Filozof jest to bajka epigramatyczna, czyli ta krótsza.
Bohaterem wiersza jest filozof jak sam tytuł nam wskazuje – przedstawiciel grupy ludzi, którzy największym zaufaniem darzą zdroworozsądkowe dociekania, dodatkowo obdarzony został przez poetę cechą niewiary, której towarzyszy brak szacunku dla religii.
Obłuda filozofa, wyrażająca się w zmianie punktu widzenia w zależności od życiowego położenia, zostaje tu zobrazowana za pomocą skontrastowania zachowania filozofa w sytuacji dobrobytu oraz w sytuacji słabości. Zauważmy, że poeta nie użył jakiegoś konkretnego nieszczęścia, by złamać filozofa, ale posłużył się po prostu pojemnym pojęciem - słabość, pod które czytelnik może sobie podstawić różne ludzkie przypadłości. Charakterystyka filozofa cechuje się ironią („mędrzec, co firmament mierzył”), w której również wyraża się negatywna ocena postawy bohatera. Umysł filozofa uznał istnienie nie tylko Boga, ale również upiorów, co ostatecznie ośmiesza go przed czytelnikiem.
Krasicki pokazuje, jak ulotne i chwiejne mogą być ludzkie przekonania i poglądy, jak łatwo mogą one się zmienić.