Przedstaw zmiany zachodzące w państwach socjalistycznych od końca lat 80-tych XX wieku.
person
brightness_auto
1 odpowiedź
Powinno Ci pomóc:
Postkomunizm - termin używany jako określenie okresu przejściowego w historii państw "demokracji ludowej", także w formie inwektywy wobec działalności polityków i partii powiązanych z upadającymi reżimami . Mianem tym określa się system polityczny i gospodarczy, który łączy w sobie cechy rządów totalitarnych (m.in. sprawowanie władzy przez nomenklaturę, niszczenie opozycji, stosowanie metod sprzecznych z prawem w walce politycznej) z budowaniem społeczeństwa obywatelskiego. Postkomunizm istnieje równolegle z demokracją i wolnym rynkiem, wpływa jednak hamująco na rozwój danego kraju m. in. poprzez korupcję i tworzenie nieformalnych sieci powiązań biznesu i polityki.
Analizując powyższą definicję dochodzimy do wniosku, iż termin „postkomunizm” związany jest ściśle z transformacjami ustrojowymi występującymi niemal na całym globie, czynnikiem determinującym taki stan rzeczy była długoletnia dominacja Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich w wielu krajach, które po zakończeniu drugiej wojny światowej zostawały zmuszone do akceptacji zwierzchnictwa ZSRR.
Patrząc przez pryzmat zadanego tematu, największe zainteresowanie w nas wzbudziła sytuacja Czechosłowacji ze względu na ciekawy przebieg transformacji ustrojowej mającej miejsce w tym kraju. Rozpatrując sytuację kraju postkomunistycznego winniśmy zacząć od okoliczności w jakich zaadaptowano w nim ustrój totalitarny, z pełnym zwierzchnictwem ZSRR . Jak powszechnie wiadomo z kart historii walka o nowy ład na świecie nie toczyła się tylko między armiami na frontach, równie zaciekle wyglądały spory między przywódcami państw alianckich.
W czasie działań wojennych doszło do kilku konferencji gdzie nakreślano zarówno plan działań wojennych jak i dzielono między „wielką trójkę” strefę wpływów na świecie.
Najważniejsze decyzje co do kształtu powojennej europy zapadły podczas konferencji Jałtańskiej (4-11 luty 1945). Samo miejsce, gdzie odbyła się ów konferencja, już może świadczyć o tym, iż Rosja radziecka ze Stalinem na czele była siłą dominującą w trójstronnych obradach. Józef Stalin zdawał sobie sprawę, podobnie jak Roosvelt i Churchill, że to jego wkład w zwycięstwo koalicji antyhitlerowskiej (której potęga już wtedy została załamana) był największy. Dodając do tego fakt iż Rosja radziecka zwyciężyła w „wyścigu do Berlina” zajmując przy okazji terytorium Europy środkowo-wschodniej stało się jasne, że ta część europy zostanie bez wątpienia oddana w strefę wpływów „syberyjskiego niedźwiedzia”. Stalin zapewniał, iż kraje wyzwolone przez Rosjan będą mogły suwerennie decydować o swych losach, jednak prawda okazała się inna…
Po II wojnie światowej reaktywowano Czechosłowację, ale bez Rusi Zakarpackiej inkorporowanej do Ukraińskiej SRR. 5 kwietnia 1945 ogłoszono w Koszycach powstanie nowej socjalistycznej Czechosłowacji.
W latach 1945-48 w rządach uczestniczyli obok promoskiewskich komunistów przedwojenni politycy socjaldemokratyczni i ludowi (prezydentem był Edvard Bene). Ministerstwo spraw wewnętrznych, policja oraz tzw. resorty siłowe zostały zdominowane przez partię komunistyczną. Jej dążenia doprowadziły do eliminacji z życia politycznego większości partii prawicowych, a także do stopniowego ograniczania demokracji. W 1948 doszło do przewrotu i przejęcia władzy przez komunistów.
