Mówi się potocznie o okresie gomułkowskim i gierkowskim. Wymień różnice w życiu politycznym, gospodarczym i atmosferze społecznej tych dwóch okresów.
person
brightness_auto
1 odpowiedź
Dekada Edwarda Gierka
Lata 1970-1980 nazywane są „gierkowską dekadą”. W tym okresie władzę sprawował Edward Gierek – I Sekretarz KC PZPR. Starsi często podkreślają, jak dobrze żyło się w tamtych czasach. Bieda, puste półki sklepowe zamieniały się w to, co ludzie zwykli słyszeć tylko z opowieści przyjezdnych. Nie należy jednak zapominać, że szczęście społeczne budowane przez Gierka było chwilowe, a przede wszystkim – na kredyt.
Pod koniec lat sześćdziesiątych Edward Gierek był już postacią kluczową w partii rządzącej. Władysław Gomułka, tłumiąc krwawo wystąpienie robotników w grudniu 1970 r., skompromitował się; miejsce I Sekretarza KC PZPR zajął Edward Gierek. Mówiono, że to przełom, że takiego przywódcy w partii jeszcze nie było. Uważano, że człowiek pochodzący z robotniczej rodziny, a jednocześnie mającego przychylność zachodniej prasy będzie najlepszym kandydatem na głowę kraju. Zmiana I Sekretarza miała uspokoić napięte stosunki między władzą a ludem, złagodzić sytuację. Już na samym początku Edward Gierek starał się zdobyć zaufanie Polaków. W 1971 r. zasłynął wiecowym zawołaniem: „No, to jak, towarzysze, pomożecie?” podczas spotkania ze stoczniowcami. Ekipa rządząca starała się za wszelką cenę podkreślać różnice pomiędzy rządami Gomułki a tymi prowadzonymi przez Gierka. I Sekretarz KC PZPR jeździł do fabryk, rozmawiał z pracownikami, starając się ocieplić wizerunek własny i władzy. Niestety nic nie pomogło; wybuchały kolejne strajki i protesty. Rozpoczęły się reformy. Edward Gierek, zapoznawszy się nieco z życiem krajów zachodnich, chciał przybliżyć Polskę do tychże państw. Mimo wszystko nie chciał jednak żegnać się z komunistycznym ustrojem. W latach siedemdziesiątych zaciągnął wielkie kredyty na rozwój kraju. Dzięki pożyczkom życie gospodarcze uległo znacznej poprawie, podobnie jak stopa życiowa obywateli. To dało Polakom do zrozumienia, że rządy Edwarda Gierka są rzeczywiście „z innej bajki” w porównaniu do Władysława Gomułki. Za sprawą I Sekretarza KC PZPR podwyższono pensje, renty i emerytury, obiecano, że ceny żywności nie będą rosnąć – wszystko po to, by złagodzić napiętą sytuację w kraju. Gierek musiał uspokoić Polaków po burzliwych wydarzeniach z grudnia 1970 r. Rozwój przemysłu i budownictwa to jedne z fundamentalnych zmian, jakie nastąpiły za kadencji Edwarda Gierka. Budowano do trzystu tysięcy mieszkań rocznie, wiele fabryk, budowano nowe drogi i remontowano stare. Produkty produkowane w Polsce zachowywały standard państw zachodnich. Wprowadzono też kilka zmian w systemie oświaty. KC PZPR rozpoczęło politykę otwarcia na świat, ale jednocześnie Polska stawała się coraz bardziej uzależniona od ZSRR pod wieloma względami. Zwolennicy formy rządów Gierka uważają jednak, że wtedy Polska była najbardziej niezależnym krajem od Związku Radzieckiego, pomijając przyznanie Leonidowi Breżniewowi orderu Virtuti Militari i żądaniu wpisu w konstytucję Rzeczpospolitej zapewnień wiecznej przyjaźni między tymi państwami. Liczne spotkania Edwarda Gierka z kolejnymi prezydentami USA i czołowymi postaciami europejskiej polityki sprawiły, że do Polski zaczęły napływać konsumpcyjne dobra (m.in. Coca-cola i jeansy). Za czasów rządów Gierka dążono do ustabilizowania relacji z Watykanem, zwłaszcza, że na Tronie Piotrowym zasiadł Karol Wojtyła. Edward Gierek spotkał się z papieżem podczas jego pierwszej pielgrzymki do ojczyzny. Mimo wszystkich przyjaznych gestów w stronę Kościoła, pozornie radosnemu przyjęciu faktu, iż Polak został papieżem, władza nie ustępowała w szykanach Kościoła, prowadziła politykę ograniczonych możliwości kleru. Wybór Karola Wojtyły