W czasach pozytywizmu, gdy zaczęła dominować powieść, miasto stało się dla pisarzy bardzo interesującym i pociągającym tematem. Jego teren jest ukazywany jako świat w małym formacie, gdzie istnieją takie same reguły jak w normalnym świecie. Artyści, kierując się wyznacznikami stylu realistycznego oraz naturalistycznego, bardzo dokładnie malowali w swych utworach obrazy miasta ukazując wszystkie przejawy jego życia nawet te zdecydowanie negatywne. Bolesław Prus w Lalce przedstawia miasto nie tylko od tej dobrej strony (np. piękne życie arystokracji), ukazuje przecież nędzę egzystencji w Warszawie pod koniec XIX wieku. Prus przedstawia miasto z fotograficzną dokładnością.
Podobnie jest w utworze Fiodora Dostojewskiego pod tytułem Zbrodnia i kara, gdzie również (jak u Mickiewicza) akcja toczy się w Petersburgu (dokładnie w 1865 roku). Miasto jest głównie miejscem brzydoty i nędzy, zamieszkałym przez ludzi, którzy postępują w sposób nieetyczny, często żyją dzięki popełnianym zbrodniom. Żyją oni w dusznych i ciasnych mieszkaniach, które autor porównuje do trumien. Opis Petersburga jest realistyczny, a czasem naturalistyczny.
http://ofu.pl/xxh786bw