Okres stalinowski był w Czechosłowacji bardziej dramatyczny i nie skończył się tak jak w Polsce czy na Węgrzech w 1956, lecz trwał aż do 1960, kiedy zaczęła się powolna odwilż, czego świadectwem jest rozwój kultury (film, teatry, czasopisma).
W 1968 wojska Układu Warszawskiego - w tym PRL - przeprowadziły agresję na Czechosłowację. Powodem były reformy praskiej wiosny prowadzone pod hasłem Socjalizmu z ludzką twarzą przez tamtejszą partię komunistyczną pod kierownictwem Słowaka Alexandra Dubeka. Interwencja przywróciła do władzy twardogłowych komunistów, którzy sprawowali władzę, aż do 1989, kiedy to na terenie Czechosłowacji doszło do „aksamitnej rewolucji” która doprowadziła do obalenia systemu komunistycznego oraz elit sprawujących władzę, a także transformacji ustrojowej, która niedługo później nastąpiła pozwalając Czechosłowacji wstąpić na drogę demokracji parlamentarnej. W 1993 wbrew części opinii publicznej elity polityczne Czech i Słowacji (szczególnie duża w tym rola Vaclava Klausa i Vladimira Mecziara) zadecydowały o rozwiązaniu państwa związkowego, czemu do końca przeciwni byli prezydent Vaclav Havel oraz lider chadeków słowackich Czarnogursky. Ustalono równy parytet walut państwowych, który nie utrzymał się długo z powodu kłopotów gospodarczych Słowacji.
O Czechach i o Słowacji jako o krajach postkomunistycznych możemy mówić właśnie od zakończenia aksamitnej rewolucji, jest to okres przejściowy między egzystencją pod egidą ZSRR a pełnym otwarciem się i wniknięciem w struktury i schematy panujące na zachodzie europy. Główną przyczyną występowania u naszych południowych sąsiadów „widma postkomunizmu” jest swoista naleciałość obyczajowo kulturowa. Ludzie wychowani w realiach demokracji ludowej, stanowiący ostatnimi czasy o sile państwa z racji swojego wieku przyzwyczajeni są do takich pejoratywnych zjawisk społecznych jak korupcja, czy nepotyzm. Kolejną cechą charakteryzującą państwa postkomunistyczne jest społeczne poparcie dla partii lewicowych, w których liderują politycy ściśle związani z aparatem państwowym istniejącym przed transformacją. W tej kwestii jednak zauważamy znaczną poprawę wynikającą z tego, iż w lewicowych partiach Europy środkowo- wschodniej występuje tendencja do wprowadzania „nowych twarzy” niezwiązanych ze starym systemem.
Na szczęście nowe pokolenia spoglądają na świat inaczej niż rodzice, w społeczeństwach Europy środkowo- wschodniej od kilku lat dostrzegamy pozytywne zmiany, świadczyć o tym może obecna sytuacja omawianych przez nas krajów.
Czechy to demokracja parlamentarna, z trójpodziałem władz i równowagą tychże. Władzę legislacyjną posiada dwuizbowy parlament, wykonawczą - prezydent i rząd, a władzę sądowniczą - niezawisłe sądy. Obecnie w Republice Czeskiej obowiązuje Konstytucja Republiki Czeskiej z 16 grudnia 1992 roku, która weszła w życie 1 stycznia 1993. W Republice Czeskiej istnieje system zwany bikameralizmem - oznacza to, że tamtejszy parlament złożony jest z dwóch izb. Składa się on z:
• Izby Poselskiej (czes. Poslaneck snmovna) - izba niższa, składająca się z 200 posłów, wybieranych na kadencję 4-letnią, wyłanianych za pomocą systemu proporcjonalnego,
• Senatu (czes. Sent) - izba wyższa, składająca się z 81 senatorów, wybieranych na 6 lat, skład izby odnawiany co 2 lata w 1/3, wyłanianych w wyborach większościowych.