był niewątpliwie problemem dla ekipy rządzącej. Zmiany w podziale terytorialnym w 1975 r. pozwoliły ruchom opozycyjnym na zwiększenie pola manewru. Protesty robotnicze w Radomiu i Ursusie, brutalnie tłumione, sprawiły, że powstała demokratyczna opozycja. Rząd Gierka zaczął powoli podupadać w oczach Polaków. Wtedy to powstały m.in. KOR i ROPCiO. Rok później, w 1976 r. pojawiły się większe niż dotychczas problemy z importowaniem jakichkolwiek towarów. Propaganda sukcesu nie mogła w żaden sposób zapewnić dobrego bytu. Mimo wielkich pożyczek zagranicznych i okresu błogości w Polsce, nikt nie myślał o tym, co będzie za kilka lat. Nie wprowadzono żadnych planów, które mogłyby zapobiec diametralnie zmieniającej się sytuacji. W 1979 roku suma pożyczek urosła do liczby 23,8 miliarda dolarów. Pieniądze te przeznaczono głównie na rozwój przemysłu, rządzący byli przekonani, że produkcja nowoczesnych artykułów będzie doskonałym interesem. Nie należy jednak zapominać, że dekada Gierka jest też niekwestionowanym rozkwitem polskiej kultury. Rząd przeznaczał na teatry, kina, galerie dużo środków finansowych. Upadek Gierka był związany z kolejną falą strajków latem lat w 1980 r. Został odsunięty od władzy, a jego miejsce zajął Stanisław Kania.
Uważam, że mimo wielkich osiągnięć Edwarda Gierka, polityka ratowania gospodarki socjalistycznej za pomocą kredytów doprowadziła do jeszcze większej klęski gospodarczej. Zapożyczenie nadal nie zostało w całości spłacone, więc kilka lat dobrobytu lat siedemdziesiątych równe jest temu, że teraz my, dzieci i wnukowie tych, którzy tamte czasy wspominają jako jedne z najlepszych, musimy ciężko pracować na zwrócenie należności m.in. Japonii i Wielkiej Brytanii. Nie wydaje mi się, że polityka prowadzona przez Gierka była naprawdę złą. Za błędy jest odpowiedzialny cały sztab ludzi. Pieniądze sprowadzane z zagranicy ożywiły przemysł, a umiejętne rozplanowanie i rozpatrzenie wielu aspektów pozwoliłoby Polsce na podniesienie się po rządach Bieruta i Gomułki.
Lata 1970-1980 nazywane są „gierkowską dekadą”. W tym okresie władzę sprawował Edward Gierek – I Sekretarz KC PZPR. Starsi często podkreślają, jak dobrze żyło się w tamtych czasach. Bieda, puste półki sklepowe zamieniały się w to, co ludzie zwykli słyszeć tylko z opowieści przyjezdnych. Nie należy jednak zapominać, że szczęście społeczne budowane przez Gierka było chwilowe, a przede wszystkim – na kredyt.
Pod koniec lat sześćdziesiątych Edward Gierek był już postacią kluczową w partii rządzącej. Władysław Gomułka, tłumiąc krwawo wystąpienie robotników w grudniu 1970 r., skompromitował się; miejsce I Sekretarza KC PZPR zajął Edward Gierek. Mówiono, że to przełom, że takiego przywódcy w partii jeszcze nie było. Uważano, że człowiek pochodzący z robotniczej rodziny, a jednocześnie mającego przychylność zachodniej prasy będzie najlepszym kandydatem na głowę kraju. Zmiana I Sekretarza miała uspokoić napięte stosunki między władzą a ludem, złagodzić sytuację. Już na samym początku Edward Gierek starał się zdobyć zaufanie Polaków. W 1971 r. zasłynął wiecowym zawołaniem: „No, to jak, towarzysze, pomożecie?” podczas spotkania ze stoczniowcami. Ekipa rządząca starała się za wszelką cenę podkreślać różnice pomiędzy rządami Gomułki a tymi prowadzonymi przez Gierka. I Sekretarz KC PZPR jeździł do fabryk, rozmawiał z pracownikami, starając się ocieplić wizerunek własny i władzy. Niestety nic nie pomogło; wybuchały kolejne strajki i protesty. Rozpoczęły się reformy. Edward Gierek, zapoznawszy się nieco z życiem krajów zachodnich, chciał przybliżyć Polskę do tychże państw. Mimo wszystko nie chciał jednak żegnać się z komunistycznym ustrojem. W latach siedemdziesiątych zaciągnął wielkie kredyty na rozwój kraju. Dzięki pożyczkom życie gospodarcze uległo znacznej poprawie, podobnie