Na przykład Henryk Sienkiewicz kreując Pana Wołodyjowskiego nazywa go Hektorem, gdyż pokolenia wychowane na kulturze klasycznej widzą w tych bohaterach niepodważalne ideały. Z opisu tarczy Achillesa korzystali niewątpliwie także tacy twórcy jak A. Mickiewicz opisując serwis w ,,Panu Tadeuszu" czy też Ignacy Krasicki przedstawiając opis sławnego pucharu w ,,Monachomachi".
Moim zdaniem obraz przedstawiony przez Homera w opisie tarczy jest bardzo realistyczny i zgodny z wyobrażeniami starożytnymi. Autor w bardzo plastyczny sposób ukazał obraz życia ludzi i świata w starożytności.