Prawo do głosowania w wyborach parlamentarnych (prawo wyborcze czynne) ma każdy obywatel czeski, który ukończył 18 lat lub starszy, a prawo do kandydowania do parlamentu (prawo wyborcze bierne), który ukończył 21 lat (do Izby Poselskiej) i 40 lat (do Senatu). Izba Poselska może być rozwiązana przez prezydenta w kilku przypadkach:
• gdy czas zawieszenia jej sesji przekracza konstytucyjne granice lub gdy w inny sposób doprowadzi ona do zablokowania swej działalności,
• gdy nie wyrazi ona zaufania takiemu nowo powołanemu rządowi, na czele którego stoi kandydat na premiera mianowany na wniosek przewodniczącego Izby,
• gdy w ciągu 3 miesięcy nie ustosunkuje się do projektu ustawy, z którym rząd związał kwestię zaufania.
Senat posiada ciekawą kompetencję - może, na wniosek rządu, wydawać dekrety z mocą ustawy w sprawach pilnych (wymagających ustawy), z wyjątkiem regulacji dotyczących budżetu, konstytucji, zamknięcia rachunków państwowych, ordynacji wyborczej i określonych umów międzynarodowych. Dekrety te muszą być następnie zatwierdzone przez Izbę Poselską (na następnym posiedzeniu tejże). Główne partie polityczne: Czeska Partia Socjaldemokratyczna (esk strana sociln demokratick, SSD, centrolewicowa), Obywatelska Partia Demokratyczna (Obansk demokratick strana, ODS, centroprawicowa), Partia Zielonych (Strana Zelenych, ekologiczna), Komunistyczna Partia Czech i Moraw (Komunistick strana ech a Moravy, KSM), Unia Wolności - Unia Demokratyczna (Unie svobody - Demokratick unie, US-DEU, centrowa), Unia Chrześcijańskich Demokratów - Czechosłowacka Partia Ludowa (Krest'ansk a demokratick unie- eskoslovensk strana lidova, KDU-SL, chadecka). Prezydent Czech określany jest w konstytucji jako jeden z elementów władzy wykonawczej (egzekutywy), ale tak naprawdę wykonuje funkcje prezydenta - arbitra (nie ma zbyt dużych możliwości). Prezydent wybierany jest przez parlament na wspólnym posiedzeniu izb, głosujących jednak oddzielnie. Jego kadencja wynosi 5 lat. Prezydent jest politycznie nieodpowiedzialny, ponosi za to konstytucyjną odpowiedzialność za zdradę stanu. Orzeka w tej sprawie Sąd Konstytucyjny, na podstawie oskarżenia Senatu. Powołuje i odwołuje rząd, także poszczególnych członków rządu, ale do tego potrzebny jest wniosek premiera. Prezydent nie może faktycznie powołać na stanowisko premiera kogoś, kto nie ma poparcia w Izbie Poselskiej. Reprezentuje państwo na zewnątrz, ratyfikuje umowy międzynarodowe (za zgodą parlamentu), jest naczelnym dowódcą sił zbrojnych. Prócz uprawnień wobec parlamentu i rządu, powołuje sędziów Sądu Konstytucyjnego, obsadza stanowiska jego przewodniczącego i wiceprzewodniczącego oraz analogiczne stanowiska w Sądzie Najwyższym, mianuje przewodniczącego i wiceprzewodniczącego Najwyższego Urzędu Kontroli oraz członków Rady Narodowego Banku Czeskiego. Rząd (czes. Vlda) pełni ogólną funkcję kierowniczą w państwie. Na czele jego stoi premier, którego nominuje na to stanowisko prezydent. Kandydat na to stanowisko musi uzyskać poparcie Izby Poselskiej. Kiedy odrzuci propozycję prezydenta w tej kwestii, ma on prawo do wysunięcia kandydatury po raz drugi (innej lub tej samej osoby). Jeżeli i tym razem nastąpi odrzucenie przez Izbę, wówczas musi ona przejąć inicjatywę w zakresie zgłaszania kandydatury premiera. Wówczas następuje zgłoszenie prezydentowi postulowanego nazwiska premiera w formie wniosku przewodniczącego Izby.