jak stopa życiowa obywateli. To dało Polakom do zrozumienia, że rządy Edwarda Gierka są rzeczywiście „z innej bajki” w porównaniu do Władysława Gomułki. Za sprawą I Sekretarza KC PZPR podwyższono pensje, renty i emerytury, obiecano, że ceny żywności nie będą rosnąć – wszystko po to, by złagodzić napiętą sytuację w kraju. Gierek musiał uspokoić Polaków po burzliwych wydarzeniach z grudnia 1970 r. Rozwój przemysłu i budownictwa to jedne z fundamentalnych zmian, jakie nastąpiły za kadencji Edwarda Gierka. Budowano do trzystu tysięcy mieszkań rocznie, wiele fabryk, budowano nowe drogi i remontowano stare. Produkty produkowane w Polsce zachowywały standard państw zachodnich. Wprowadzono też kilka zmian w systemie oświaty. KC PZPR rozpoczęło politykę otwarcia na świat, ale jednocześnie Polska stawała się coraz bardziej uzależniona od ZSRR pod wieloma względami. Zwolennicy formy rządów Gierka uważają jednak, że wtedy Polska była najbardziej niezależnym krajem od Związku Radzieckiego, pomijając przyznanie Leonidowi Breżniewowi orderu Virtuti Militari i żądaniu wpisu w konstytucję Rzeczpospolitej zapewnień wiecznej przyjaźni między tymi państwami. Liczne spotkania Edwarda Gierka z kolejnymi prezydentami USA i czołowymi postaciami europejskiej polityki sprawiły, że do Polski zaczęły napływać konsumpcyjne dobra (m.in. Coca-cola i jeansy). Za czasów rządów Gierka dążono do ustabilizowania relacji z Watykanem, zwłaszcza, że na Tronie Piotrowym zasiadł Karol Wojtyła. Edward Gierek spotkał się z papieżem podczas jego pierwszej pielgrzymki do ojczyzny. Mimo wszystkich przyjaznych gestów w stronę Kościoła, pozornie radosnemu przyjęciu faktu, iż Polak został papieżem, władza nie ustępowała w szykanach Kościoła, prowadziła politykę ograniczonych możliwości kleru. Wybór Karola Wojtyły był niewątpliwie problemem dla ekipy rządzącej. Zmiany w podziale terytorialnym w 1975 r. pozwoliły ruchom opozycyjnym na zwiększenie pola manewru. Protesty robotnicze w Radomiu i Ursusie, brutalnie tłumione, sprawiły, że powstała demokratyczna opozycja. Rząd Gierka zaczął powoli podupadać w oczach Polaków. Wtedy to powstały m.in. KOR i ROPCiO. Rok później, w 1976 r. pojawiły się większe niż dotychczas problemy z importowaniem jakichkolwiek towarów. Propaganda sukcesu nie mogła w żaden sposób zapewnić dobrego bytu. Mimo wielkich pożyczek zagranicznych i okresu błogości w Polsce, nikt nie myślał o tym, co będzie za kilka lat. Nie wprowadzono żadnych planów, które mogłyby zapobiec diametralnie zmieniającej się sytuacji. W 1979 roku suma pożyczek urosła do liczby 23,8 miliarda dolarów. Pieniądze te przeznaczono głównie na rozwój przemysłu, rządzący byli przekonani, że produkcja nowoczesnych artykułów będzie doskonałym interesem. Nie należy jednak zapominać, że dekada Gierka jest też niekwestionowanym rozkwitem polskiej kultury. Rząd przeznaczał na teatry, kina, galerie dużo środków finansowych. Upadek Gierka był związany z kolejną falą strajków latem lat w 1980 r. Został odsunięty od władzy, a jego miejsce zajął Stanisław Kania.
Uważam, że mimo wielkich osiągnięć Edwarda Gierka, polityka ratowania gospodarki socjalistycznej za pomocą kredytów doprowadziła do jeszcze większej klęski gospodarczej. Zapożyczenie nadal nie zostało w całości spłacone, więc kilka lat dobrobytu lat siedemdziesiątych równe jest temu, że teraz my, dzieci i wnukowie tych, którzy tamte czasy wspominają jako jedne z najlepszych, musimy ciężko pracować na zwrócenie należności m.in. Japonii i Wielkiej Brytanii. Nie wydaje mi się, że polityka prowadzona przez Gierka była naprawdę złą. Za błędy jest odpowiedzialny cały sztab ludzi. Pieniądze sprowadzane z zagranicy ożywiły przemysł, a umiejętne rozplanowanie i rozpatrzenie wielu aspektów pozwoliłoby Polsce na podniesienie się po rządach Bieruta i Gomułki.