Wiersz "Do matki" Słowacki utrzymał w formie prośby o przebaczenie. Poeta wyrażał w nim swą miłość do rodzicielki i to, jak bardzo mu ciężko wiedząc, że matka daremnie wciąż czkała na jego powrót. Lecz wyjaśnił jej powód decyzji pozostania na emigracji. Tłumaczył, iż to honor nie pozwalał mu powrócić oraz, że nie mógł się zhańbić wróciwszy pod władzę okupanta. Mimo to i tak będzie myślami ze swoją matką dopóty, dopóki ich śmierć nie rozdzieli. Poeta porównał siebie do psa, który na sztandarach Polski rozłożony leżał i na zawołanie, tylko wzrok odwracał. Efektem decyzji pozostania na emigracji było cierpienie spowodowane rozłąką z matką. Mimo to autor wiersza wybrał ból, wolał rozpacz i tęsknotę, niż powrót do Polski "pod obrożą".
Liryka ta bezpośrednio zobrazowała myśli i uczucia podmiotu lirycznego. Bardzo wielką rolę dla poety odgrywała jego matka. Autor zobrazował nam, jak wielkim cierpieniem dla niego jest niewola narodu polskiego, że nawet łzy matki nie zmieniły jego decyzji.
Podczas pobytu na emigracji, Słowacki odbył wiele interesujących podróży, które wzbogaciły jego wyobraźnię twórczą.