Jeżeli chodzi o Słowacje to dziś jest demokracją parlamentarno-gabinetową, z trójpodziałem władz. Władzę ustawodawczą dzierży jednoizbowy parlament, władzę wykonawczą - prezydent oraz rząd, a sądowniczą - niezawisłe sądy. Słowacka konstytucja pochodzi z 1 września 1992 roku. Rada Narodowa (słow. Nrodn rada Slovenskej republiky, w skrócie: Nrodn rada) to jednoizbowy parlament, w skład którego wchodzi 150 posłów, wyłanianych podczas wyborów proporcjonalnych na kadencję trwającą 4 lata. Wybory na Słowacji są czteroprzymiotnikowe, tj. powszechne, tajne, bezpośrednie i równe. Jest to jedyny organ w państwie pełniący funkcje ustrojo- i ustawodawcze. Jego pozycja w systemie politycznym Słowacji jest dominująca. Ma bardzo szerokie uprawnienia:
• stanowienie najwyższych aktów prawnych,
• prawo odwołania z funkcji prezydenta,
• wyraża zgodę na ratyfikowanie umów międzynarodowych, których wykonanie wymaga podjęcia ustawy,
• uchwala budżet,
• wybiera sędziów,
• przyjmuje lub odrzuca deklarację programową rządu,
• rozpatruje wnioski o wotum zaufania dla rządu lub jego członków itp.
Prezydent wybierany jest w wyborach powszechnych na 5 lat, dopuszczalna jest jedna reelekcja. Ma bardzo ograniczone kompetencje, pełni tylko rolę czynnika stabilizującego. Do zmiany konstytucji w styczniu 1999 roku, wybierany był przez Zgromadzenie Narodowe, które mogło go odwołać. Obecnie Zgromadzenie może odwołać Prezydenta większością 3/5 głosów, wymagana jest jednak zgoda społeczeństwa (wyrażona w referendum). Ma prawo weta w stosunku do ustaw uchwalonych przez Radę Narodowa, ale nie posiada inicjatywy ustawodawczej. Może rozwiązać Radę, jeżeli w ciągu 6 miesięcy od chwili wyborów parlamentarnych nie przyjmnie ona deklaracji programowej rządu. Prezydent mianuje premiera, a na jego wniosek także i ministrów. Jednak musi tutaj liczyć się z układem politycznym w parlamencie, który wyraża rządowi wotum zaufania, a w każdej chwili może także wystąpić z wnioskiem o wotum nieufności w stosunku do całego składu lub jednego z członków rządu. W przypadku aktów prawnych wydawanych prezydenta nie jest wymagana kontrasygnata premiera. Składa się z ministrów i premiera, który kieruje jego pracami. Premier mianowany jest przez prezydenta, a na wniosek tego drugiego, głowa państwa nominuje również ministrów. Rząd musi uzyskać akceptację parlamentu, poprzez udzielenie mu przez izbę wotum zaufania. Parlament może w każdym momencie odwołać rząd lub tylko jednego jego członka poprzez udzielenie mu wotum nieufności.
Zarówno Czechy jak i Słowacja zostały zaproszone do Unii Europejskiej w roku 2004, co wydatnie przyspieszyło rozwój gospodarczy obu państw, który niesłabnie po dziś dzień. Reasumując możemy stwierdzić iż pojęcie postkomunizmu traci swą bytność z racji postępującego rozwoju państw, które odcięły się od zwierzchnictwa Rosji, a w zamian coraz częściej możemy mówić o obywatelach państw byłego bloku wschodniego jako o pełnowartościowych obywatelach europy, którzy mają coraz więcej cech wspólnych ze swymi zachodnimi sąsiadami.
