Ołtarz Wita Stwosza jest najcenniejszym, gotyckim zabytkiem Kościoła Mariackiego w Krakowie. To wspaniałe dzieło jest tryptykiem. Wykonany został przez pochodzącego słynnego rzeźbiarza z Norymbergii - Wita Stwosza. Ołtarz powstawał w latach 1477 - 1489, a wykonano go na zamówienie rady miejskiej Krakowa. Ołtarz kosztował 2808 florenów czyli tyle ile wynosił wówczas całoroczny budżet Krakowa. Pracownia Wita Stwosza znajdowała się przy ulicy Grodzkiej. W 1496 roku mistrz opuścił na zawsze Kraków, zostawiając tu syna Stanisława.
http://ofu.pl/xxjl1ry0
Retabulum ma wymiary 11 x 13 m; wysokość największych figur wynosi ok. 2,7 m. Jest to największa w Europie gotycka nastawa ołtarzowa.
Figury, których w ołtarzu jest ponad 200, wyrzeźbione są z litych kloców lipowych. Cała konstrukcja wykonana jest w drewnie dębowym, natomiast tło w modrzewiu.
W predelli ukazane jest drzewo Jessego — genealogiczne drzewo Chrystusa i Marii Panny. Szafę nastawy zdobią cztery skrzydła, dwa ruchome oraz dwa nieruchome. Bryłę pentaptyku dopełnia zwieńczenie.
Ołtarz Wita Stwosza, dzieło późnego średniowiecza, łączy w sobie elementy sacrum i profanum. Mistycyzm zmieszany jest z naturalistycznym realizmem. Złote szaty apostołów występują obok codziennych ubiorów noszonych w średniowiecznym Krakowie. Obok wzniosłych religijnych scen ukazane zostało życie w jego codzienności. Postać Madonny zachowuje ideał średniowiecznego piękna, ale apostołom Stwosz nadał rysy mieszczan krakowskich. W realistycznym podejściu do postaci posunął się tak daleko, że widać dokładnie ich różne ułomności: defekty wyglądu, zdeformowane dłonie, napęczniałe żyły na nogach, ślady chorób skórnych.
http://ofu.pl/xxly5fzk