Postkomunizm - termin używany jako określenie okresu przejściowego w historii państw "demokracji ludowej", także w formie inwektywy wobec działalności polityków i partii powiązanych z upadającymi reżimami . Mianem tym określa się system polityczny i gospodarczy, który łączy w sobie cechy rządów totalitarnych (m.in. sprawowanie władzy przez nomenklaturę, niszczenie opozycji, stosowanie metod sprzecznych z prawem w walce politycznej) z budowaniem społeczeństwa obywatelskiego. Postkomunizm istnieje równolegle z demokracją i wolnym rynkiem, wpływa jednak hamująco na rozwój danego kraju m. in. poprzez korupcję i tworzenie nieformalnych sieci powiązań biznesu i polityki.
Analizując powyższą definicję dochodzimy do wniosku, iż termin „postkomunizm” związany jest ściśle z transformacjami ustrojowymi występującymi niemal na całym globie, czynnikiem determinującym taki stan rzeczy była długoletnia dominacja Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich w wielu krajach, które po zakończeniu drugiej wojny światowej zostawały zmuszone do akceptacji zwierzchnictwa ZSRR.
Patrząc przez pryzmat zadanego tematu, największe zainteresowanie w nas wzbudziła sytuacja Czechosłowacji ze względu na ciekawy przebieg transformacji ustrojowej mającej miejsce w tym kraju. Rozpatrując sytuację kraju postkomunistycznego winniśmy zacząć od okoliczności w jakich zaadaptowano w nim ustrój totalitarny, z pełnym zwierzchnictwem ZSRR . Jak powszechnie wiadomo z kart historii walka o nowy ład na świecie nie toczyła się tylko między armiami na frontach, równie zaciekle wyglądały spory między przywódcami państw alianckich.
W czasie działań wojennych doszło do kilku konferencji gdzie nakreślano zarówno plan działań wojennych jak i dzielono między „wielką trójkę” strefę wpływów na świecie.
Najważniejsze decyzje co do kształtu powojennej europy zapadły podczas konferencji Jałtańskiej (4-11 luty 1945). Samo miejsce, gdzie odbyła się ów konferencja, już może świadczyć o tym, iż Rosja radziecka ze Stalinem na czele była siłą dominującą w trójstronnych obradach. Józef Stalin zdawał sobie sprawę, podobnie jak Roosvelt i Churchill, że to jego wkład w zwycięstwo koalicji antyhitlerowskiej (której potęga już wtedy została załamana) był największy. Dodając do tego fakt iż Rosja radziecka zwyciężyła w „wyścigu do Berlina” zajmując przy okazji terytorium Europy środkowo-wschodniej stało się jasne, że ta część europy zostanie bez wątpienia oddana w strefę wpływów „syberyjskiego niedźwiedzia”. Stalin zapewniał, iż kraje wyzwolone przez Rosjan będą mogły suwerennie decydować o swych losach, jednak prawda okazała się inna…
Po II wojnie światowej reaktywowano Czechosłowację, ale bez Rusi Zakarpackiej inkorporowanej do Ukraińskiej SRR. 5 kwietnia 1945 ogłoszono w Koszycach powstanie nowej socjalistycznej Czechosłowacji.
W latach 1945-48 w rządach uczestniczyli obok promoskiewskich komunistów przedwojenni politycy socjaldemokratyczni i ludowi (prezydentem był Edvard Bene). Ministerstwo spraw wewnętrznych, policja oraz tzw. resorty siłowe zostały zdominowane przez partię komunistyczną. Jej dążenia doprowadziły do eliminacji z życia politycznego większości partii prawicowych, a także do stopniowego ograniczania demokracji. W 1948 doszło do przewrotu i przejęcia władzy przez komunistów.
Okres stalinowski był w Czechosłowacji bardziej dramatyczny i nie skończył się tak jak w Polsce czy na Węgrzech w 1956, lecz trwał aż do 1960, kiedy zaczęła się powolna odwilż, czego świadectwem jest rozwój kultury (film, teatry, czasopisma).
W 1968 wojska Układu Warszawskiego - w tym PRL - przeprowadziły agresję na Czechosłowację. Powodem były reformy praskiej wiosny prowadzone pod hasłem Socjalizmu z ludzką twarzą przez tamtejszą partię komunistyczną pod kierownictwem Słowaka Alexandra Dubeka. Interwencja przywróciła do władzy twardogłowych komunistów, którzy sprawowali władzę, aż do 1989, kiedy to na terenie Czechosłowacji doszło do „aksamitnej rewolucji” która doprowadziła do obalenia systemu komunistycznego oraz elit sprawujących władzę, a także transformacji ustrojowej, która niedługo później nastąpiła pozwalając Czechosłowacji wstąpić na drogę demokracji parlamentarnej. W 1993 wbrew części opinii publicznej elity polityczne Czech i Słowacji (szczególnie duża w tym rola Vaclava Klausa i Vladimira Mecziara) zadecydowały o rozwiązaniu państwa związkowego, czemu do końca przeciwni byli prezydent Vaclav Havel oraz lider chadeków słowackich Czarnogursky. Ustalono równy parytet walut państwowych, który nie utrzymał się długo z powodu kłopotów gospodarczych Słowacji.
O Czechach i o Słowacji jako o krajach postkomunistycznych możemy mówić właśnie od zakończenia aksamitnej rewolucji, jest to okres przejściowy między egzystencją pod egidą ZSRR a pełnym otwarciem się i wniknięciem w struktury i schematy panujące na zachodzie europy. Główną przyczyną występowania u naszych południowych sąsiadów „widma postkomunizmu” jest swoista naleciałość obyczajowo kulturowa. Ludzie wychowani w realiach demokracji ludowej, stanowiący ostatnimi czasy o sile państwa z racji swojego wieku przyzwyczajeni są do takich pejoratywnych zjawisk społecznych jak korupcja, czy nepotyzm. Kolejną cechą charakteryzującą państwa postkomunistyczne jest społeczne poparcie dla partii lewicowych, w których liderują politycy ściśle związani z aparatem państwowym istniejącym przed transformacją. W tej kwestii jednak zauważamy znaczną poprawę wynikającą z tego, iż w lewicowych partiach Europy środkowo- wschodniej występuje tendencja do wprowadzania „nowych twarzy” niezwiązanych ze starym systemem.
Na szczęście nowe pokolenia spoglądają na świat inaczej niż rodzice, w społeczeństwach Europy środkowo- wschodniej od kilku lat dostrzegamy pozytywne zmiany, świadczyć o tym może obecna sytuacja omawianych przez nas krajów.
Czechy to demokracja parlamentarna, z trójpodziałem władz i równowagą tychże. Władzę legislacyjną posiada dwuizbowy parlament, wykonawczą - prezydent i rząd, a władzę sądowniczą - niezawisłe sądy. Obecnie w Republice Czeskiej obowiązuje Konstytucja Republiki Czeskiej z 16 grudnia 1992 roku, która weszła w życie 1 stycznia 1993. W Republice Czeskiej istnieje system zwany bikameralizmem - oznacza to, że tamtejszy parlament złożony jest z dwóch izb. Składa się on z:
• Izby Poselskiej (czes. Poslaneck snmovna) - izba niższa, składająca się z 200 posłów, wybieranych na kadencję 4-letnią, wyłanianych za pomocą systemu proporcjonalnego,
• Senatu (czes. Sent) - izba wyższa, składająca się z 81 senatorów, wybieranych na 6 lat, skład izby odnawiany co 2 lata w 1/3, wyłanianych w wyborach większościowych.
Prawo do głosowania w wyborach parlamentarnych (prawo wyborcze czynne) ma każdy obywatel czeski, który ukończył 18 lat lub starszy, a prawo do kandydowania do parlamentu (prawo wyborcze bierne), który ukończył 21 lat (do Izby Poselskiej) i 40 lat (do Senatu). Izba Poselska może być rozwiązana przez prezydenta w kilku przypadkach:
• gdy czas zawieszenia jej sesji przekracza konstytucyjne granice lub gdy w inny sposób doprowadzi ona do zablokowania swej działalności,
• gdy nie wyrazi ona zaufania takiemu nowo powołanemu rządowi, na czele którego stoi kandydat na premiera mianowany na wniosek przewodniczącego Izby,
• gdy w ciągu 3 miesięcy nie ustosunkuje się do projektu ustawy, z którym rząd związał kwestię zaufania.
Senat posiada ciekawą kompetencję - może, na wniosek rządu, wydawać dekrety z mocą ustawy w sprawach pilnych (wymagających ustawy), z wyjątkiem regulacji dotyczących budżetu, konstytucji, zamknięcia rachunków państwowych, ordynacji wyborczej i określonych umów międzynarodowych. Dekrety te muszą być następnie zatwierdzone przez Izbę Poselską (na następnym posiedzeniu tejże). Główne partie polityczne: Czeska Partia Socjaldemokratyczna (esk strana sociln demokratick, SSD, centrolewicowa), Obywatelska Partia Demokratyczna (Obansk demokratick strana, ODS, centroprawicowa), Partia Zielonych (Strana Zelenych, ekologiczna), Komunistyczna Partia Czech i Moraw (Komunistick strana ech a Moravy, KSM), Unia Wolności - Unia Demokratyczna (Unie svobody - Demokratick unie, US-DEU, centrowa), Unia Chrześcijańskich Demokratów - Czechosłowacka Partia Ludowa (Krest'ansk a demokratick unie- eskoslovensk strana lidova, KDU-SL, chadecka). Prezydent Czech określany jest w konstytucji jako jeden z elementów władzy wykonawczej (egzekutywy), ale tak naprawdę wykonuje funkcje prezydenta - arbitra (nie ma zbyt dużych możliwości). Prezydent wybierany jest przez parlament na wspólnym posiedzeniu izb, głosujących jednak oddzielnie. Jego kadencja wynosi 5 lat. Prezydent jest politycznie nieodpowiedzialny, ponosi za to konstytucyjną odpowiedzialność za zdradę stanu. Orzeka w tej sprawie Sąd Konstytucyjny, na podstawie oskarżenia Senatu. Powołuje i odwołuje rząd, także poszczególnych członków rządu, ale do tego potrzebny jest wniosek premiera. Prezydent nie może faktycznie powołać na stanowisko premiera kogoś, kto nie ma poparcia w Izbie Poselskiej. Reprezentuje państwo na zewnątrz, ratyfikuje umowy międzynarodowe (za zgodą parlamentu), jest naczelnym dowódcą sił zbrojnych. Prócz uprawnień wobec parlamentu i rządu, powołuje sędziów Sądu Konstytucyjnego, obsadza stanowiska jego przewodniczącego i wiceprzewodniczącego oraz analogiczne stanowiska w Sądzie Najwyższym, mianuje przewodniczącego i wiceprzewodniczącego Najwyższego Urzędu Kontroli oraz członków Rady Narodowego Banku Czeskiego. Rząd (czes. Vlda) pełni ogólną funkcję kierowniczą w państwie. Na czele jego stoi premier, którego nominuje na to stanowisko prezydent. Kandydat na to stanowisko musi uzyskać poparcie Izby Poselskiej. Kiedy odrzuci propozycję prezydenta w tej kwestii, ma on prawo do wysunięcia kandydatury po raz drugi (innej lub tej samej osoby). Jeżeli i tym razem nastąpi odrzucenie przez Izbę, wówczas musi ona przejąć inicjatywę w zakresie zgłaszania kandydatury premiera. Wówczas następuje zgłoszenie prezydentowi postulowanego nazwiska premiera w formie wniosku przewodniczącego Izby.
Jeżeli chodzi o Słowacje to dziś jest demokracją parlamentarno-gabinetową, z trójpodziałem władz. Władzę ustawodawczą dzierży jednoizbowy parlament, władzę wykonawczą - prezydent oraz rząd, a sądowniczą - niezawisłe sądy. Słowacka konstytucja pochodzi z 1 września 1992 roku. Rada Narodowa (słow. Nrodn rada Slovenskej republiky, w skrócie: Nrodn rada) to jednoizbowy parlament, w skład którego wchodzi 150 posłów, wyłanianych podczas wyborów proporcjonalnych na kadencję trwającą 4 lata. Wybory na Słowacji są czteroprzymiotnikowe, tj. powszechne, tajne, bezpośrednie i równe. Jest to jedyny organ w państwie pełniący funkcje ustrojo- i ustawodawcze. Jego pozycja w systemie politycznym Słowacji jest dominująca. Ma bardzo szerokie uprawnienia:
• stanowienie najwyższych aktów prawnych,
• prawo odwołania z funkcji prezydenta,
• wyraża zgodę na ratyfikowanie umów międzynarodowych, których wykonanie wymaga podjęcia ustawy,
• uchwala budżet,
• wybiera sędziów,
• przyjmuje lub odrzuca deklarację programową rządu,
• rozpatruje wnioski o wotum zaufania dla rządu lub jego członków itp.
Prezydent wybierany jest w wyborach powszechnych na 5 lat, dopuszczalna jest jedna reelekcja. Ma bardzo ograniczone kompetencje, pełni tylko rolę czynnika stabilizującego. Do zmiany konstytucji w styczniu 1999 roku, wybierany był przez Zgromadzenie Narodowe, które mogło go odwołać. Obecnie Zgromadzenie może odwołać Prezydenta większością 3/5 głosów, wymagana jest jednak zgoda społeczeństwa (wyrażona w referendum). Ma prawo weta w stosunku do ustaw uchwalonych przez Radę Narodowa, ale nie posiada inicjatywy ustawodawczej. Może rozwiązać Radę, jeżeli w ciągu 6 miesięcy od chwili wyborów parlamentarnych nie przyjmnie ona deklaracji programowej rządu. Prezydent mianuje premiera, a na jego wniosek także i ministrów. Jednak musi tutaj liczyć się z układem politycznym w parlamencie, który wyraża rządowi wotum zaufania, a w każdej chwili może także wystąpić z wnioskiem o wotum nieufności w stosunku do całego składu lub jednego z członków rządu. W przypadku aktów prawnych wydawanych prezydenta nie jest wymagana kontrasygnata premiera. Składa się z ministrów i premiera, który kieruje jego pracami. Premier mianowany jest przez prezydenta, a na wniosek tego drugiego, głowa państwa nominuje również ministrów. Rząd musi uzyskać akceptację parlamentu, poprzez udzielenie mu przez izbę wotum zaufania. Parlament może w każdym momencie odwołać rząd lub tylko jednego jego członka poprzez udzielenie mu wotum nieufności.
Zarówno Czechy jak i Słowacja zostały zaproszone do Unii Europejskiej w roku 2004, co wydatnie przyspieszyło rozwój gospodarczy obu państw, który niesłabnie po dziś dzień. Reasumując możemy stwierdzić iż pojęcie postkomunizmu traci swą bytność z racji postępującego rozwoju państw, które odcięły się od zwierzchnictwa Rosji, a w zamian coraz częściej możemy mówić o obywatelach państw byłego bloku wschodniego jako o pełnowartościowych obywatelach europy, którzy mają coraz więcej cech wspólnych ze swymi zachodnimi sąsiadami.